(Ảnh minh họa: Công Mạo/TTXVN) Khi con nước từ thượng nguồn bắt đầu đổ về, bên cạnh việc mưu sinh bằng nghề đánh bắt thủy sản, người dân đầu nguồn tỉnh Đồng Tháp còn kiếm thêm thu nhập từ một loài giáp xác nước ngọt, nhỏ li ti - rận nước.
Năm nay, việc khai thác rận nước cũng khó khăn hơn, bởi hiện tại, mực nước tràn đồng khá thấp, người dân phải linh hoạt với những dụng cụ phù hợp với con nước thấp để bắt rận nước.
Trời hửng sáng, trên cánh đồng biên giới tỉnh Đồng Tháp, vợ chồng anh Võ Văn Hơn ngụ xã Long Khánh A, huyện Hồng Ngự tất bật cho những lượt đẩy lưới cuối cùng.
Hơn 20 năm trong nghề, anh Hơn cho biết mỗi khi vào mùa nước nổi, vợ chồng anh lại ngược xuôi từ đồng này sang đồng khác để "hành nghề." Dù không phải là nghề chính nhưng việc xúc rận nước cũng giúp gia đình có thêm khoản thu nhập để trang trải cuộc sống trong những tháng lũ về.
Anh Hơn chia sẻ rận nước là sinh vật phù du thường có nhiều ở ao hồ, trũng nước hay những cánh đồng ngập lũ, nước không chảy xiết.
Các năm trước, vào thời điểm này, mực nước trên đồng lên cao, bà con có thể dùng ghe, xuồng và tận dụng sức máy để kéo rận nước trên cánh đồng rộng. Nhưng năm nay nước thấp, mới chỉ tràn một số cánh đồng ở “khu vực lòng chảo” hoặc khu vực bãi bồi nên địa bàn hoạt động của bà con cũng bị thu hẹp. Mặt khác, bà con phải dùng vợt đẩy bằng tay để ứng phó với những đồng cạn.
Anh Hơn cho biết theo kinh nghiệm, muốn biết nơi nào có nhiều rận nước, phải dùng một chiếc vợt nhỏ để thăm dò. Sau đó, dùng vợt lưới có đường kính miệng lớn, dài hơn chục mét để kéo; lưới kéo rận nước được may bằng lưới cước mỏng, mềm và rất nhặt.
Giữa vợt có một giàn lượt, ngăn rong tảo lọt vào, chỉ rận nước mới lọt qua. Cuối lưới vợt có miệng cột chặt, khi kéo xong mở xổ lưới ra, đổ rận nước vào thùng.
Rận nước, còn gọi là con đỏ hay trứng nước, là một loài giáp xác nước ngọt, nhỏ li ti. Mùa nước nổi mang theo lượng phù sa về đồng ruộng cũng là mùa rận nước sinh sôi, nảy nở. Đây là nguồn thức ăn có giá trị dinh dưỡng cao dành cho các loại cá giống, cá bột nên được các thương lái tìm mua.
Với tay đong rận nước giao cho thương lái, chị Võ Thị Kim Thoa ở xã Long Khánh A nói cứ tờ mờ sáng là việc thu hoạch rận nước đã hoàn tất.
Công việc này đúng kiểu “lấy công làm lời," tuy không đầu tư nhiều, ít tốn chi phí, nhưng đổi lại, người làm nghề phải ngâm mình trong dòng nước và sử dụng sức để đẩy hay kéo.
[Trải nghiệm một ngày mùa nước nổi cùng ngư dân Đồng Tháp]
Theo chị Thoa, đa phần công việc dưới nước đẩy lưới đánh bắt sẽ do đàn ông đảm nhận. Sau khi đẩy lưới, rận nước được các chị phân chia vào trong cái túi nylon có khối lượng định sẵn, khoảng 1-2 kg/túi, giao cho thương lái đi tiêu thụ các nơi trong và ngoài tỉnh.
Chị Thoa nói thêm rận nước kéo lên bờ phải đong ngay vào túi, rồi dùng nước đá đông lạnh, để không bị ươn. “Thứ này dễ ươn lắm."
Hiện có giá bán 5.000-6.000 đồng/kg, với 2 công lao động, mỗi ngày gia đình chị có thu nhập vài trăm nghìn đồng.
Anh Nguyễn Trường Sơn ở huyện Hồng Ngự nhớ lại thời điểm này các năm trước, anh đã có mặt trên cánh đồng Bình Thạnh, thị xã Hồng Ngự để tìm rận nước. Bởi lẽ, “khi con nước tràn đồng và ngập đến thắt lưng mới là thời chính vụ của con rận nước. Sản lượng khi đó nhiều, có ngày thu nhập khoảng 1 triệu đồng. Năm nay thì chờ nước."
Với người dân miền Tây, 3 tháng mùa nước nổi không còn là nỗi lo, trái lại bà con mong con nước thượng nguồn đổ đồng để bắt đầu mưu sinh. Dẫu còn lắm nhọc nhằn nhưng đó là nguồn thu nhập đáng kể cho bà con ở vùng đầu nguồn trong những tháng nông nhàn./.
