Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng kết luận phiên họp. (Ảnh: Đức Tám/TTXVN) Chiều 26/8, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch Ủy ban Ủy ban Quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo đã chủ trì phiên họp Ủy ban, thảo luận, cho ý kiến liên quan đến đổi mới hệ thống giáo dục quốc dân, Chương trình sách giáo khoa và phương án tổ chức kỳ thi trung học phổ thông quốc gia.
Các phương án đổi mới hệ thống giáo dục
Theo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, trong Nghị quyết 29/NQ-TƯ về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo có nêu trước mắt giữ cơ bản hệ thống giáo dục nhưng có những vấn đề cần phải xem xem xét ngay vì liên quan đến đổi mới chương trình, sách giáo khoa.
“Đối với giáo dục phổ thông thì chương trình, sách giáo khoa sẽ đổi mới theo định hướng tích hợp ở dưới, phân hóa ở bên trên, sâu theo năng khiếu. Bậc giáo dục đại học thì có phân loại thành đại học nghiên cứu, ứng dụng, thực hành, cần đáp ứng hai yêu cầu: tương thích quốc tế; đảm bảo tính liên thông mở để xây dựng xã hội học tập suốt đời,” Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu vấn đề.
Trong báo cáo tóm tắt định hướng đổi mới hệ thống giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đề xuất phương án giữ nguyên hệ thống giáo dục phổ thông hiện nay (9 năm giáo dục cơ bản+3 năm trung học phổ thông); phương án thêm 1 năm ở bậc trung học cơ sở (10 năm giáo dục cơ bản+2 năm trung học phổ thông).
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Vũ Luận đã phân tích thêm về những ưu điểm, hạn chế của cả hai phương án trên.
Đối với đổi mới hệ thống giáo dục nghề nghiệp và đại học, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận và thống nhất cơ bản về hệ thống giáo dục nghề nghiệp từ sơ cấp nghề đến trung cấp nghề, cao đẳng nghề.
Theo đó, sẽ tiến hành sáp nhập, tổ chức lại các trung tâm dạy nghề, trung tâm giáo dục thường xuyên, kỹ thuật tổng hợp ở quận/huyện; các trường trung cấp chuyên nghiệp và trung cấp nghề; cao đẳng và cao đẳng nghề. Đồng thời, tiếp tục duy trì và phát triển mô hình trường cao đẳng cộng đồng tại các địa phương, tổ chức đào tạo nhân lực ở các cấp trình độ sơ cấp nghề; trung học nghề và cao đẳng nghề.
Trong khi đó, hệ thống giáo dục đại học sẽ được phân loại theo hai hướng nghiên cứu và nghề nghiệp, ứng dụng, thực hành. Bên cạnh đó, sẽ hình thành một số trường đại học triển khai chương trình đào tạo theo cả hai hướng trên.
Đồng tình tách riêng chương trình và sách giáo khoa
Góp ý về đổi mới chương trình và sách giáo khoa để trình Quốc hội xem xét, các thành viên Ủy ban đồng tình với chủ trương tách riêng hai khâu này. Từ đó, cho phép một chương trình có thể có nhiều bộ sách giáo khoa, còn chương trình là căn cứ kiểm định, đánh giá chất lượng giáo dục.
Ngoài việc biên soạn chương trình chuẩn, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng xin ý kiến về phương án Bộ trực tiếp biên soạn bộ sách giáo khoa mẫu, sau đó huy động các tổ chức, cá nhân tham gia biên soạn; hoặc ngay từ đầu Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ thực hiện kiểm định chất lượng các bộ sách giáo khoa được biên soạn. Nhiều thành viên bày tỏ sự quan tâm đối với chủ trương áp dụng triển khai bộ sách giáo khoa mới đồng loạt ở các cấp học thay cho cách làm cuốn chiếu trước đây, mất nhiều thời gian hơn.
Chương trình giáo dục phổ thông, theo đề xuất của Bộ Giáo dục và Đào tạo, được tập trung đổi mới ở từng cấp học theo hướng tăng cường các môn và chủ đề tích hợp ở tiểu học và trung học cơ sở; phân hóa mạnh với việc tăng các môn tự chọn, giảm số môn bắt buộc ở trung học phổ thông. Số chủ đề và các hoạt động giáo dục trải nghiệm tự chọn được tăng lên nhằm định hướng nghề nghiệp cho học sinh, tạo tiền đề để phân luồng sau trung học cơ sở và trung học phổ thông.
Xem xét phương án tổ chức kỳ thi phù hợp
Tại phiên họp, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã lấy ý kiến của các thành viên Ủy ban về những phương án tổ chức kỳ thi trung học phổ thông quốc gia. Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng vừa qua Bộ Giáo dục và Đào tạo và các cơ quan truyền thông mới tập trung thi môn gì nhưng còn hai vấn đề khác là tổ chức thi như thế nào cho trung thực và quan trọng hơn là đổi mới rất lớn trong công tác sử dụng kết quả kỳ thi chung vào xét tuyển đại học ít được góp ý.
“Việc học sinh sau khi có kết quả thi mới đăng ký vào các trường đại học, cao đẳng là một đổi mới rất lớn, có ý nghĩa quan trọng trong kỳ thi quốc gia sắp tới,” Phó Thủ tướng nói.
Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết kỳ thi trung học phổ thông quốc gia sẽ kế thừa những mặt mạnh, những thành công của kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông cũng như những ưu điểm của kỳ tuyển sinh đại học, cao đẳng theo hình thức “ba chung.” Trong đó, quan điểm được thống nhất về nguyên tắc là một kỳ thi quốc gia, đảm bảo trung thực, làm cơ sở xét tuyển cho các trường đại học.
Công tác tổ chức coi thi, chấm thi sẽ được tiến hành theo cụm do các trường đại học, cao đẳng chủ trì. Đề thi gồm các câu hỏi ở 4 trình độ tư duy: nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng nâng cao với phần cơ bản đáp ứng cho hầu hết thí sinh, vừa có phần nâng cao nhằm phân hóa năng lực học sinh, Bộ trưởng Bộ Giáo dục Đào tạo cho biết thêm.
Bên cạnh ba phương án thi đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến rộng rãi dư luận thời gian qua, Giám đốc Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh Lê Thanh Bình cho rằng có thể xem xét thêm phương án tổ chức kỳ thi với một bài thi tổng hợp để đánh giá trình độ học sinh với đề thi kiểm tra kiến thức, năng lực học sinh từ mức tốt nghiệp trung học phổ thông đến tuyển sinh vào đại học giống như phương án của Đại học quốc gia Hà Nội.
Giám đốc Đại học quốc gia Hà Nội Phùng Xuân Nhạ cho biết trường đã xây dựng đề án tuyển sinh đại học, cao đẳng theo phương án 1 bài thi tổng hợp trong kỳ thi đại học, cao đẳng sắp tới. “Ưu điểm của bài thi tổng hợp là đánh giá được toàn diện năng lực của học sinh, đồng thời, các em có thể thi nhiều lần, hoàn toàn trên máy tính. Chúng tôi cũng đang đề xuất để một nhóm các trường đại học cùng sử dụng kết quả bài thi tổng hợp này,” ông Nhạ cho biết thêm.
Theo Bộ trưởng Phạm Vũ Luận, các trường đại học quốc gia có thể áp dụng phương án thi tiên tiến, đi trước và Đại học quốc gia Hà Nội cũng có thể làm việc với các cục, vụ chức năng của Bộ này để có thể xem xét việc công nhận tốt nghiệp đối với những học sinh hoàn thành bài thi tổng hợp của Đại học quốc gia Hà Nội ở mức độ nhất định.
Kết luận cuộc họp, về định hướng đổi mới hệ thống giáo dục, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng một số vấn đề liên quan đến giáo dục phổ thông như số năm học, tổ chức trường chuyên cần được nghiên cứu tiếp. Theo đó, hệ thống giáo dục nghề nghiệp phải được chuẩn hóa lại từ sơ cấp nghề đến trung cấp nghề, cao đẳng nghề theo hướng liên thông mở, có sự quản lý thống nhất giữa Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội. Hệ thống đại học phân loại thành đại học nghiên cứu và đại học nghề nghiệp, ứng dụng, thực hành.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương biên soạn chương trình chuẩn, thống nhất, đồng thời, tiếp tục nghiên cứu và đưa ra các phương án biên soạn sách giáo khoa để báo cáo Quốc hội.
Chỉ đạo về kỳ thi trung học phổ thông quốc gia, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ yêu cầu việc tổ chức một kỳ thi được sự đồng thuận xã hội, nổi rõ nhất là hai yêu cầu xét tốt nghiệp và làm cơ sở căn cứ xét tuyển vào đại học.
Đối với ba phương án của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Thủ tướng đề nghị Bộ tiếp tục lắng nghe các nhà khoa học, chuyên gia, ý kiến của người dân kể cả phương án của các đại biểu đưa ra tại phiên họp cũng như phương án do Đại học quốc gia Hà Nội đề xuất. Từ đó lựa chọn phương án tối ưu, căn bản tạo thuận lợi cho học sinh.
Bộ Giáo dục và Đào tạo sớm lựa chọn phương án để công bố. Bộ chọn phương án nào thì phải nêu rõ lý lẽ, giải thích cho người dân, xã hội hiểu và ủng hộ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng chỉ đạo./.
