Tiếp tục chương trình phiên họp 35, chiều 4/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật Lưu trữ.
Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Trần Văn Tuấn, dự án Luật Lưu trữ gồm 6 chương, 44 điều, được xây dựng nhằm tăng cường quản lý các hoạt động về thu thập, bảo vệ và phát huy giá trị tài liệu lưu trữ; điều chỉnh những quan hệ mới phát sinh trong hoạt động lưu trữ phù hợp với yêu cầu cải cách nền hành chính, tinh gọn bộ máy nhưng vẫn bảo đảm quản lý tốt, có hiệu quả hoạt động lưu trữ.
Những điểm mới của dự thảo Luật Lưu trữ là ở việc làm rõ hệ thống Lưu trữ lịch sử và thẩm quyền thu thập tài liệu của lưu trữ lịch sử, nhất là ở địa phương; chính sách của Nhà nước, trách nhiệm quản lý nhà nước đối với công tác lưu trữ và tài liệu Phông lưu trữ Nhà nước Việt Nam; thời hạn được phép sử dụng tài liệu tại Lưu trữ lịch sử; công khai, đơn giản hóa thủ tục sử dụng tài liệu lưu trữ; việc sao tài liệu lưu trữ, cấp giấy chứng thực lưu trữ và giá trị pháp lý của chứng thực lưu trữ; mở rộng và tăng cường hội nhập quốc tế.
Các điều chỉnh mới này được cho là sẽ có tác động tích cực đến nhận thức cũng như trách nhiệm của các cấp, các ngành, tạo điều kiện thuận lợi trong việc thực hiện các quy định pháp luật về lưu trữ; là bước tiến quan trọng trong tiến trình cải cách thủ tục công khai tài liệu lưu trữ hạn chế sử dụng; tác động đến nhận thức của xã hội về vai trò công tác lưu trữ và giá trị của tài liệu lưu trữ.
Thẩm tra sơ bộ dự án Luật Lưu trữ, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng việc ban hành Luật này sẽ góp phần nâng cao hơn nữa nhận thức của toàn xã hội đối với công tác lưu trữ; tiếp tục khẳng định tài liệu lưu trữ là tài sản quý báu của quốc gia, phải được quản lý thống nhất để khai thác, sử dụng lâu dài và phát huy giá trị trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tán thành nhiều nội dung của Dự thảo Luật, tuy nhiên Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, làm rõ, giải trình kỹ hơn một số vấn đề như về trách nhiệm quản lý nhà nước đối với Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam, quan hệ giữa Phông lưu trữ Đảng Cộng sản Việt Nam và Phông lưu trữ Nhà nước Việt Nam, giữa cơ quan lưu trữ của Đảng và cơ quan lưu trữ của Nhà nước; tổ chức lưu trữ lịch sử, nội hàm khái niệm “lưu trữ,” “lưu giữ”...
Theo Thường trực Ủy ban Pháp luật, tài liệu lưu trữ quốc gia cần được quản lý thống nhất tại Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam.
Hiện nay, tài liệu lưu trữ còn rất phân tán, cần có giải pháp để quản lý tập trung thống nhất. Đây là vấn đề quan trọng, chi phối toàn bộ nội dung của Pháp lệnh hiện hành và dự thảo Luật Lưu trữ, đồng thời, để thống nhất quản lý nhà nước về lưu trữ thì phải có các quy định thống nhất về nghiệp vụ lưu trữ.
Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng tán thành với đề xuất của Chính phủ, không tổ chức lưu trữ lịch sử ở cấp huyện để tập trung nguồn lực cho việc hiện đại hóa, phát triển sự nghiệp lịch sử.
Việc tổ chức lưu trữ lịch sử tại Trung ương và cấp tỉnh là hoàn toàn phù hợp với thực tế quản lý lưu trữ quốc gia đồng thời cũng nhằm đáp ứng yêu cầu tinh gọn bộ máy, giảm cấp trung gian, góp phần thực hiện cải cách hành chính.
Thường trực Ủy ban cũng đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo rõ hơn về thực trạng tổ chức lưu trữ lịch sử cấp huyện để có hướng xử lý đối với lưu trữ lịch sử cấp huyện ở những nơi đã được thành lập./.
Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ Trần Văn Tuấn, dự án Luật Lưu trữ gồm 6 chương, 44 điều, được xây dựng nhằm tăng cường quản lý các hoạt động về thu thập, bảo vệ và phát huy giá trị tài liệu lưu trữ; điều chỉnh những quan hệ mới phát sinh trong hoạt động lưu trữ phù hợp với yêu cầu cải cách nền hành chính, tinh gọn bộ máy nhưng vẫn bảo đảm quản lý tốt, có hiệu quả hoạt động lưu trữ.
Những điểm mới của dự thảo Luật Lưu trữ là ở việc làm rõ hệ thống Lưu trữ lịch sử và thẩm quyền thu thập tài liệu của lưu trữ lịch sử, nhất là ở địa phương; chính sách của Nhà nước, trách nhiệm quản lý nhà nước đối với công tác lưu trữ và tài liệu Phông lưu trữ Nhà nước Việt Nam; thời hạn được phép sử dụng tài liệu tại Lưu trữ lịch sử; công khai, đơn giản hóa thủ tục sử dụng tài liệu lưu trữ; việc sao tài liệu lưu trữ, cấp giấy chứng thực lưu trữ và giá trị pháp lý của chứng thực lưu trữ; mở rộng và tăng cường hội nhập quốc tế.
Các điều chỉnh mới này được cho là sẽ có tác động tích cực đến nhận thức cũng như trách nhiệm của các cấp, các ngành, tạo điều kiện thuận lợi trong việc thực hiện các quy định pháp luật về lưu trữ; là bước tiến quan trọng trong tiến trình cải cách thủ tục công khai tài liệu lưu trữ hạn chế sử dụng; tác động đến nhận thức của xã hội về vai trò công tác lưu trữ và giá trị của tài liệu lưu trữ.
Thẩm tra sơ bộ dự án Luật Lưu trữ, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng việc ban hành Luật này sẽ góp phần nâng cao hơn nữa nhận thức của toàn xã hội đối với công tác lưu trữ; tiếp tục khẳng định tài liệu lưu trữ là tài sản quý báu của quốc gia, phải được quản lý thống nhất để khai thác, sử dụng lâu dài và phát huy giá trị trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.
Tán thành nhiều nội dung của Dự thảo Luật, tuy nhiên Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị cần tiếp tục nghiên cứu, làm rõ, giải trình kỹ hơn một số vấn đề như về trách nhiệm quản lý nhà nước đối với Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam, quan hệ giữa Phông lưu trữ Đảng Cộng sản Việt Nam và Phông lưu trữ Nhà nước Việt Nam, giữa cơ quan lưu trữ của Đảng và cơ quan lưu trữ của Nhà nước; tổ chức lưu trữ lịch sử, nội hàm khái niệm “lưu trữ,” “lưu giữ”...
Theo Thường trực Ủy ban Pháp luật, tài liệu lưu trữ quốc gia cần được quản lý thống nhất tại Phông lưu trữ quốc gia Việt Nam.
Hiện nay, tài liệu lưu trữ còn rất phân tán, cần có giải pháp để quản lý tập trung thống nhất. Đây là vấn đề quan trọng, chi phối toàn bộ nội dung của Pháp lệnh hiện hành và dự thảo Luật Lưu trữ, đồng thời, để thống nhất quản lý nhà nước về lưu trữ thì phải có các quy định thống nhất về nghiệp vụ lưu trữ.
Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng tán thành với đề xuất của Chính phủ, không tổ chức lưu trữ lịch sử ở cấp huyện để tập trung nguồn lực cho việc hiện đại hóa, phát triển sự nghiệp lịch sử.
Việc tổ chức lưu trữ lịch sử tại Trung ương và cấp tỉnh là hoàn toàn phù hợp với thực tế quản lý lưu trữ quốc gia đồng thời cũng nhằm đáp ứng yêu cầu tinh gọn bộ máy, giảm cấp trung gian, góp phần thực hiện cải cách hành chính.
Thường trực Ủy ban cũng đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo rõ hơn về thực trạng tổ chức lưu trữ lịch sử cấp huyện để có hướng xử lý đối với lưu trữ lịch sử cấp huyện ở những nơi đã được thành lập./.
Thanh Hòa (TTXVN/Vietnam+)
