Ông Nguyễn Thành Phong thị sát tại các doanh nghiệp trong khu chế xuất, khu công nghiệp. (Ảnh: Thanh Vũ/TTXVN) Ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, chỉ đạo cần phải tập hợp khó khăn đề xuất của doanh nghiệp sớm nhất có thể và triển khai phương án hỗ trợ kịp thời, không chờ dập dịch xong, doanh nghiệp kiệt quệ mới giải quyết.
Ông Nguyễn Thành Phong đưa ra chỉ đạo trên tại hội nghị gặp gỡ giữa lãnh đạo Thành phố và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19 chủ đề "Thành phố Hồ Chí Minh đồng hành cùng doanh nghiệp thực hiện mục tiêu kép" tổ chức ngày 10/6.
Theo ông Nguyễn Thành Phong, ngay từ đầu năm 2021, Thành phố đã chủ động đẩy nhanh các giải pháp thực hiện chủ đề năm 2021 "Năm xây dựng chính quyền đô thị và cải thiện môi trường đầu tư," với mục tiêu tổng quan là tiếp tục thực hiện "nhiệm vụ kép" là vừa phòng chống dịch, bảo vệ sức khỏe toàn dân vừa phục hồi và phát triển kinh tế. Trong những tháng đầu năm, kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh đã tăng trưởng khả quan.
Tuy nhiên đợt dịch lần thứ tư bùng phát với nhiều chuỗi lây nhiễm phức tạp nên Thành phố đã phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 15 của Thủ tướng Chính phủ trên toàn thành phố và theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ đối với quận Gò Vấp và phường Thạnh Lộc, Quận 12 từ 0 giờ ngày 31/5/2021. Đến nay, Thành phố cơ bản đã kiểm soát được đợt lây nhiễm thứ tư nhưng với tình hình dịch bệnh còn tiếp tục diễn biến phức tạp, kinh tế Thành phố nói chung và cộng đồng doanh nghiệp nói riêng đã bị ảnh hưởng rất nặng nề.
Theo số liệu của Sở Lao động-Thương binh và Xã hội, từ đầu năm đến nay, trên địa bàn thành phố có 1.365 doanh nghiệp báo cáo gặp khó khăn do dịch COVID-19, với hơn 42.500 công nhân mất việc hoặc ngừng việc; 410 doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn để trả lương cho công nhân. Có 2.274 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể (tăng gần 5% so với cùng kỳ năm trước); 9.308 doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động (tăng gần 23% so với cùng kỳ năm trước).
Ông Chu Tiến Dũng, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, cho biết khảo sát nhanh trên 100 doanh nghiệp bằng hình thức online cho thấy, hơn 84% các doanh nghiệp nhỏ và vừa gặp khó khăn do đợt dịch COVID-19 lần thứ tư này; trong đó thiếu vốn kinh doanh chiếm 40%, thị trường bị ảnh hưởng, thu hẹp chiếm 80%, phải cắt giảm lao động chiếm 52%, bị đứt chuỗi cung ứng nguyên liệu chiếm 14%, bị cản trở hoạt động kinh doanh do biện pháp cách ly xã hội phòng dịch chiếm trên 50%.
Mặc dù một số doanh nghiệp ở một số ngành công nghiệp trọng yếu đã nhanh chóng kết nối lại được nguồn nguyên liệu, điều chỉnh lại hoạt động phù hợp với các điều kiện hiện tại và khả năng tiêu thụ sản phẩm nhưng đang phải đối mặt với nhiều khó khăn.
Áp lực lớn nhất hiện nay là thiếu vốn và giá nguyên liệu tăng lên chưa biết điểm dừng, chi phí sản xuất tăng cao làm cho sức cạnh tranh thị trường giảm; nhiều doanh nghiệp muốn tái cấu trúc, chuyển đổi sản phẩm, ứng dụng công nghệ mới, chuyển đổi số đẩy mạnh mua bán online… nhưng đang kẹt về vốn.
[TP.HCM giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế: Làn gió mới từ doanh nghiệp]
Chính vì vậy, cộng đồng doanh nghiệp Thành phố đề xuất triển khai nhanh các gói hỗ trợ Chính phủ; gói hỗ trợ an sinh xã hội do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội ban hành cần khắc phục rào cản mà lần hỗ trợ thứ nhất các doanh nghiệp gặp phải. Các ngân hàng tiếp tục xem xét nới lỏng thêm các điều kiện khoanh nợ, giãn nợ, điều chỉnh giảm lãi suất nợ cũ và xem xét cho vay mới theo lãi suất ưu đãi thấp hơn giúp cho doanh nghiệp sản xuất bớt khó khăn; khuyến khích ngân hàng cho vay bằng hình thức tín chấp đối với một số ngành khó khăn do dịch bệnh; cho vay đầu tư trang thiết bị y tế, hạ tầng y tế, nghiên cứu vaccine, cơ sở điều trị; hỗ trợ vốn để doanh nghiệp mua nguyên vật liệu dự trữ cho sản xuất và xuất khẩu...
Doanh nghiệp mong muốn thành phố sớm ban hành gói hỗ trợ riêng, quan tâm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, giảm yếu tố chi phí sản xuất như tiền điện, vận chuyển, phí giao thông, cảng biển, chăm lo an sinh xã hội cho công nhân mất việc, phải nghỉ chờ việc; hỗ trợ doanh nghiệp phải bố trí nhà ở, khu lưu trú tạm cho công nhân để duy trì sản xuất do chấp hành các quy định cách ly xã hội; hỗ trợ chi phí đào tạo nghề cho lao động chuyển nghề do mất hay thay đổi việc làm, nâng cao tay nghề để có thể tận dụng cơ hội dịch chuyển chuỗi sản xuất.
Bốc xếp hàng hóa tại cảng Cát Lái, Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: Danh Lam/TTXVN) Ông Nguyễn Đặng Hiến, Tổng giám đốc Công ty Tân Quang Minh (Bidrico), cho biết dịch COVID-19 đã khiến nhiều chuỗi cung ứng bị đứt gãy, gây khó khăn cho doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh. Trong số bốn doanh nghiệp cung ứng màng plastic cho công ty thì có tới ba đơn vị tạm ngừng hoạt động. Thêm vào đó, giá nguyên liệu, đặc biệt là nguyên liệu nhập khẩu liên tục tăng cao khiến doanh nghiệp ngành lương thực thực phẩm gặp khó khăn. Tuy nhiên, đây là nhóm mặt hàng thiết yếu, tham gia bình ổn thị trường nên không thể tăng giá bán trong lúc này.
Ngoài ra, việc vận chuyển hàng hóa giữa Thành phố Hồ Chí Minh với các tỉnh, thành khác cũng gặp nhiều khó khăn. Hiện nay, các tài xế lái xe biển số Thành phố Hồ Chí Minh đến Bạc Liêu phải có giấy xét nghiệm COVID-19 âm tính mới được đi qua, nhưng kết quả xét nghiệm chỉ có hiệu lực trong vòng 72 giờ. Trong khi đó, tỉnh An Giang ũng yêu cầu giấy xét nghiệm COVID-19 nhưng chỉ có giá trị 24 tiếng và không cho dừng xe.
Theo ông Hiến, Ủy ban Nhân dân Thành phố cần chỉ đạo các chốt kiểm dịch trên địa bàn tạo điều kiện cho doanh nghiệp vận chuyển nguyên liệu, hàng hóa, đảm bảo hoạt động sản xuất và phân phối thông suốt; đồng thời, có ý kiến với các dịa phương về việc áp dụng biện pháp phòng chống dịch phù hợp, tránh tình trạng "ngăn sông cấm chợ" gây ảnh hưởng lớn đến việc lưu thông hàng hóa.
Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Du lịch và Tiếp thị giao thông vận tải Việt Nam (Vietravel), nêu vấn đề, du lịch chiếm 10% GDP Thành phố, bao gồm lữ hành, lưu trú, vận chuyển. Tuy nhiên, khi xuất hiện các đợt bùng phát dịch, các doanh nghiệp đều phải dừng hoạt động và "mắc kẹt" trong bài toán giữ chân người lao động.
Tài sản lớn nhất của các đơn vị này là đội ngũ người lao động. Thế nhưng, sau nhiều đợt dịch, hàng chục ngàn lao động phải nghỉ việc, doanh nghiệp không có nguồn thu để trả lương, trong khi các gói hỗ trợ của Chính phủ rất khó tiếp cận, lãi suất rất cao. Doanh nghiệp ngành du lịch, đặc biệt là doanh nghiệp lữ hành không có tài sản cố định để thế chấp nên không tiếp cận được bất cứ gói hỗ trợ nào.
Do đó, theo ông Kỳ, cần có chính sách hỗ trợ riêng cho doanh nghiệp, người lao động ngành du lịch bởi đây là lĩnh vực có khả năng phục hồi nhanh, tạo doanh thu cho ngân sách khi hoat động bình thường trở lại. Bên cạnh đó, Thành phố cần có giải pháp để duy trì dịch vụ du lịch tại các địa điểm thu hút nhiều du khách như phố đi bộ, khu buôn bán sầm uất thì mới có thể khôi phục lại ngành du lịch sau dịch.
Liên quan đến vấn đề giảm thuế, ông Kỳ đề xuất nên giảm thuế thu nhập doanh nghiệp từ 10% xuống 5% và cho doanh nghiệp vay lại chính khoản nợ thuế đó với lãi suất 0% để phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh. Bởi doanh nghiệp không hoạt động được thì nhà nước không có nguồn thu. Với các doanh nghiệp lưu trú thuê tài sản nhà nước, cần được hỗ trợ miễn giảm thuế thuê đất trong thời gian ngừng hoạt động.
Lãnh đạo Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh cho biết sẽ nhanh chóng tập hợp những khó khăn cũng như kiến nghị của cộng đồng doanh nghiệp để hoàn thiện phương án triển khai gói hỗ trợ tiếp theo, bao gồm cả tài chính và chính sách, đồng hành cùng doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn hiện nay.
Đối với những vấn đề vượt quá thẩm quyền giải quyết của thành phố, các sở, ngành sẽ tập hợp và kiến nghị lên các bộ, ngành, Chính phủ để có phương án tháo gỡ sớm nhất, đảm bảo doanh nghiệp được hỗ trợ tối đa trong việc thực hiện nhiệm vụ kép, vừa đảm bảo an toàn phòng chống dịch vừa duy trì sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế./.
