Một góc thác Năm Tầng vào mỗi dịp lễ, tết. (Ảnh: TTXVN/phát) Liên quan đến dự án thủy điện Đắk R’kéh và những lo ngại thắng cảnh thác Năm Tầng bị xâm hại mà TTXVN đã phản ánh vào cuối tháng Năm và đầu tháng Sáu vừa qua, ngành chức năng tỉnh Đắk Nông đang thẩm định các phương án phát điện cũng như duy trì dòng chảy “hậu” thủy điện.
Hiện nay, có 6 phương án được đưa ra nhằm giải quyết hài hòa 2 vấn đề: xây dựng công trình thủy điện và giữ gìn thắng cảnh thác Năm Tầng.
Theo đó, nhằm tăng cường nguồn nước phục vụ cho việc phát điện và duy trì dòng chảy xuống thác, đơn vị đầu tư sẽ phải xây dựng một hồ thủy điện trên suối Đắk R’kéh và một đập dâng trên suối Đạ Anh Kông.
Một kênh dẫn dòng với chiều dài gần 1.600m, được thiết kế ngầm sẽ dẫn nước từ đập dâng Đạ Anh Kông về hồ Đắk R’kéh, nơi đặt nhà máy phát điện và bên dưới là thác Năm Tầng.
Lưu lượng nước tối đa của kênh dẫn dòng khoảng 4m3/s. Nhờ kênh này, lượng nước trên hồ thủy điện Đắk R’kéh sẽ được tăng cường. Lưu lượng tối thiểu dẫn về hồ Đắk R’kék vào tháng Ba hàng năm khoảng 0,44m3/s, tối đa vào tháng 10 với khoảng 3,88m3/s.
Ông La Lễ Vinh, Giám đốc Công ty cổ phần Thủy điện Đại An khẳng định, đơn vị đã tính toán các phương án dựa trên thiết kế đã được ngành chức năng phê duyệt cũng như lưu lượng nước trên 2 dòng suối và lên các phương án phát điện-duy trì dòng chảy về thác.
Theo đó, sản lượng điện sẽ bị cắt giảm xuống còn khoảng 17,46-18,76 triệu kWh (tùy phương án) tương đương từ 86- 92% so với công suất thiết kế ban đầu (khoảng 20,22 triệu kWh).
[Ngừng thi công Thủy điện Đắk R’kéh để đánh giá tác động môi trường]
Ngược lại, lượng nước chảy về thác Năm Tầng trong mùa khô sẽ được đảm bảo bằng hoặc cao hơn mức hiện tại. Còn trong mùa mưa, việc xây dựng hồ thủy điện sẽ góp phần điều tiết nước, góp phần đảm bảo an toàn cho vùng hạ du.
Ông La Lễ Vinh khẳng định với phương án điều chỉnh mới, dự án thủy điện vẫn mang lại hiệu quả kinh tế cho nhà đầu tư cũng như không gây tổn hại đến thắng cảnh thác Năm Tầng.
Phương án mới này sẽ giảm lợi nhuận đầu tư so với kế hoạch ban đầu nhưng kéo giãn thời gian hoàn vốn lên khoảng 12 năm. Hiện nay, trong khi chờ cấp có thẩm quyền thẩm tra, phê duyệt, đơn vị chủ đầu tư tiếp tục mong muốn và xin chủ trương đầu tư dự án khu du lịch sinh thái thác Năm Tầng với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 35 tỷ đồng.
Ông Ngô Thế Tùng, Phó Giám đốc Sở Công Thương Đắk Nông cho biết, Sở Công Thương cũng như các sở ngành liên quan đang xem xét, thẩm tra. Trọng tâm việc điều chỉnh thiết kế, lên phương án phát điện-duy trì dòng chảy là đảm bảo lưu lượng nước về thác Năm Tầng sau khi xây dựng công trình thủy điện không bị ảnh hưởng, cắt giảm; đồng thời, đảm bảo việc xây dựng công trình thủy điện không làm tổn hại vẻ đẹp tự nhiên của thác.
"Đây là vấn đề nhiều người dân quan tâm, lo ngại, cũng như đã được lãnh đạo Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh Đắk Nông chỉ đạo phải tập trung xử lý. Sở Công Thương cũng đã yêu cầu đơn vị chủ đầu tư phải có cam kết rõ ràng, cụ thể về bảo vệ môi trường liên quan tới dự án nói chung và thắng cảnh thác Năm Tầng nói riêng. Kế đó sẽ thực hiện việc giám sát đơn vị chủ đầu tư thực hiện các cam kết trong quá trình đầu tư xây dựng, vận hành công trình," ông Ngô Thế Tùng cho hay.
Trước đó, như TTXVN đã thông tin, việc nhà đầu tư chuẩn bị khởi công công trình thủy điện Đắk R’kéh (trên suối Đắk R’kéh, giáp ranh hai xã Đắk Sin, Hưng Bình, huyện Đắk R’Lấp, tỉnh Đắk Nông) đã khiến người dân địa phương lo ngại thác Năm Tầng sẽ bị “bức tử.”
Ngành chức năng tỉnh Đắk Nông sau đó đã chỉ đạo Công ty cổ phần Thủy điện Đại An tạm ngưng thực hiện dự án và tính toán lại các phương án phát điện-duy trì dòng chảy cũng như hiệu quả kinh tế tương đương một cách rõ ràng, cụ thể. Trên cơ sở đó, các sở, ngành liên quan sẽ tổ chức họp đánh giá, đi khảo sát thực tế và tham mưu, đề xuất theo quy định./.
