Tổng thống Mỹ Donald Trump (trái) và Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp thượng đỉnh tại Helsinki, Phần Lan ngày 16/7. (Nguồn: THX/ TTXVN) Theo phóng viên TTXVN tại Moskva, cuộc gặp lịch sử giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Donald Trump đã kết thúc sau gần 4 giờ đồng hồ và hai nhà lãnh đạo đã có cuộc họp báo chung, đưa ra những tín hiệu tích cực đầu tiên về hy vọng cải thiện quan hệ giữa hai cường quốc.
Tại cuộc họp báo, Tổng thống Putin đánh giá cuộc gặp diễn ra trong bầu không khí cởi mở và tập trung vào công việc, gọi đây là cuộc gặp thành công và hữu ích. Theo nhà lãnh đạo Nga, mối quan hệ căng thẳng hiện tại giữa Nga và Mỹ là do các nguyên nhân khách quan, và hai cường quốc đều đang đối mặt với những thách thức giống nhau, như cơ chế an ninh quốc tế, nhận diện chủ nghĩa khủng bố. Đây cũng là hai lĩnh vực mà ông Putin hy vọng sẽ tìm thấy tiếng nói chung với Mỹ.
[Tổng thống Mỹ Trump khẳng định quan hệ với Nga đã "thay đổi"]
Về phần mình, Tổng thống Trump cũng có chung đánh giá về cuộc gặp, gọi đây là “thời điểm bước ngoặt” trong quan hệ giữa Moskva và Washington. Nhà lãnh đạo Mỹ cho biết, cuộc đối thoại với ông Putin diễn ra “cởi mở và có kết quả,” nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại đối với Nga và Mỹ cũng như toàn thế giới, đồng thời cho rằng hai nước phải tìm ra cơ hội hợp tác nếu muốn cải thiện tình hình trên thế giới.
Tổng thống Mỹ cũng cho biết hai bên đã nhất trí sẽ tiếp tục thảo luận những vấn đề đã đề cập tại Helsinki, thậm chí hy vọng các cuộc gặp sẽ diễn ra thường xuyên.
Qua phát biểu tại họp báo, có thể ghi nhận hai bên đã đạt được không ít ý kiến chung. Thứ nhất là hiệu quả trong hợp tác giữa các cơ quan tình báo, đặc biệt là trong thời gian diễn ra World Cup 2018 vừa qua tại Nga.
Tổng thống Nga khẳng định tầm quan trọng của việc tiếp tục hợp tác trong phân tích toàn bộ các hồ sơ chính trị-quân sự và giải giáp đồng thời đề xuất thành lập nhóm công tác chung về chống khủng bố.
Về vấn đề Syria, nhà lãnh đạo Nga đánh giá Moskva và Washington có thể đảm nhận vai trò thủ lĩnh trong giải quyết khủng hoảng nhân đạo tại Syria. Lãnh đạo Nga và Mỹ cũng thảo luận về vấn đề Iran, tình hình thực hiện thỏa thuận tiêu hủy tên lửa tầm trung và tầm ngắn. Tổng thống Putin cho biết ông bày tỏ mối lo ngại khi Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran.
Theo phát biểu của hai bên, Nga và Mỹ vẫn giữ quan điểm khác nhau về vấn đề bán đảo Crimea. Mỹ phản đối Nga sáp nhập phần lãnh thổ này, còn nguyên thủ nước Nga khẳng định vấn đề Crimea đã khép lại, không được đưa ra bàn luận.
Hợp tác kinh tế cũng là một nội dung thảo luận tại cuộc gặp thượng đỉnh. Hai bên đã nhất trí thành lập một nhóm chung để tập hợp các “ông lớn” của giới kinh doanh hai nước.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gọi cuộc gặp là “sự khởi đầu tốt cho tất cả các bên” và tin tưởng quan hệ hai nước sẽ thay đổi sau cuộc gặp tại Helsinki. Nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định tầm quan trọng của ngoại giao và hợp tác so với xung đột và thù địch, đồng thời cho rằng đối thoại giữa Nga và Mỹ phù hợp với lợi ích của toàn thế giới.
Về vấn đề mà đông đảo ý kiến chuyên gia đều đánh giá là “gai góc” liên quan đến cáo buộc Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ, Tổng thống Trump cho rằng đây chính là nguyên nhân khiến quan hệ giữa hai nước xấu đi vì hoàn toàn không có âm mưu nào như điều tra cáo buộc. Ông Trump cũng cho biết, tới đây đại diện của Hội đồng An ninh Liên bang Nga và Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ sẽ sớm gặp gỡ để phát triển kết quả hội nghị thượng đỉnh Helsinki.
Trước đây, Tổng thống Putin và Tổng thống Trump đã gặp nhau hai lần: Tháng 7/2017 tại Hamburg, Đức, bên lề Hội nghị nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) và vào tháng 11 cùng năm tại Hội nghị thượng đỉnh Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ở Đà Nẵng, song cuộc gặp thượng đỉnh Nga-Mỹ tại Helsinki (Phần Lan) là cuộc gặp toàn diện đầu tiên giữa Tổng thống hai nước./.
