Mới đây, báo chí nước ngoài đưa tin một nghị sỹ Mỹ đề nghị cơ quan chức năng nước này điều tra một công ty Việt Nam, cụ thể là Tập đoàn Thủy sản Minh Phú, có liên quan đến hoạt động tránh thuế chống bán phá giá sản phẩm tôm có nguồn gốc từ Ấn Độ.
Cụ thể, nghị sỹ Darin LaHood, thuộc đảng Cộng hòa, đại diện bang Illinois đã gửi thư tới Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) với nội dung cáo buộc công ty Minh Phú đã mua một lượng lớn tôm Ấn Độ đông lạnh, "chế biến tối thiểu" ở Việt Nam và bán sang Mỹ thông qua công ty Mseafood với danh nghĩa sản phẩm của Việt Nam.
Theo nghị sỹ Darin LaHood, việc này có thể đã vi phạm lệnh áp thuế chống bán phá giá của Mỹ đối với tôm đông lạnh từ Ấn Độ và gây hại cho các nhà sản xuất tôm của Mỹ, đồng thời ông yêu cầu CBP điều tra xem Minh Phú có trốn thuế hay không.
Trước thông tin này, chiều 7/6, Tập đoàn Thủy sản Minh Phú đã tổ chức họp báo để phản hồi chính thức về vụ việc.
Ông Lê Văn Quang, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Thủy sản Minh Phú cho biết đến thời điểm này, Minh Phú vẫn chưa nhận được bất kỳ thông tin hoặc yêu cầu nào từ CBP hay cơ quan nào của Chính phủ Mỹ liên quan đến cáo buộc và yêu cầu nói trên.
Thêm vào đó, theo quy định tại Đạo luật về Bảo vệ và Thực thi năm 2015 của Mỹ, CBP sẽ có 95 ngày để cân nhắc các thông tin liên quan trước khi tiến hành khởi xướng điều tra và chỉ ra thông báo về kết luận sau khi hoàn tất việc điều tra theo quy định.
Như vậy, theo ông Lê Văn Quang, bức thư của nghị sỹ Mỹ chỉ là một yêu cầu và cáo buộc từ một phía, chưa có bằng chứng và cũng không phải là một quyết định hay kết luận của cơ quan nhà nước về vấn đề này.
Trên thực tế, hoạt động xuất khẩu tôm vào Mỹ của Minh Phú vẫn đang thông quan bình thường và không chịu ảnh hưởng từ thông tin trên.
Liên quan tới căn cứ mà nghị sỹ Mỹ dùng để cáo buộc Minh Phú tránh thuế chống bán phá giá đối với tôm có nguồn gốc từ Ấn Độ, đại diện Tập đoàn Minh Phú nêu rõ Minh Phú không phủ nhận việc nhập khẩu tôm nguyên liệu từ Ấn Độ với tỷ lệ khoảng 10% tổng lượng tôm đầu vào sản xuất của tập đoàn này để bổ sung cho sự thiếu hụt nguyên liệu trong nước ở những thời điểm nhất định.
"Viêc nhập khẩu tôm nguyên liệu phục vụ chế biến không vi phạm pháp luật của bất kỳ quốc gia nào. Với kinh nghiệm xuất khẩu tôm vào Mỹ nhiều năm liền và hiểu rõ yêu cầu khắt khe về xuất xứ hàng hóa của Mỹ, Minh Phú đã kiểm soát rất chặt chẽ nguồn nguyên liệu đầu vào đối với sản phẩm xuất khẩu vào thị trường này," Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn nhấn mạnh.
['Thủ phủ ngành tôm' hướng đến liên minh tôm sạch và bền vững]
"Chúng tôi tự tin không vi phạm lệnh áp thuế chống bán phá giá của Mỹ đối với tôm Ấn Độ bởi Minh Phú có hệ thống kiểm soát mức độ chế biến đáp ứng việc chuyển đổi nguồn gốc xuất xứ và việc sử dụng tôm nguyên liệu của Ấn Độ chỉ để đáp ứng sự gia tăng về tôm chế biến từ các thị trường khác ngoài Mỹ. Hơn nữa, nếu không nhập khẩu tôm nguyên liệu từ Ấn Độ thì cũng không ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất, xuất khẩu của tập đoàn," ông Lê Văn Quang khẳng định.
Bà Đinh Ánh Tuyết, Luật sư tư vấn luật của Minh Phú phân tích thực tế từ năm 2004, Tập đoàn Thủy sản Minh Phú đã trải qua các cuộc điều tra chống bán phá giá do Bộ Thương mại Mỹ tiến hành đối với tôm đông lạnh từ Việt Nam.
Nhờ hợp tác đầy đủ và có hệ thống lưu trữ báo cáo số liệu chi tiết tốt được Bộ Thương mại Mỹ chấp nhận, từ năm 2016, Minh Phú là công ty xuất khẩu tôm duy nhất của Việt Nam được Bộ Thương mại Mỹ bỏ lệnh áp thuế chống bán phá giá tôm vĩnh viễn.
Tuy nhiên, Minh Phú không chủ trương đẩy mạnh xuất khẩu vào Mỹ mà theo đuổi chiến lược đa dạng hóa thị trường. Nếu như trước đây Mỹ chiếm tới hơn 70% sản lượng xuất khẩu tôm của Minh Phú thì năm 2015, con số này chỉ còn 41% và đến năm 2018 là 33%. Dự kiến những năm tới, tỷ trọng xuất khẩu tôm của Minh Phú vào Mỹ sẽ giảm xuống dưới 30%.
Theo luật sư Đinh Ánh Tuyết, ngay khi nhận được thông tin bị cáo buộc tránh thuế chống bán phá giá, đơn vị tư vấn luật cho Minh Phú tại Mỹ đã chủ động liên hệ với CBP với thông điệp sẵn sàng hợp tác, cung cấp thông tin liên quan khi được yêu cầu. Dù vậy, phía CBP có quy trình xem xét thông tin riêng và chỉ thông báo cho các bên liên quan sau khi họ đưa ra quyết định có khởi xướng điều tra hay không.
Tập đoàn Thủy sản Minh Phú hiện là doanh nghiệp xuất khẩu tôm lớn nhất của Việt Nam, sản lượng xuất khẩu năm 2018 đạt trên 67.000 tấn.
Riêng sản lượng tôm xuất khẩu vào thị trường Mỹ của Minh Phú chiếm hơn 20% tổng sản lượng tôm Việt Nam xuất khẩu vào thị trường này./.