Nếu trong văn hóa của người Việt, hoa sen có vai trò đặc biệt thì trong ẩm thực, sen cũng là nguyên liệu được dùng nhiều với vị thanh, tính bình giúp an thần, đặc biệt cơm sen, món ăn có từ lâu đời, sự kết hợp giữa hạt gạo và hoa sen.
Dưới thời các vua triều Nguyễn, món cơm sen đã được xếp vào hàng ngự thiện vì sự thanh tao trong vị và tinh tế cầu kỳ trong cách chế biến.
[Bí kíp làm món cua rang me chua ngọt đậm đà "ngon hết sảy"]
Cơm sen có hai loại là cơm sen chay và cơm sen mặn. Tuy nhiên ở loại nào thì việc lựa chọn nguyên liệu chính là hạt sen cũng cực kỳ quan trọng. Hạt sen được chọn tốt nhất là hạt sen tươi vì còn nguyên nguồn dinh dưỡng. Gạo nấu cơm nên chọn loại gạo dẻo ngọt, các nguyên liệu đi cùng có thêm tôm thịt, chả lụa, xá xíu… Các loại rau củ như đậu hà lan, cà rốt xắt hạt lựu, hạt ngô…
Cách nấu cơm sen của người Việt hết sức cầu kỳ, dùng nước luộc hạt sen để nấu cơm, cho hạt sen ở trong cùng với cơm, phía ngoài cuộn lá sen để hấp cách thủy. Khi trưng bày cũng rất bắt mắt vì phần cơm sen bên trong như bông sen đang nở với những cánh sen và lá sen được phủ xung quanh.
Điểm đặc biệt của cơm sen là khi thưởng thức, tất cả nguyên liệu là cơm và các phụ liệu đều thấm đều hương vị thanh tao của sen. Mùa Hạ, ăn bữa cơm sen, thưởng trà sen giữa trời nắng trong, nếu ngồi giữa đầm sen đang nở hoa thì thật là thi vị không gì kể xiết./.