Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan (phải) và Tổng thống Nga Vladimir Putin. (Nguồn: AP) Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 30/6 đã chính thức dỡ bỏ lệnh cấm bán các tua du lịch tới Thổ Nhĩ Kỳ cho công dân Nga và giao cho Chính phủ Nga tiến hành đàm phán nhằm từng bước nới lỏng các biện pháp trừng phạt Ankara.
Theo thông báo của Điện Kremlin, Tổng thống Putin đã sửa đổi sắc lệnh “Về các biện pháp đảm bảo an ninh quốc gia của Liên bang Nga và bảo vệ công dân Nga khỏi các hành động phạm pháp cùng các biện pháp kinh tế đặc biệt trong quan hệ với Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ."
Sắc lệnh này được Tổng thống Putin ký thông qua cách đây 7 tháng, sau khi không quân Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay chiến đấu Su-24 của Nga đang tham gia chiến dịch chống khủng bố tại Syria. Điện Kremlin cho biết những thay đổi trên sẽ có hiệu lực ngay sau khi được công bố. Tổng thống Putin cũng giao cho Chính phủ Nga tiến hành đàm phán với phía Thổ Nhĩ Kỳ về quan hệ kinh tế đối ngoại song phương nhằm thay đổi thời hạn áp dụng những biện pháp kinh tế đặc biệt trong sắc lệnh.
Sắc lệnh trừng phạt Thổ Nhĩ Kỳ được ông Putin ký ban hành ngày 28/11/2015. Ngoài lệnh cấm bán các tua du lịch tới Thổ Nhĩ Kỳ và các chuyến bay hợp đồng giữa hai nước, sắc lệnh còn áp đặt một loạt biện pháp trừng phạt khác, đặc biệt là hạn chế nhập khẩu nhiều loại hàng hóa của Thổ Nhĩ Kỳ. Từ ngày 1/1/2016, Nga đã tạm ngừng chế độ miễn thị thực cho công dân Thổ Nhĩ Kỳ. Cũng từ thời điểm này, các công ty và tổ chức của Thổ Nhĩ Kỳ hay do công dân Thổ Nhĩ Kỳ kiểm soát cũng bị cấm tham gia nhiều hoạt động kinh doanh ở Nga.
Theo thống kê, hàng năm, gần 5 triệu du khách Nga đến Thổ Nhĩ Kỳ, chiếm 12% tổng du khách nước ngoài của Thổ Nhĩ Kỳ. Những biện pháp trừng phạt đặc biệt mà Moskva áp đặt với Ankara ảnh hưởng tới nhiều lĩnh vực. Trong tháng 1/2016, kim ngạch xuất khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ sang Nga chỉ còn 108 triệu USD, giảm 2/3 so với cùng kỳ năm ngoái.
Ở chiều ngược lại, kim ngạch xuất khẩu từ Moskva sang Ankara, chủ yếu là năng lượng, giảm 30% xuống còn 1,3 tỷ USD. Ngân hàng Phát triển và Tái thiết châu Âu ước tính, cấm vận của Nga đã khiến tăng trưởng kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ giảm 0,3% trong năm 2016 với thiệt hại kinh tế lên tới 9 tỷ USD.
Động thái của Nga diễn ra sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 27/6 gửi một bức thư xin lỗi tới ông Putin. Trong bức thư, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ khẳng định ông muốn làm "mọi thứ có thể để khôi phục quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước", đồng thời nêu rõ Ankara không bao giờ cố tình bắn hạ máy bay Nga./.
