Vận chuyển thực phẩm không che đậy, mất vệ sinh trên địa bàn Hà Nội. (Ảnh: Ngọc Hà/TTXVN) Nông sản, thực phẩm không an toàn từ khâu sản xuất đến quy trình chế biến, bảo quản và tiêu thụ, đây là vấn nạn đối với ngành nông nghiệp và công nghiệp chế biến thực phẩm của Việt Nam hiện nay.
Thực tế ở nước ta, vấn đề mất an toàn thực phẩm đáng báo động ở mức quá cao, gần như sắp “tức nước vỡ bờ” rồi chứ không chỉ nói là cao nữa.
Đó là nhấn mạnh của ông Hồ Xuân Hùng, Chủ tịch Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tại Hội thảo nông nghiệp an toàn: “Giải pháp thúc đẩy trách nhiệm thực thi trong quản lý chuỗi giá trị nông nghiệp,” do Thời báo Kinh tế Việt Nam phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn , tổ chức Nông nghiệp và Lương thực Liên Hiệp Quốc (FAO) và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) đồng tổ chức sáng nay (15/7) tại Hà Nội.
Ít quan tâm chất lượng
Theo ông Hùng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng mất an toàn thực phẩm hiện nay là do trong thời gian dài sản xuất nông nghiệp tập trung nhiều vào mục tiêu về số lượng, năng suất, mà ít quan tâm chất lượng.
“Chúng ta đã đưa quá nhiều thành quả của khoa học vào sản xuất, nhưng lại không biết chọn lọc các thành quả đó. Các loại thuốc trừ cỏ, thuốc bảo vệ thực vật có thể coi là thành quả của khoa học, nhưng đã gây ra tình trạng mất an toàn thực phẩm vì nông dân không tuân thủ được đúng quy trình sử dụng trong canh tác,” ông Hùng nói.
Tình trạng lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, kháng sinh, sử dụng chất cấm, hóa chất trong trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và bảo quản, chế biến diễn biến phức tạp, đang gây bức xúc dư luận xã hội.
Mặt khác, ông Hùng cũng phân tích, hiện 3 Bộ chịu trách nhiệm quản lý nhà nước về vấn đề an toàn thực phẩm bao gồm: Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn quản lý trên đồng ruộng; Bộ Công thương quản lý ở chợ; Bộ Y tế quản lý trên bàn ăn. Thế nhưng, không Bộ nào quản lý cuối cùng để chịu trách nhiệm cao nhất về vấn đề này.
Ông Phùng Hữu Hào, Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (NAFIQAD) cũng cho hay, nhằm siết chặt quản lý an toàn thực phẩm, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã tăng cường kiểm tra các cơ sở sản xuất kinh doanh nông sản, phân loại và chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm.
Đồng thời thực hiện giám sát an toàn thực phẩm nông lâm thủy sản tập trung vào giám sát các rủi ro cao, nhiều bức xúc như thịt, rau, thủy sản nuôi. Song kết quả phân tích trong 6 tháng đầu năm 2016 vẫn có 4,2% mẫu rau, 10,93% mẫu thịt ; 1,61% mẫu thủy sản nuôi vi phạm về an toàn thực phẩm.
Nhiều hệ lụy từ thực phẩm không an toàn
Ông Phạm Xuân Đương, Phó trưởng Ban thường trực Ban Kinh tế Trung ương cũng nhấn mạnh, thực phẩm không an toàn sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy trầm trọng. Vấn đề này ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh lương thực, sinh kế, đời sống và sức khỏe của người dân, thậm chí còn ảnh hưởng đến chất lượng giống nòi Việt Nam.
Kiểm tra về an toàn thực phẩm tại siêu thị. (Ảnh: Xuân Dự/TTXVN) “Đồng thời làm suy giảm niềm tin của người tiêu dùng trước những giá trị về kinh tế, văn hóa và đạo đức của các sản phẩm do con người tạo ra và tác động đến quyết định đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp,” ông Phạm Xuân Đương nói.
Ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp Hội Doanh nghiệp Nhỏ và Vừa thành phố Hà Nội cũng cho rằng, hiện nay một vấn nạn đang diễn ra gây hoang mang và lo sợ cho người tiêu dùng đó là thực phẩm không an toàn.
“Thực phẩm bẩn tràn lan như hiện nay là cái u ác tính cho cả dân tộc, nếu không được cắt bỏ sẽ di căn thành ung thư, chúng ta hãy hành động ngay hôm nay đừng để đến lúc vô phương cứu chữa,” ông Quốc Anh kêu gọi.
Theo ông Quốc Anh, hiện nay thực phẩm được tiêu thụ chủ yếu thông qua hệ thống phân phối truyền thống (chợ) và hệ thống phân phối hiện đại (siêu thị, trung tâm thương mại) chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn. Mạng lưới chợ được phân bố tới cấp xã, phường.
“Do đó, để đưa thực phẩm sạch vào các chợ cần bổ sung thêm các trạm kiểm soát tại các cửa ngõ ra vào thành phố, kịp thời phát hiện, ngăn chặn thực phẩm nhập lậu, không rõ nguồn gốc, xuất xứ và an toàn vệ sinh,” ông Quốc Anh đề xuất.
Bên cạnh đó, ông Quốc Anh cũng cho rằng cần phát triển quy hoạch các vùng trồng rau quả, chăn nuôi gia súc, gia cầm và nuôi trồng thủy sản tập trung, có quy mô đủ lớn, áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến đồng thời bảo đảm các điều kiện về vệ sinh an toàn thực phẩm; kiểm soát quá trình nuôi trồng, chế biến từ tất cả các khâu nhằm đảm bảo đầu ra của các ngành trồng trọt, chăn nuôi, chế biến… để tăng tỷ trọng thực phẩm sạch trên thị trường./.
Theo số liệu thống kê trong năm 2015, cả nước đã phát hiện 77.946 cơ sở chế biến, kinh doanh vi phạm quy định an toàn thực phẩm; 32.060 tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp và nông lâm thủy sản vi phạm sử dụng chất cấm, hóa chất kháng sinh; tiêu hủy hơn 100 tấn mỡ động vật, thịt, hải sản, cam, rau vi phạm an toàn thực phẩm; cả nước có 4.965 người bị ngộ độc và 23 người tử vong.
