Sáng 29/12, Hội nghị trực tuyến của Chính phủ với các địa phương triển khai Nghị quyết của Quốc hội về nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2016 tiếp tục diễn ra dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng.
Tại Hội nghị, đại diện các địa phương đã thể hiện sự nhất trí cao với Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về một số giải pháp chủ yếu chỉ đạo, điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách năm 2016.
Trong điều kiện khó khăn, nhất là tình hình giá dầu thô thế giới giảm mạnh nhưng tăng trưởng GDP năm 2015 đạt 6,68%, cao nhất trong 8 năm gần đây và đặc biệt là thu ngân sách vẫn tăng hơn so với dự toán đã thể hiện sự cố gắng, nỗ lực của Chính phủ và các Bộ, ngành trong điều hành kinh tế, xã hội.
Đại diện các địa phương bày tỏ tin tưởng với sự điều hành của Chính phủ đã giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, giữ vững các cân đối lớn của nền kinh tế; đồng thời đóng góp một số ý kiến đối với các giải pháp phát triển kinh tế-xã hội trong năm tới, đưa ra các kiến nghị đối với một số vấn đề liên quan đến chủ trương, chính sách của Trung ương cũng như các vấn đề cụ thể của địa phương.
Bộ trưởng các Bộ Nội vụ, Giao thông Vận tải, Kế hoạch-Đầu tư, Xây dựng, Tài chính cũng đã giải đáp một số nội dung các địa phương quan tâm đặt ra tại Hội nghị.
Tự điều phối biên chế, giảm đúng chỉ tiêu được giao
Về tổ chức bộ máy hành chính các cấp, Bộ trưởng Nội vụ Nguyễn Thái Bình cho biết sẽ thu gọn đầu mối các cơ quan trực thuộc các Bộ và ở địa phương. Bộ Nội vụ đã ban hành thông tư liên tịch để hướng dẫn tổ chức các bộ máy cơ quan chuyên môn của Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh, huyện.
Trong quá trình thực hiện, các bộ, ngành Trung ương, địa phương cần tiếp tục nghiên cứu để có thể đơn giản hóa, thu gọn đầu mối các cơ quan thuộc các Bộ, các cơ quan của Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh, huyện.
Về thực hiện Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị về tinh giản biên chế, theo Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình, qua rà soát vẫn còn 11 tỉnh sử dụng biên chế vượt so với Chính phủ giao, các địa phương này cần phải tự điều phối biên chế, giảm đúng chỉ tiêu được giao. Sắp tới, sẽ thực hiện cơ chế khoán hành chính đối với cơ quan hành chính nhà nước để giảm biên chế. Đối với đơn vị sự nghiệp sẽ tiến tới tự chủ 50%, 100%, đồng thời xã hội hóa một số dịch vụ công.
Hạn chế phương tiện cá nhân
Nói về lộ trình hạn chế phương tiện cá nhân, Bộ trưởng Giao thông-Vận tải Đinh La Thăng cho biết, Chính phủ đã phân quyền cho các địa phương lập đề án hạn chế xe cá nhân và thực hiện có lộ trình, tùy từng loại phương tiện, tuyến đường.
Tại đề án trình Chính phủ cuối năm 2013, Bộ đã dự kiến việc hạn chế phương tiện cá nhân theo nhiều hình thức như theo từng tuyến đường, với từng loại phương tiện, trong những khoảng thời gian nhất định. Đề án đặt ra yêu cầu đẩy mạnh sử dụng phương tiện công cộng, đồng thời hạn chế dần phương tiện giao thông cá nhân.
Trước kiến nghị xử lý nhanh việc giải quyết phần vốn dư của các dự án Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh cho các dự án đã được Quốc hội phê duyệt, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ danh mục dự án đã thảo luận thống nhất, Quốc hội cũng đã thông qua, cần thẩm định, phê duyệt theo đúng thẩm quyền để triển khai, không phải xin chủ trương đầu tư. Việc thẩm định dự toán cần làm kỹ lưỡng, kiểm tra đảm bảo chất lượng.
Siết chặt nợ công
Thông tin về tình hình tài chính, ngân sách, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết thu ngân sách theo dự toán giao năm 2015 là 911 nghìn tỷ đồng, đến thời điểm 26/12 đã vượt dự toán 4,2%, dự kiến cả năm thu ngân sách đạt 973-975 nghìn tỷ đồng, tăng 62-64 nghìn tỷ đồng so với dự toán và khả năng không phải dùng đến 10.000 tỷ đồng dự phòng cân đối hụt thu ngân sách Trung ương năm 2015.
Có 55 địa phương hoàn thành dự toán, 8 địa phương có khả hụt nhưng số hụt không lớn. Thực hiện dự toán năm 2016, các địa phương cần thực hiện tích cực ngay từ đầu năm, quản lý chi phải triệt để tiết kiệm. Bộ Tài chính đã thanh tra hơn 75.600 cuộc, qua thanh tra, kiểm tra phát hiện, kiến nghị xử lý về tài chính trên 38.000 tỷ đồng.
Năm 2016 cần siết chặt nợ công và nợ chính quyền địa phương, phải đảm bảo khả năng trả nợ của địa phương và nợ chung của quốc gia. Trong điều hành giá cả, phải tính giảm chi phí đầu vào, phải làm tốt, sát hơn, quản lý chặt đầu vào vận tải.
Bộ trưởng nhận định giá dầu năm 2016 khả năng có tác động lớn đến ngân sách, Bộ đã có phương án tính toán điều hành giá dầu. Còn theo Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải có khả năng năm 2016, giá dầu thế giới xuống đến 20 USD/thùng, tác động của giá dầu đến ngân sách và các ngành liên quan rất mạnh mẽ; tiếp tục đầu tư vào khâu tìm kiếm, thăm dò, khai thác dầu khí là chiến lược bảo đảm năng lượng dài hạn cho đất nước. Bộ Công Thương chỉ đạo ngành Dầu khí tìm kiếm thăm dò nâng tổng trữ lượng dầu xác minh cho quốc gia.
Chủ động hội nhập
Hội nhập là vấn đề được nhiều ý kiến quan tâm tại Hội nghị. Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải cho rằng giai đoạn 2016-2020 chứng kiến sự cạnh tranh thị trường nhiều hơn trước, là giai đoạn phải thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa ra thị trường thế giới và tính đến việc hàng hóa các nước tham gia vào thị trường Việt Nam, phải cạnh tranh ngay trên sân nhà, nên bên cạnh nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và cơ quan nhà nước, Bộ Công Thương và Bộ Tài chính cần nâng cao công tác điều hành để đảm bảo xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh. Xử lý chậm như hiện nay, hàng hóa nước ngoài tràn ngập thị trường, sẽ thiệt hại lớn.
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh lo ngại Việt Nam là một trong những nước nhận thức về thuận lợi của cộng đồng ASEAN còn hạn chế. Các nước trong ASEAN rất quan tâm đến phát triển nội khối, tranh thủ những điều kiện thuận lợi trong ASEAN trong khi Việt Nam lại quan tâm đến các thị trường nơi xa như EU, Mỹ, không tận dụng được thuận lợi nội khối, như vậy những cam kết chính sách đưa ra triển khai không tận dụng được.
Khác biệt trong các nước ASEAN hiện nay là các nước chủ động tìm hiểu tăng cường các hoạt động tạo thuận lợi trong khi Việt Nam lại thụ động đón các cơ hội đó. Do đó, các Bộ, ngành, địa phương cần rà soát chính sách tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân trong cộng đồng ASEAN.
Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng cần tập trung thúc đẩy sản xuất với chất lượng hiệu quả cao hơn để chủ động hội nhập. Theo Phó Thủ tướng, cần tiếp tục sắp xếp cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, các doanh nghiệp đã phê duyệt phương án cổ phần hóa phải triển khai tiếp, các doanh nghiệp đã triển khai cổ phần hóa nhưng tỷ lệ vốn nhà nước còn cao phải tiếp tục thoái vốn; đồng thời nhanh chóng sắp xếp các công ty nông, lâm nghiệp; tái cơ cấu các tổ chức tín dụng, ngân hàng; tái cơ cấu nông nghiệp; chương trình xây dựng nông thôn mới phải làm thực chất, không được huy động quá sức dân.
Phó Thủ tướng cũng cho rằng cần nâng cao kỷ luật tài chính ngân sách, tiết kiệm chi hành chính, quản lý chặt chẽ nợ công, cơ cấu lại nợ công và thu chi ngân sách, trên cơ sở đó giảm dần bội chi. Làm cho cơ cấu tín dụng tốt hơn, kiểm soát chặt chẽ tín dụng cho bất động sản, tiếp tục xử lý nợ xấu, xem xét về khả năng giảm lãi suất ngân hàng, Phó Thủ tướng nói.
Trước ý kiến của Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình cho biết mặt bằng lãi suất hiện đang phù hợp với định hướng lâu dài, dư địa để tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất rất khó khăn, giảm lãi suất hiện nay có thể được trong ngắn hạn nhưng phá vỡ ổn định lâu dài. Mặt bằng lãi suất cố gắng duy trì ổn định như năm 2015, nếu có cố gắng sẽ giảm lãi suất cho vay trung và dài hạn thêm 0,3%.
Một con số đáng quan tâm mà Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đưa ra tại Hội nghị, đó là trong năm, mặc dù các Bộ, ngành, địa phương đã quan tâm thực hiện Nghị quyết 01 của Chính phủ về tăng cường hiệu quả của các đoàn đi ra nước ngoài, đã giảm 10% số đoàn so với năm 2014 nhưng số đoàn đi ra nước ngoài còn lớn với 2105 đoàn ra nước ngoài, trong đó 35/63 tỉnh thành giảm số đoàn ra nước ngoài, song, vẫn còn trên 20 tỉnh tăng số đoàn đi, một số đoàn vẫn đi với mục đích là học tập kinh nghiệm mà không có chương trình hợp tác.
Tiếp tục thực hiện 3 đột phá chiến lược
Phát biểu kết luận 1,5 ngày làm việc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao ý kiến phát biểu sâu sắc của các Bộ trưởng, lãnh đạo các tỉnh, thành phố, đề nghị Văn phòng Chính phủ tiếp thu đưa vào dự thảo Nghị quyết để triển khai ngay từ ngày đầu, tháng đầu của năm 2016.
Thống nhất với Dự thảo báo cáo, Thủ tướng nêu rõ chỉ còn 2 ngày nữa là kết thúc năm và kết thúc kế hoạch 5 năm 2011-2015, trong năm 2015, bên cạnh thuận lợi rất cơ bản do thành tựu của công cuộc đổi mới mang lại, nước ta phải vượt qua nhiều khó khăn thách thức, giá dầu giảm sâu đến mức không lường trước được.
Trong giai đoạn hội nhập sâu rộng, cạnh tranh ngày càng gay gắt, năng lực cạnh tranh của Việt Nam có cải thiện nhưng so với yêu cầu, mong muốn là còn thấp, khó khăn nội tại rất lớn, yêu cầu nguồn lực để đầu tư cho phát triển cả về kinh tế, hạ tầng, an ninh quốc phòng là rất lớn, trong khi huy động chưa được nhiều.
Thủ tướng đánh giá: bằng sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, nhìn lại 5 năm, đặc biệt là năm 2015, nền kinh tế đã chuyển biến tích cực, đạt được các kết quả quan trọng trên hầu hết các lĩnh vực. Từ kết quả đạt được tạo tiền đề điều kiện thuận lợi để năm 2016 và 5 năm tới có khả năng phấn đấu đạt kết quả tốt hơn, cao hơn, vững chắc hơn.
Thủ tướng cho rằng trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập sâu rộng, cạnh tranh trong kinh tế thị trường ngày càng quyết liệt, Cộng đồng ASEAN hình thành, nhiều Hiệp định thương mại tự do đã ký, đang vận hành, 55 quốc gia có Hiệp định thương mại tự do với Việt Nam, vừa hợp tác, vừa cạnh tranh là xu thế của thế giới mà Việt Nam không thể đứng ngoài. Đi liền với hội nhập sâu, tình hình kinh tế, chính trị, an ninh khu vực cũng có nhiều phức tạp, khó lường.
Bối cảnh đó đòi hỏi Chính phủ, các Bộ, ngành, chính quyền các cấp phải ra sức phát huy những thành tựu đạt được, có kinh nghiệm quản lý điều hành tốt, hiệu quả, khắc phục các hạn chế yếu kém khó khăn, biến thách thức thành thuận lợi, ứng phó chính sách kịp thời trước những diễn biến mới, phấn đấu đạt chỉ tiêu, mục tiêu đề ra.
Nhấn mạnh về các nhóm giải pháp để đạt được các mục tiêu tổng quát và các chỉ tiêu chủ yếu của năm 2016 và 5 năm tới, Thủ tướng nhấn mạnh phải kiểm soát tốt lạm phát, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, từng Bộ, từng địa phương phải tiếp tục đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược, đó là hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; phát triển nhanh nguồn nhân lực; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ.
Trước hết, cần hoàn thiện thể chế, đặc biệt là thể chế kinh tế thị trường để huy động nguồn lực, phân bổ nguồn lực bởi thực tế nước nào có thể chế tốt, thu hút đầu tư sẽ tốt; tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, một mặt quản lý chặt chẽ, phát triển đầu tư hiệu quả nhưng phải tạo mọi thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.
Đối với đột phá về xây dựng hạ tầng, Thủ tướng yêu cầu phải đảm bảo an toàn nợ công, tạo cơ chế thu hút đầu tư của xã hội, cả trong nước và ngoài nước, đột phá xây dựng kết cấu hạ tầng nhưng chỉ nhìn vào ngân sách là không đủ. Hạ tầng tốt là một tiêu chí về nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện môi trường đầu tư, Thủ tướng nói.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh đến đột phá về nguồn nhân lực, trong đó đào tạo các loại hình, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế, từng ngành, từ địa phương phải thực hiện kế hoạch tái cơ cấu đầu tư công để có hiệu quả; tạo điều kiện để các doanh nghiệp đổi mới công nghệ, tạo sức cạnh tranh. Từng Bộ phải phê duyệt lại các đơn vị sự nghiệp, tự chủ đến mức nào, để nâng cao chất lượng của hoạt động sự nghiệp và kiểm soát tốt biên chế.
Thủ tướng nhấn mạnh sự quan tâm phát triển văn hóa xã hội, công bằng xã hội, an sinh của người dân, triển khai đồng bộ các lĩnh vực: văn hóa, xã hội, môi trường, y tế, giáo dục, giảm nghèo, tập trung chỉ đạo tốt hai chương trình mục tiêu quốc gia là chương trình giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới ngay từ đầu năm để triển khai có hiệu quả, tìm cách tăng thêm nguồn lực thực hiện hai chương trình này.
Thủ tướng nêu rõ các Bộ, ngành, địa phương tập trung cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, giảm chi phí, phiền hà cho doanh nghiệp, người dân, trong đó chú ý ứng dụng công nghệ thông tin; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, chủ động hội nhập quốc tế để tranh thủ nguồn lực từ bên ngoài, đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Thủ tướng cũng chỉ rõ muốn hội nhập thành công phải nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, của sản phẩm, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp.
Hiệp hội doanh nghiệp, ngành hàng cần phát huy kiến nghị các rào cản kỹ thuật để bảo hộ thị trường trong nước, lấy tiêu chí vệ sinh an toàn thực phẩm để bảo hộ. Quan tâm quyền làm chủ của người dân để tạo đồng thuận xã hội, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân - Thủ tướng nêu rõ, bởi chỉ khi nào phát huy tốt nhất, hiệu quả nhất quyền làm chủ của người dân mới tăng cường đồng thuận xã hội, xây dựng được khối đại đoàn kết toàn dân, có sức mạnh tổng hợp để bảo vệ Tổ quốc.
Bên cạnh đó, phải bảo đảm quốc phòng an ninh, chủ quyền quốc gia. Thủ tướng cũng lưu ý các Bộ, ngành, địa phương rút kinh nghiệm trong công tác quản lý điều hành để năm 2016 điều hành sâu sát.../.