Ngày 12/4, Đền Bảo Lộc, thuộc xã Bảo Lộc, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định đã tiếp nhận một đạo sắc phong cổ quý hiếm do ông Bùi Minh Quang ở huyện Vụ Bản (Nam Định), hội viên câu lạc bộ UNESCO, hội viên Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam hiến tặng.
Đây là tấm sắc phong cổ do vua Thiệu Trị triều Nguyễn ban cho vị anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn vào năm 1845.
Ông Bùi Minh Quang (hiện là cán công đoàn ngành Giao thông vận tải tỉnh Nam Định) là người chuyên sưu tầm và nghiên cứu các thư văn Hán, Nôm cổ. Trong quá trình sưu tầm, ông đã tiếp nhận được đạo sắc phong này từ một người ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Sắc phong có hình chữ nhật, kích thước 121x50cm, được làm bằng chất liệu giấy dó mịn màu vàng đậm, ở riềm đã bị mối, mọt và rách. Mặt trước gồm 2 phần: riềm sắc phong rộng 4cm trang trí văn triện; mặt sắc phong vẽ hình rồng ẩn trong mây, kết hợp hoa văn sóng nước.
Thân rồng uốn lượn, đầu ngẩng chầu về chữ Thọ ở giữa sắc phong, đuôi cuộn trong hướng lên trên. Bốn góc sắc phong là 4 ô hình học, mỗi ô vẽ 5 chữ Thọ (kiểu chữ Triện). Ở giữa ô là hình chim phượng, xung quanh là các hoa văn hình học. Sắc phong có 9 dòng chữ Hán (kiểu chữ Chân). Dấu triện “Sắc mệnh chi bảo” màu đỏ được đóng đè lên thời gian của niên hiệu.
Trên mặt sắc còn có 4 dòng chữ Hán bằng mực hồng do người đời sau viết thêm vào. Mặt sau của đạo sắc phong cũng gồm 2 phần: riềm in hoa văn kỳ hà và mặt thân vẽ đề tài tứ linh. Phía trên mặt thân là hình rồng vờn mây, bên phải là chim phuợng, bên trái là hình kỳ lân, phía dưới là hình rùa, dưới cùng là hoa văn sóng nước. Tứ linh chầu vào 2 chữ Thọ (kiểu chữ Triện).
Sắc phong có nội dung (dịch nghĩa): “Sắc phong cho Chí Trung Đại nghĩa Hồng Huân Hưng Đạo thượng đẳng thần. Thần cứu nước giúp dân, nhiều lần linh ứng, đã nhiều lần được ban tặng sắc phong, cho được phụng thờ. Năm Minh Mệnh 21 (1841), Thánh tổ nhân Hoàng đế ta (vua Minh Mệnh) mừng thọ ngũ tuần, đã ban tặng nhiều sắc quý để tỏ rõ ơn vua, lầm lễ phong phẩm trật ban cho (thần). Nay, trẫm thừa kế mệnh lớn, cung kính nghĩ đến công lao to lớn của thần, bèn gia tặng thêm phẩm trật: Chí Trung Đại nghĩa Hồng Huân Vĩ liệt thượng đẳng thần (hết mực trung thành, nêu cao đại nghĩa, công lao to lớn, rực rỡ oanh liệt, là bậc Thượng đẳng thần). Chuẩn cho xã Bảo Lộc, huyện Mỹ Lộc, được thờ phụng như cũ. Ơn thần ngõ hầu cứu giúp, bảo vệ muôn dân cho trẫm. Kính thay. Ngày 20 tháng 5 năm Thiệu Trị 4 (1845).”
Qua nghiên cứu, tìm hiểu đặc điểm và nội dung đạo sắc phong và đối chiếu với một số sắc phong thời Thiệu Trị còn được lưu giữ , Bảo tàng Nam Định khẳng định: hình thức, kích thước, hoa văn trang trí, bố cục, thư pháp... của sắc phong này hoàn toàn phù hợp với những quy chuẩn của sắc phong triều Nguyễn nói chung và sắc phong thời Thiệu Trị nói riêng. Về nội dung, đây là sắc phong cho Hưng Đạo thượng đẳng thần thêm 2 mỹ tự là “Vĩ liệt.”
Ông Nguyễn Văn Thư, Giám đốc Bảo tàng Nam Định, cho biết: Các nghiên cứu cho thấy sắc phong có nguồn gốc từ đền An Lạc (nay là đền Bảo Lộc) và bị thất lạc trong quá trình di chuyển và xây dựng lại ngôi đền vào năm 1928-1929./.
Đây là tấm sắc phong cổ do vua Thiệu Trị triều Nguyễn ban cho vị anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn vào năm 1845.
Ông Bùi Minh Quang (hiện là cán công đoàn ngành Giao thông vận tải tỉnh Nam Định) là người chuyên sưu tầm và nghiên cứu các thư văn Hán, Nôm cổ. Trong quá trình sưu tầm, ông đã tiếp nhận được đạo sắc phong này từ một người ở Thành phố Hồ Chí Minh.
Sắc phong có hình chữ nhật, kích thước 121x50cm, được làm bằng chất liệu giấy dó mịn màu vàng đậm, ở riềm đã bị mối, mọt và rách. Mặt trước gồm 2 phần: riềm sắc phong rộng 4cm trang trí văn triện; mặt sắc phong vẽ hình rồng ẩn trong mây, kết hợp hoa văn sóng nước.
Thân rồng uốn lượn, đầu ngẩng chầu về chữ Thọ ở giữa sắc phong, đuôi cuộn trong hướng lên trên. Bốn góc sắc phong là 4 ô hình học, mỗi ô vẽ 5 chữ Thọ (kiểu chữ Triện). Ở giữa ô là hình chim phượng, xung quanh là các hoa văn hình học. Sắc phong có 9 dòng chữ Hán (kiểu chữ Chân). Dấu triện “Sắc mệnh chi bảo” màu đỏ được đóng đè lên thời gian của niên hiệu.
Trên mặt sắc còn có 4 dòng chữ Hán bằng mực hồng do người đời sau viết thêm vào. Mặt sau của đạo sắc phong cũng gồm 2 phần: riềm in hoa văn kỳ hà và mặt thân vẽ đề tài tứ linh. Phía trên mặt thân là hình rồng vờn mây, bên phải là chim phuợng, bên trái là hình kỳ lân, phía dưới là hình rùa, dưới cùng là hoa văn sóng nước. Tứ linh chầu vào 2 chữ Thọ (kiểu chữ Triện).
Sắc phong có nội dung (dịch nghĩa): “Sắc phong cho Chí Trung Đại nghĩa Hồng Huân Hưng Đạo thượng đẳng thần. Thần cứu nước giúp dân, nhiều lần linh ứng, đã nhiều lần được ban tặng sắc phong, cho được phụng thờ. Năm Minh Mệnh 21 (1841), Thánh tổ nhân Hoàng đế ta (vua Minh Mệnh) mừng thọ ngũ tuần, đã ban tặng nhiều sắc quý để tỏ rõ ơn vua, lầm lễ phong phẩm trật ban cho (thần). Nay, trẫm thừa kế mệnh lớn, cung kính nghĩ đến công lao to lớn của thần, bèn gia tặng thêm phẩm trật: Chí Trung Đại nghĩa Hồng Huân Vĩ liệt thượng đẳng thần (hết mực trung thành, nêu cao đại nghĩa, công lao to lớn, rực rỡ oanh liệt, là bậc Thượng đẳng thần). Chuẩn cho xã Bảo Lộc, huyện Mỹ Lộc, được thờ phụng như cũ. Ơn thần ngõ hầu cứu giúp, bảo vệ muôn dân cho trẫm. Kính thay. Ngày 20 tháng 5 năm Thiệu Trị 4 (1845).”
Qua nghiên cứu, tìm hiểu đặc điểm và nội dung đạo sắc phong và đối chiếu với một số sắc phong thời Thiệu Trị còn được lưu giữ , Bảo tàng Nam Định khẳng định: hình thức, kích thước, hoa văn trang trí, bố cục, thư pháp... của sắc phong này hoàn toàn phù hợp với những quy chuẩn của sắc phong triều Nguyễn nói chung và sắc phong thời Thiệu Trị nói riêng. Về nội dung, đây là sắc phong cho Hưng Đạo thượng đẳng thần thêm 2 mỹ tự là “Vĩ liệt.”
Ông Nguyễn Văn Thư, Giám đốc Bảo tàng Nam Định, cho biết: Các nghiên cứu cho thấy sắc phong có nguồn gốc từ đền An Lạc (nay là đền Bảo Lộc) và bị thất lạc trong quá trình di chuyển và xây dựng lại ngôi đền vào năm 1928-1929./.
Nguyễn Trường (TTXVN)
