Trong khoảng 10 năm trở lại đây, nghề nuôi chim yến rất phát triển và đem lại hiệu quả kinh tế cao tại Kiên Giang.
Bên cạnh đó, tỉnh cũng nghiên cứu xây dựng sản phẩm du lịch mới từ nghề nuôi chim yến nhằm thu hút du khách đồng thời kết hợp bảo vệ môi trường.
Lợi thế phát triển
Kiên Giang là tỉnh giàu tiềm năng để phát triển nghề nuôi chim yến với những lợi thế như môi trường phù hợp, thức ăn đa dạng, phong phú, thường xuyên, chủ yếu là rầy nâu, rầy xanh, mối, các loại côn trùng bay trong thiên nhiên.
Nghề nuôi chim yến đem lại hiệu quả kinh tế khá cao. Nếu dẫn dụ, gây nuôi thành công thì 100m2 sàn nuôi, mỗi tháng có thể thu về 1-2kg tổ yến.
Từ năm 2007 đến cuối năm 2013, toàn tỉnh mới có 270 hộ nuôi chim yến, với tổng diện tích khoảng 48.000 m2; đến cuối năm 2019 đã có 2.245 hộ nuôi chim yến. Sản lượng tổ yến thu được mỗi năm là 12.700 kg. Địa bàn nuôi chim yến nhiều nhất là ở thành phố Rạch Giá với 672 hộ nuôi, huyện Hòn Đất có trên 400 hộ nuôi yến.
Tuy nhiên, nghề nuôi chim yến ở Kiên Giang phát triển tự phát nên bất cập về vệ sinh môi trường, an toàn sinh học, tiếng ồn, dịch bệnh… ảnh hưởng bất lợi đến cuộc sống, sinh hoạt, sức khỏe người dân. Nhiều hộ dân tận dụng không gian nhà ở, cơi nới, mở rộng hoặc xây thêm tầng để dẫn dụ, gây nuôi chim yến.
Ngành chức năng tỉnh Kiên Giang đã thực hiện quy hoạch để khai thác an toàn, bền vững, hiệu quả nguồn lợi kinh tế từ nuôi chim yến trên địa bàn.
Tỉnh siết chặt quản lý nuôi chim yến, nghiêm cấm xây dựng mới nhà nuôi yến ở một số địa phương trọng yếu, nhất là các khu vực như điểm chợ, khu hành chính, dân cư, đô thị, du lịch, cửa khẩu, trung tâm thị trấn các huyện. Các tổ chức, cá nhân xây dựng nhà nuôi chim yến phải có giấy phép theo quy định, lập báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Tỉnh nghiêm cấm và xử lý nghiêm các hoạt động tác động xấu, gây tổn hại đến đàn chim yến tự nhiên; cấm sử dụng công sở, cơ sở y tế, trường học và không được cơi nới, mở rộng, nâng tầng nhà ở để nuôi chim yến, khi chưa được cấp phép của cơ quan chức năng.
Tỉnh cũng có quy định về phát âm thanh dẫn dụ, phát sóng siêu âm, vệ sinh thú y, phòng chống dịch bệnh; quy định về khai thác, sơ chế tổ yến đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, chất lượng tổ yến; lấy mẫu kiểm tra mầm bệnh định kỳ hoặc đột xuất; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong quá trình nuôi yến.<
Kết hợp với phát triển du lịch
Theo thạc sỹ Nguyễn Xuân Quang, Trưởng Phòng Kế hoạch - Nghiên cứu và phát triển, Sở Du lịch Kiên Giang, việc xây dựng vùng tập trung nuôi chim yến, mô hình nhà nuôi chim yến với không gian trải nghiệm quy trình nuôi, chăm sóc, sinh sản chim yến, đồng thời phát triển du lịch sinh thái gắn với làng nghề nuôi chim yến sẽ tạo sự hấp dẫn cho du khách. Qua đó, góp phần làm phong phú, đa dạng các sản phẩm du lịch của tỉnh Kiên Giang.
Thạc sỹ Nguyễn Xuân Quang cho rằng cần nghiên cứu xây dựng loại hình du lịch city tour (chương trình du lịch thành phố) trên cơ sở liên kết ba địa phương thành phố Rạch Giá, huyện Hòn Đất và huyện đảo Kiên Hải. Mỗi nơi đều có những tiềm năng về phát triển du lịch, nhất là các địa điểm gắn liền với văn hóa, lịch sử và biển đảo.
Cụ thể, thành phố Rạch Giá có các điểm tham quan, trải nghiệm như đình thần Nguyễn Trung Trực, chùa Quan Thánh, chùa Tam Bảo, chùa Láng Cát, Bảo tàng Kiên Giang… Huyện Hòn Đất nổi tiếng với Khu di tích lịch sử Ba Hòn, nơi có quần thể mộ Anh hùng lực lượng vũ trang Phan Thị Ràng (chị Sứ), chùa Sóc Xoài, Di chỉ khảo cổ Giồng Xoài… Đảo Hòn Tre (huyện Kiên Hải) có thể kết hợp với các điểm tham quan tại Rạch Giá hoặc huyện Hòn Đất tạo thành tour du lịch văn hóa và biển đảo.
Sản phẩm du lịch từ nghề nuôi chim yến nằm trong tour du lịch liên kết giúp du khách có những trải nghiệm thú vị khi đến Kiên Giang. Nội dung trải nghiệm cần được xây dựng và chuẩn bị chu đáo, hấp dẫn, kích thích sự hiếu kỳ, tìm tòi của du khách đối với sản phẩm từ chim yến.
Trong tuyến tham quan city tour liên kết điểm Rạch Giá - Hòn Đất - Kiên Hải, du khách sẽ được giới thiệu về chất lượng sản phẩm yến sào, hướng dẫn, thực hành việc phân biệt đâu là yến thật, đâu là yến giả… Du khách được giới thiệu các sản phẩm chế biến từ yến sào, các thương hiệu yến sào trong nước, lợi ích của yến sào đối với sức khỏe con người…
Thông qua tuyến tham quan trải nghiệm nghề nuôi chim yến, du khách còn được tìm hiểu về sự phát triển của chim yến ở từng giai đoạn từ chim con mới nở cho đến khi trưởng thành.
Thời gian tới, ngành du lịch Kiên Giang sẽ phát triển thêm nhiều điểm du lịch là các cụm làng nghề nuôi chim yến theo quy hoạch, xây dựng mô hình trực quan giới thiệu về nghề, sản phẩm từ chim yến… nhằm phát triển loại hình du lịch city tour liên kết Hòn Tre (Kiên Hải), thành phố Rạch Giá và Hòn Đất. Từ đó, góp phần phát triển vùng du lịch Rạch Giá - Kiên Hải - Hòn Đất.
Theo Trưởng phòng Kinh tế thành phố Hà Tiên Lý Thái Hưng, muốn xây dựng sản phẩm du lịch từ nghề nuôi chim yến cần có các doanh nghiệp đầu tư quy mô về mô hình nuôi chim yến theo đúng quy hoạch của chính quyền địa phương, đảm bảo quy định về điều kiện xây dựng, môi trường, vệ sinh thú y và phòng chống dịch…Có như vậy, sản phẩm du lịch mới từ nghề nuôi chim yến mới đạt hiệu quả, góp phần tăng lượng du khách đến với Kiên Giang./.