Ngày 6/5, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng Quan chức cao cấp (SOM) Việt Nam đã cùng các Trưởng SOM ASEAN và Quyền Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Atul Keshap tham dự Đối thoại ASEAN-Mỹ thường niên lần thứ 34 được tổ chức theo hình thức trực tuyến.
Quyền Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Atul Keshap khẳng định chính quyền Tổng thống Joe Biden coi trọng Quan hệ đối tác chiến lược với ASEAN, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và quan điểm của ASEAN về Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương (AOIP), mong muốn tăng cường hợp tác cùng ASEAN để giải quyết các thách thức đang đặt ra.
Các nước ASEAN đánh giá cao vai trò của Mỹ đóng góp cho hợp tác, phát triển và hòa bình, ổn định ở khu vực. ASEAN cũng hoan nghênh khoản 112 triệu USD Mỹ hỗ trợ các nước ASEAN ứng phó COVID-19.
Hai bên nhất trí đẩy mạnh hợp tác về thương mại-đầu tư, phát triển nguồn lực con người, năng lượng tái tạo, hợp tác biển, ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu..., thông qua các chương trình hợp tác phát triển của Mỹ hỗ trợ cho khu vực như: Chương trình Đối tác về tối ưu hóa hợp tác khu vực (PROSPECT), Chương trình tăng trưởng bao trùm thông qua sáng tạo, Thương mại và Thương mại điện tử (IGNITE) và hợp tác về thu hẹp khoảng cách phát triển qua khuôn khổ Quan hệ đối tác Mekong-Mỹ.
Trao đổi về tình hình quốc tế, khu vực, ASEAN và Mỹ khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ nhằm đóng góp vào duy trì hòa bình, an ninh, ổn định ở khu vực; trong đó có an ninh và an toàn hàng hải ở Biển Đông, tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới vốn tiềm ẩn những nguy cơ gây bất ổn và còn diễn biến phức tạp, đáng quan ngại.
Mỹ nhấn mạnh ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN về vấn đề Biển Đông; hoan nghênh ASEAN phát huy vai trò trong thúc đẩy hợp tác, đối thoại, xây dựng lòng tin ở khu vực; bảo đảm thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), xây dựng một Bộ Quy tắc Ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.
Về tình hình Myanmar, Mỹ hoan nghênh kết quả Hội nghị các Nhà Lãnh đạo ASEAN ngày 24/4/2021, ủng hộ vai trò của ASEAN trong thúc đẩy đối thoại, hòa giải, hỗ trợ Myanmar tìm giải pháp ổn định tình hình.
Thay mặt các nước ASEAN phát biểu về các vấn đề khu vực và quốc tế, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh trong bối cảnh ngày càng nhiều thách thức như dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu, cạnh tranh các nguồn tài nguyên thiên nhiên và những đòi hỏi chủ quyền, các quốc gia cần tăng cường hợp tác, đối thoại, xây dựng lòng tin, thượng tôn pháp luật, đề cao ý thức trách nhiệm, ứng xử chuẩn mực, tôn trọng lẫn nhau nhằm đảm bảo môi trường hòa bình, ổn định, thuận lợi cho phát triển.
[ASEAN-Hoa Kỳ triển khai Kế hoạch Hành động giai đoạn 2021-2025]
Chia sẻ về những nỗ lực của ASEAN và của Mỹ trong ứng phó với các thách thức đe dọa ổn định và phát triển ở khu vực, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng đề nghị ASEAN và Mỹ cần tăng cường phối hợp bảo đảm hòa bình, an ninh và phát triển thịnh vượng tại khu vực thông qua các cơ chế do ASEAN chủ trì, thúc đẩy trật tự khu vực dựa trên luật lệ, đề cao luật pháp quốc tế, giải quyết hòa bình các tranh chấp.
Thứ trưởng cũng khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN về vấn đề Biển Đông, mong muốn Mỹ tiếp tục đóng vai trò xây dựng, ủng hộ các nỗ lực của ASEAN nhằm xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, hữu nghị và hợp tác cũng như vai trò của ASEAN trong hỗ trợ Myanmar./.