Ngày 17/6, Thủ tướng Iraq Nuri al-Maliki đã cách chức hàng loạt chỉ huy cấp cao của lực lượng an ninh nước này sau khi phiến quân triển khai đợt tấn công vào nhiều khu vực trên lãnh thổ Iraq.
Trong số những nhân vật bị cách chức có Trung tướng Mahdi al-Gharawi, Tư lệnh tỉnh miền Bắc Nineveh - nơi sụp đổ đầu tiên sau đợt tấn công của phiến quân, cấp phó là Thiếu tướng Abdul Rahman Handhal và Tham mưu trưởng lục quân Hassan Abdul Razak.
Phát biểu trong thông cáo đọc trên truyền hình quốc gia, Thủ tướng Maliki cho biết các sỹ quan trên bị cách chức vì thiếu trách nhiệm và lơ là nhiệm vụ. Ngoài ra, một sỹ quan quân đội cấp cao khác cũng sẽ phải đối mặt với tòa án quân sự vì tội đào ngũ.
Quyết định cách chức được đưa ra sau khi xảy ra tình trạng hàng loạt binh sỹ và cảnh sát đào ngũ, bỏ trốn khỏi tỉnh Nineveh, mở đường cho phiến quân Hồi giáo dòng Sunni và các tay súng Hồi giáo cực đoan thuộc tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo Iraq và vùng Cận Đông (ISIL) đánh chiếm thủ phủ Mosul và một vùng lãnh thổ rộng lớn của hai tỉnh miền Bắc Salahudin và Diyala.
Cùng ngày, các thủ lĩnh chính trị của hai dòng Hồi giáo Shi'ite và Sunni ở Iraq đã cùng đưa ra lời kêu gọi đoàn kết dân tộc sau khi triệu tập một phiên họp kín. Tham dự có Thủ tướng Nuri al-Maliki (theo dòng Shi'ite), nguyên Chủ tịch Quốc hội Usama al-Nujaifi (theo dòng Sunni) và cựu Thủ tướng Ibrahim al-Jafaari.
Tại cuộc họp, các thủ lĩnh Shi'ite và Sunni đã kêu gọi các bên bảo vệ tổ quốc và chủ quyền đất nước, tránh để xảy ra xung đột giáo phái tạo điều kiện cho các thế lực xấu lợi dụng tình hình gây bất ổn đất nước.
Chỉ trong vòng hơn một tuần qua, ISIL mở nhiều đợt tấn công và giành kiểm soát một số tỉnh ở miền Bắc Iraq, trong đó có Nineveh. Xung đột cũng đang dần lan tới thủ đô Baghdad và các vùng lân cận, làm dấy lên quan ngại về một cuộc nội chiến như đã từng diễn ra hồi năm 2007.
Theo các nguồn tin tại chỗ, tại thủ đô Baghdad ngày 17/6 đã xảy ra hàng loạt vụ đánh bom làm ít nhất 17 người thiệt mạng và gần 50 người bị thương. Vụ đánh bom đẫm máu nhất xảy ra tại quận Sadr City, nơi có đông người Shi'ite sinh sống ở phía Bắc Baghdad, khiến 7 dân thường thiệt mạng và 31 người bị thương.
Tiếp đó là các vụ nổ tại trung tâm thủ đô, chủ yếu nhằm vào lực lượng an ninh và cảnh sát đi tuần. Trong khi đó ở thành phố Samarra lân cận, 18 thi thể binh sỹ và cảnh sát được phát hiện trong tình trạng bị bắn vào đầu và ngực.
Các quan chức Iraq cho biết tính đến ngày 17/6, quân đội Iraq đã phản công các tay súng ISIL và giành lại quyền kiểm soát Baquba, thủ phủ tỉnh Diyala, cách Baghdad 60 km về phía Bắc. Giao tranh tại một đồn cảnh sát ở thành phố có đông người Hồi giáo dòng Shi'ite sinh sống này đã khiến 44 tù nhân thiệt mạng.
Trong khi đó, tại tỉnh Nineveh, lực lượng an ninh và dân quân vẫn giữ được nhiều khu vực ở thành phố Tal Afar, nơi nằm dọc theo hành lang chiến lược tới Syria./.