(Nguồn: Vietnam+) Dù còn một số vướng mắc trong khâu chuyển giao tài sản của Nhà nước ra bên ngoài, nhưng không thể phủ nhận các bước tiến mạnh mẽ của thương hiệu lâu năm Công ty Cổ phần Bóng đèn Điện Quang trong các năm gần đây đến từ động lưc cổ phần hóa, với sự góp mặt của nhiều cổ đông mới có tiềm lực về tài chính và năng lực quản trị hiệu quả hơn.
Nhưng liệu thách thức cho thương hiệu có 44 năm tuổi đời này trong thời gian tới sẽ như thế nào?
Sáng nhờ chiếc áo mới
Là một trong những doanh nghiệp Việt Nam lâu đời nhất khi ra đời vào 1973, thương hiệu Điện Quang từ lâu đã trở nên rất quen thuộc với các hộ gia đình Việt Nam.
Mặc dù vậy, sau quá trình mở cửa hội nhập quốc tế sâu rộng với khu vực và thế giới kể từ những năm 90, Điện Quang bắt đầu gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các hãng thiết bị chiếu sáng nước ngoài, nhất là các thương hiệu đến từ châu Âu và hàng giá rẻ nhập khẩu của Trung Quốc. Năm 2005, Điện Quang được khoác một chiếc áo mới với cơ chế công ty cổ phần.
Giống như Vinamilk hậu cổ phần hóa, sự xuất hiện của các cổ đông mới với tiềm lực tài chính tốt hơn, năng động hơn đã mang đến một sức bật mới cho công ty dù đối mặt với môi trường cạnh tranh rất khốc liệt trong nước và các thị trường xuất khẩu.
Sau này, thị trường cũng nhìn nhận tầm nhìn và khả năng quản trị rất tốt của lãnh đạo Điện Quang trong giai đoạn này khi tập trung đầu tư lớn cho phát triển các công nghệ hiện đại nhất.
Thay đổi cơ bản cách hoạt động từ một công ty cơ chế nhà nước sang công ty cổ phần hoạt động cạnh tranh sòng phẳng theo cơ chế thị trường.
Vốn điều lệ công ty đã nhanh chóng tăng gấp 7 lần, từ 24 tỷ lên 157 tỷ đồng vào 2007. Nếu như doanh thu năm 2005 của Điện Quang chỉ mới đạt được 161 tỷ đồng thì đến năm 2010, con số này đã lên tới 593 tỷ đồng và đến năm 2016, con số này là 1.038 tỷ đồng. Lợi nhuận cũng được cải thiện mạnh mẽ theo đà tăng trưởng của doanh thu.
Hiệu quả cổ phần hóa của Điện Quang thể hiện qua việc từ khi cổ phần hóa đến nay, Nhà nước đã thu về hơn 1.000 tỷ đồng từ Điện Quang, bao gồm 250 tỷ tiền thoái vốn và 800 tỷ đồng tiền nộp ngân sách nhà nước.
Hiện sản phẩm của Điện Quang khá đa dạng, từ đèn huỳnh quang, compact, đến đèn LED theo công nghệ hiện đại. Thị trường tiêu thụ trải rộng từ chiếu sáng trong nông nghiệp, sinh hoạt gia đình đến phục vụ cho các ngành sản xuất công nghiệp.
Thị phần trong nước của Điện Quang hiện rơi vào khoảng 40%, Rạng Đông theo sau (35%), phần còn lại thuộc về các thương hiệu nước ngoài như Philips và các dòng sản phẩm giá rẻ của Trung Quốc.
Trong năm 2016, Điện Quang đã lọt vào danh sách “50 công ty niêm yết tốt nhất Việt Nam” của tập chí Forbes Việt Nam và “50 công ty kinh doanh hiệu quả nhất Việt Nam” của Tạp chí Nhịp Cầu Đầu tư.
Hiện Điện Quang có 5 nhà máy sản xuất, trong đó có bốn nhà máy đặt tại Việt Nam và một nhà máy đặt tại Venezuela, năng lực sản xuất đạt xấp xỉ 200 triệu sản phẩm/năm.
Ngoài việc cung ứng cho thị trường trong nước, sản phẩm của công ty còn được xuất khẩu tới hơn 30 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
Đây cũng là doanh nghiệp xuất khẩu công nghệ Việt ra thị trường thế giới thông qua dự án thiết kế - xây dựng và chuyển giao Khu liên hợp sản xuất bóng đèn tiết kiệm điện VietVen tại Venezuela với tổng vốn đầu tư hơn 300 triệu USD.
(Nguồn: Vietnam+) Thách thức tương lai
Mặc dù kết quả kinh doanh năm ngoái khá khả quan khi tỉ suất sinh lợi trên vốn chủ sở hữu (ROE) lên đến 18% và khá cao so với mặt bằng chung của của các công ty niêm yếu, nhưng nếu so với bản thân trong 2 năm trước đó, Điện Quang lại đang giảm.
Tất nhiên, điều này cũng có thể do nhà máy mới đi vào hoạt động làm gia tăng chi phí khấu hao, ảnh hưởng đến lợi nhuận ròng nhưng không thể phủ nhận một điều là áp lực cạnh tranh trên thị trường ngày càng lớn hơn.
Doanh thu bán hàng năm 2016 thực chất giảm gần 15% so với đỉnh điểm năm 2014. Bài toán làm thế nào bẽ gãy được xu thế đi xuống được xem là không dễ cho đội ngũ lãnh đạo Điện Quang hóa giải.
Theo ông Hồ Quỳnh Hưng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Điện Quang, thị trường chiếu sáng vẫn có sự tăng trưởng, tuy nhiên năm 2017 tiếp tục khó khăn vì rào cản tham gia ngành này rất thấp, nhiều công ty nhỏ lẻ dễ dàng tham gia vào thị trường, sử dụng sản phẩm không đạt chất lượng và bán với giá trốn thuế.
Vì vậy, kế hoạch doanh thu thuần của công ty chỉ tăng nhẹ 1 tỷ đồng so với thực hiện năm trước. Lãi trước thuế dự đạt 150 tỷ đồng, giảm đến 41%.
Mặc dù vậy, công ty chứng khoán HSC cho rằng kết quả kinh doanh kể từ 2018 của Điện Quang có thể tăng trưởng mạnh mẽ trở lại nhờ công suất gia tăng gấp đôi. “Mặc dù vậy kết quả kinh doanh kể từ 2018 của Điện Quang có thể tăng trưởng mạnh mẽ trở lại nhờ công suất gia tăng gấp đôi,” chuyên gia phân tích cấp cao Nguyễn Hoàng Thanh Nga của Công ty Chứng khoán HSC, nhận định.
Bên cạnh đó, tổng nợ trên tổng vốn đang khá tốt khi chỉ đứng ở mức 32% giúp Công ty có thể sử dụng thêm các công cụ về tài chính để gia tăng quy mô đầu tư và tạo đòn bẩy, thúc đẩy lợi nhuận tốt hơn trong các năm tới.
Trong xu thế mới sử dụng năng lượng tiết kiệm của thế giới, ván bài mà Điện Quang đặt cược chính là bóng đèn LED để thay thế cho bóng đèn theo kiểu truyền thống.
Theo phân tích của Công ty Chứng khoán HSC, doanh thu mảng LED của năm 2016 chứng kiến mức tăng trưởng vượt bậc 150% để đạt 261 tỷ đồng và đóng góp 25% vào tổng doanh thu của Công ty, từ mức chỉ 10% của năm trước đó.
Mảng đèn LED cũng được đánh giá mang lại tỉ suất lợi nhuận gộp cao hơn so với các mảng khác và có tiềm năng sẽ tăng trưởng cao hơn trong các năm tới khi cuối năm ngoái, Điện Quang đã đầu tư nâng công suất nhà máy sản xuất đèn LED từ 20 triệu chiếc lên 30 triệu chiếc, đồng thời áp ủ kế hoạch tiếp tục đầu tư để nâng suất lên 70 triệu vào năm 2018.
“Nhà máy tập trung phát triển chính là đèn LED và những sản phẩm thông minh. Những sản phẩm này có thể đáp ứng được theo nhu cầu đổi mới của thị trường trước tình hình công nghệ cao đang tăng trưởng nhanh,” Chủ tịch Hội đồng Quản trị Hồ Quỳnh Hưng giải thích.
“Điểm mạnh của Điện Quang là từ hệ thống phân phối rộng khắp với hơn 150 nhà phân phối và 15.000 điểm bán hàng, giúp hỗ trợ năng lực bán hàng tốt hơn là sản phẩm ngoại nhập. Đồng thời thương hiệu Điện Quang được người tiêu dùng đánh giá cao với hàng chục năm hoạt động trong ngành chiếu sáng,” nhà phân tích Trần Văn Thảo tại công ty chứng khoán Maritimes Securities Incorporation nhận định./.
