Các tay súng Taliban. (Nguồn: Reuters) Hãng tin RIA Novosti dẫn lời một cựu đại diện đặc biệt của Tổng thư ký Liên hợp quốc cho biết các chiến binh thuộc lực lượng Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đã đối đầu trực tiếp với những tay súng Taliban tại một số tỉnh nằm dọc theo Afghanistan.
“Trong một hoặc hai tháng vừa qua, chúng tôi đã ghi nhận được cuộc xung đột giữa IS và Taliban tại thành phố Herat (tỉnh Herat, Tây Afghanistan), tỉnh Zabul (nằm ở phía Nam) và tỉnh Nangarhar (phía Tây). Tại Nangakhar, các màn giao tranh diễn ra ác liệt nhất,” ông Nicholas Haysom, người từng là phó đại diện đặc biệt của Tổng thư ký Liên hợp quốc ở Afghanistan, cho biết.
Ông Haysom nói thêm rằng mình không cố “thổi phồng” hoặc “giảm nhẹ” mối đe dọa mà hai nhóm khủng bố này gây ra ở Afghanistan. “Hiện mối đe dọa vẫn còn hạn chế, nhưng rồi nó sẽ dần tăng lên,” ông đánh giá và khẳng định Taliban và IS đang “đối đầu trực tiếp” với nhau mà nguyên nhân là do đường hướng đôi bên không giống nhau.
“Một nhóm có các mục tiêu mang màu sắc chủ nghĩa dân tộc (Taliban), nhằm tạo ra một vương quốc Hồi giáo ở Afghanistan. Nhóm kia (IS) lại có kế hoạch tiến hành thánh chiến trên toàn cầu. Mối quan tâm của nhóm này không chỉ nằm ở Afghanistan,” ông Haysom cho biết.
Ông Haysom chỉ ra rằng với các chiến binh IS, điều quan trọng nhất là thể hiện sự trung thành với lãnh đạo Abu Bakr al-Baghdadi, trong khi thành viên Taliban lại chỉ nghe lệnh từ thủ lĩnh Akhtar Mohammad Mansoor.
IS xuất hiện tại Afghanistan từ đầu năm 2015, đặt mục tiêu đánh chiếm và quản lý vùng lãnh thổ ở “tỉnh Khorasan” (một khu vực địa lý cổ, từng bao phủ các vùng đất của Afghanistan, Turkmenistan và Iran) rồi đưa vùng đất này về hợp nhất với “vương quốc Hồi giáo” đã tồn tại ở Syria, Iraq.
Theo Tướng John F. Campbell, tư lệnh quân đội Mỹ và NATO ở Afghanistan, IS đã đối đầu với Taliban trong mùa Hè 2015, nhằm giành quyền kiểm soát khu vực biên giới Pakistan, Afghanistan. Hiện nay, vài quận ở tỉnh Nangarhar đã nằm dưới sự kiểm soát của IS.
Báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ cũng cho biết Taliban, lực lượng có lịch sử lâu dài ở Afghanistan, đã trở nên mạnh hơn trong nửa sau năm 2015. Taliban tổ chức ngày càng nhiều các vụ tấn công và gây thương vong lớn cho quân đội Afghanistan.
Mối quan hệ “yêu-ghét” phức tạp giữa IS và Taliban đã phức tạp ngay từ đầu. Tháng 11/2014, Jundallah, một nhóm khủng bố có liên quan tới lực lượng Taliban ở Pakistan (TTP) tuyên bố trung thành với IS.
Tuy nhiên chỉ một năm sau, chính TTP lại lên án IS là lực lượng “phi Hồi giáo” vì cách thức hoạt động của nhóm này. TTP cũng chỉ trích mạnh lãnh đạo IS là Abu Bakr al-Baghdadi.
Tháng 10 năm nay, Nga cảnh báo rằng nhiều thành viên Taliban ở Afghanistan đang gia nhập IS và khiến nguy cơ khủng bố xâm chiếm Trung Á tăng lên rất cao./.
