Danh tiếng của tình báo Israel trước ngày 7/10/2023 đã trở thành huyền thoại trong giới an ninh quốc gia và thậm chí được tái hiện trong các bộ phim Hollywood. Tuy nhiên, danh tiếng đó đã bị hủy hoại sau sự kiện ngày 7/10.
Vào tháng 9/2023, đúng vào dịp kỷ niệm 50 năm cuộc chiến tranh Arab-Israel năm 1973, Tổng tham mưu trưởng quân đội Israel, Herzl Halevi, đã suy ngẫm về thất bại tình báo lớn nhất của Israel lúc đó khi không nắm được kế hoạch tấn công của Ai Cập vào đúng ngày lễ Yom Kippur (ngày lễ linh thiêng nhất của người Do Thái) khởi đầu cho cuộc chiến năm 1973.
Năm 1973, với niềm tin chắc chắn nhưng hoàn toàn sai lầm rằng các quốc gia Arab sẽ không khởi xướng một cuộc chiến tranh chống lại Israel trừ trong những điều kiện rất cụ thể, chính phủ Israel đã liên tục bỏ lỡ những manh mối về cuộc tấn công.
Nhưng danh tiếng khó khăn lắm mới gây dựng được của họ sau cuộc chiến năm 1973, giống như cảm giác an toàn của Israel, sắp bị phá vỡ.
Thất bại của cộng đồng tình báo Israel vào ngày 7/10 trong việc dự báo và ngăn chặn cuộc tấn công của Hamas gây sốc đến mức làm lu mờ thất bại năm 1973.
Việc thiếu tổ chức, bỏ lỡ các dấu hiệu và bỏ qua các cảnh báo đã làm lu mờ thất bại của tình báo Mỹ trong vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001, khi cộng đồng tình báo đã cảnh báo về một cuộc tấn công sắp xảy ra của al Qaeda trước khi âm mưu thành công.
Với việc không được chuẩn bị sẵn sàng, quân đội Israel đã mất nhiều thời gian để đưa ra phản ứng trước cuộc tấn công của Hamas.
Điểm tương đồng giữa các thất bại tình báo năm 2023 và năm 1973 thật đáng kinh ngạc khi giới nhà lãnh đạo chính trị và quân sự Israel đều đánh giá sai ý định cũng như đánh giá thấp khả năng của đối thủ.
Trong trường hợp này, giới lãnh đạo Israel tin rằng Hamas về cơ bản vẫn thoải mái với tình trạng hiện tại khi nắm quyền kiểm soát Gaza. Và giống như năm 1973, các nhân viên tình báo cấp thấp đã cố gắng cảnh báo cấp trên của họ nhưng không thành công.
Vào ngày 7/10, khi Shin Bet (cơ quan an ninh nội địa của Israel) cân nhắc khả năng xảy ra một cuộc tấn công hoặc một nỗ lực bắt cóc, họ đã cử một nhóm tình báo tinh nhuệ "Tequila" gồm bảy người đến biên giới Gaza để đánh giá tình hình.
Bị áp đảo bởi các tay súng Hamas, một số thành viên nhóm tình báo này đã tử trận trong những giờ đầu của cuộc tấn công.
Tình báo quân sự Israel (Aman) vẫn không tin rằng Hamas có kế hoạch hành động mặc dù đã nhận được nhiều cảnh báo từ các binh sỹ thuộc một đơn vị quân đội chỉ toàn phụ nữ được bố trí giám sát khu vực biên giới với Dải Gaza.
Việc đạt được nhiều chiến tích trong nhiều thập kỷ đã tạo ra sự tự tin thái quá trong cộng đồng tình báo Israel, hình thành một nền văn hóa có xu hướng phớt lờ những ý kiến bất đồng, thúc đẩy tư duy nhóm và coi nhẹ chuyên môn từ bên ngoài, góp phần vào thất bại của ngày 7/10.
Cuộc tấn công ngày 7/10 cho thấy các cơ quan tình báo và an ninh của Israel không phải là toàn năng.
Bí ẩn rằng Mossad - cơ quan tình báo nước ngoài của Israel - luôn đi trước đối thủ một bước là trụ cột nền tảng cho cảm giác an toàn của người dân Israel, nhưng niềm tin của công chúng vào an ninh quốc gia cũng bị tổn hại vào ngày 7/10.
Xây dựng lại danh tiếng
Cho đến nay, bộ máy an ninh của Israel có thể đe dọa đối thủ dựa trên lợi thế về sức mạnh quân sự và tình báo. Đây luôn là một phần của thương hiệu Israel.
Các hoạt động quân sự chống lại Hezbollah tại Liban đã mang đến cơ hội để xây dựng lại danh tiếng đó.
Hezbollah và Iran là mối quan tâm chính của tình báo Israel trong nhiều năm, trái ngược hoàn toàn với sự thờ ơ với Hamas.
Israel đã đạt được những thành công như đánh cắp kho lưu trữ hạt nhân của Iran, ám sát nhiều nhà khoa học hạt nhân Iran để trì hoãn chương trình làm giàu urani của nước này và nhiều lần tấn công vào các chuyến hàng vũ khí của Iran cho Syria.
Tuy nhiên, những hành động đó chỉ là thành công nhỏ so với các cuộc biểu dương sức mạnh tình báo của Israel sau ngày 7/10.
Các nhà lãnh đạo Hamas và Hezbollah đã trở thành mục tiêu chính trong các vụ ám sát của Israel thời gian qua.
Chiều 17/9, máy nhắn tin của hàng nghìn thành viên Hezbollah ở Liban và Syria đã đồng loạt phát nổ.
Ngày hôm sau, hàng loạt vụ nổ khác đã làm gián đoạn khả năng liên lạc của Hezbollah khi hàng trăm máy bộ đàm và thiết bị phân tích dấu vân tay phát nổ, giết chết ít nhất 20 người và làm bị thương hàng trăm người khác.
Mặc dù không thừa nhận trách nhiệm một cách rõ ràng, nhưng có vẻ như Mossad và Aman đã thành lập một công ty bình phong sản xuất máy nhắn tin thông qua một thỏa thuận cấp phép, từ đó bí mật giấu chất nổ vào bên trong thiết bị nhắn tin mà Hezbollah sử dụng.
Cuộc tấn công, ngoài việc gieo rắc nỗi sợ hãi về mặt tâm lý, còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng liên lạc của Hezbollah, khi hàng nghìn thành viên của Hezbollah phải quay lại sử dụng những người liên lạc trực tiếp.
Trong khi Tổng thư ký Hezbollah Hassan Nasrallah hứa rằng một "cuộc thanh trừng nghiêm trọng" sẽ đến với Israel vì "hành động chiến tranh" dưới hình thức các cuộc tấn công bằng máy nhắn tin và bộ đàm, chỉ 10 ngày sau (27/9), ông này bị tiêu diệt tại một trung tâm chỉ huy ngầm "bí mật" khi Không quân Israel thả nhiều quả bom phá boongke nhờ nhiều nguồn thông tin tình báo.
Hashem Safieddine, người được cho là sẽ thay thế Nasrallah, cũng nhanh chóng bị ám sát ngày 3/10, khiến tổ chức này mất phương hướng và thiếu nhân vật có khả năng lãnh đạo.
Các nhân vật cấp cao của phong trào Hamas cũng là mục tiêu tiêu diệt của tình báo Israel.
Ngày 31/7, thủ lĩnh Hamas, ông Ismail Haniyeh, đã bị ám sát tại thủ đô Tehran khi đến dự lễ nhậm chức của tân Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian.
Mới nhất, ngày 17/10, Israel tuyên bố đã hạ sát thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar, người được coi là "kiến trúc sư chính" trong cuộc tấn công bất ngờ của Hamas ngày 7/10/2023, trong chiến dịch ở miền Nam Dải Gaza.
Một cựu quan chức tình báo cấp cao của Mỹ đã mô tả riêng về chuỗi thành công về mặt chiến thuật này chống lại Hamas và Hezbollah là "gây sốc".
Trong khi Mossad và Aman đang tấn công ở Liban và Iran, Shin Bet lại bận rộn ở trong nước để phát hiện ra những nỗ lực của Hezbollah nhằm trả thù bằng cách ám sát một nhân vật quan trọng của Israel, với các mục tiêu có thể bao gồm cựu bộ trưởng quốc phòng và cựu tổng tham mưu trưởng Moshe Yaalon, Aviv Kochavi, một cựu tổng tham mưu trưởng khác và thậm chí cả Thủ tướng Benjamin Netanyahu.
Phản gián Shin Bet cũng phát hiện ra một mạng lưới bẫy mật của Iran nhằm thu thập thông tin tình báo và cơ quan này đã ngăn chặn được hoạt động vận chuyển vũ khí vào khu vực Bờ Tây.
Sau giờ phút đen tối nhất vào ngày 7/10, một năm sau, tình báo Israel dường như đang tiến hành một chiến dịch liên tục nhằm lấy lại danh tiếng của mình, khiến kẻ thù phải lo sợ.
Mặc dù thành công của Israel trong việc truy lùng, ám sát, tiêu hao sức mạnh của đối thủ đã được chứng minh rõ ràng, nhưng vẫn còn là câu hỏi bỏ ngỏ liệu các điệp viên của Israel có cung cấp những hiểu biết phân tích giúp các nhà hoạch định chính sách đưa ra các chính sách đối ngoại khôn ngoan hay không./.
Xuất hiện video về những phút cuối đời của thủ lĩnh Hamas Yahya Sinwar
Lãnh đạo Hamas Yahya Sinwar, nhân vật được cho là đứng sau các cuộc tấn công ngày 7/10/2023 vào Israel, đã bị giết tại Gaza.