Lao động Việt Nam làm thủ tục trước khi sang Hàn Quốc làm việc. (Ảnh minh họa: PV/Vietnam+) Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị số 16-CT/TW ngày 8/5/2012 của Ban Bí thư khóa XI "về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài" đã diễn ra sáng 25/8 tại Hà Nội.
Hội nghị được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến kết nối với các điểm cầu tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương.
Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương tổng kết Chỉ thị số 16-CT/TW và Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Đỗ Ngọc An, Phó Trưởng ban Chỉ đạo chủ trì hội nghị.
Sau 10 năm thực hiện, Ban Bí thư giao Ban Kinh tế Trung ương chủ trì, phối hợp với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội phối hợp với các ban, bộ, ngành Trung ương, các địa phương tiến hành tổng kết Chỉ thị 16-CT/TW nhằm đánh giá đầy đủ, toàn diện, thực chất tình hình và kết quả thực hiện ở các cấp, các ngành, địa phương trên phạm vi cả nước.
Trình bày Báo cáo tóm tắt tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW, Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Đỗ Ngọc An cho biết hệ thống luật pháp, chính sách về đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài được sửa đổi, bổ sung, cơ bản phù hợp với luật pháp, thông lệ quốc tế và chủ trương hội nhập quốc tế của Việt Nam.
Công tác đào tạo nghề, dạy ngoại ngữ, giáo dục pháp luật, phong tục, tập quán của nước tiếp nhận, định hướng cho người lao động và chuyên gia ngày càng được chú trọng; chất lượng lao động, chuyên gia của Việt Nam được nâng cao...
Bên cạnh đó, quy mô tổ chức, doanh nghiệp làm dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài tăng nhanh qua các năm. Đến năm 2022 có 451 tổ chức, doanh nghiệp, cao hơn 2 lần so với thời điểm ban hành Chỉ thị.
Thị trường tiếp nhận lao động nước ngoài ngày càng mở rộng và phát triển, từ 9 thị trường năm 2013 đến nay đã mở rộng được lên tới 25 thị trường; đưa được hơn 1 triệu lượt người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài, tăng gần 40% so với bình quân giai đoạn trước khi ban hành Chỉ thị.
Thu nhập người lao động làm việc ở nước ngoài tương đối ổn định, bình quân 200 triệu đồng người/năm, cao hơn nhiều so với làm việc trong nước cùng ngành nghề.
Hằng năm, số ngoại tệ mà người lao động và chuyên gia gửi về nước không chỉ giúp xóa đói giảm nghèo mà còn có tích lũy, đầu tư vào phát triển sản xuất kinh doanh, tạo việc làm; đóng góp vào nguồn ngoại tệ của đất nước; góp phần xây dựng quê hương, đất nước, đặc biệt là vào Chương trình xây dựng nông thôn mới...
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, báo cáo thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại, hạn chế như công tác phổ biến, quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW tại nhiều cấp ủy còn mang tính hình thức, chưa được chú trọng. Việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp luật còn chậm; chưa xây dựng được quy hoạch, chiến lược nên hiệu quả công tác đưa người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài còn thấp.
[Tăng cường lãnh đạo của Đảng với việc đưa lao động Việt ra nước ngoài]
Công tác đánh giá chất lượng đào tạo nghề, dạy ngoại ngữ, giáo dục định hướng cho người lao động chưa chặt chẽ, chưa có sự gắn kết giữa hệ thống các cơ sở đào tạo nghề với tạo nguồn đi làm việc ở nước ngoài nên chất lượng lao động tuy đã được tăng lên nhưng chưa cao và đồng đều. Tỷ lệ lao động có tay nghề còn thấp, số lượng lao động chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài chưa nhiều...
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nhấn mạnh trong điều kiện tình hình trong nước và thế giới có nhiều thay đổi, việc tiếp tục tổ chức thực hiện có hiệu quả các chủ trương, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030 là rất quan trọng.
Những vấn đề liên quan đến lao động ngoài nước cần quán triệt là "đổi mới phương pháp tiếp cận trong xây dựng và thực hiện pháp luật, chính sách lao động, việc làm bám sát với thực tiễn phát triển kinh tế-xã hội của đất nước và xu hướng của thời đại; gắn trực tiếp các mục tiêu, chỉ tiêu về lao động, việc làm với mục tiêu phát triển kinh tế… nâng cao chất lượng của lao động đưa đi làm việc ở nước ngoài."
Xét vai trò và tầm quan trọng, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã đưa nội dung tổng kết Chỉ thị 16 vào Chương trình làm việc năm 2022.
Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận sôi nổi, tập trung vào các vấn đề: nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác đưa người lao động và chuyên gia đi làm việc ở nước ngoài; quản lý, bảo hộ công dân di cư tự do sang nước láng giềng làm ăn buôn bán; giảm thiểu lao động đi làm việc ở nước ngoài không theo hợp đồng; chính sách hỗ trợ người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng đối với công tác này trong tình hình mới…
Kết luận Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung chỉ rõ Ban Chỉ đạo Trung ương đã tiến hành công việc bài bản, công phu, kiểm tra nhiều tỉnh, thành, nghiệp đoàn, doanh nghiệp…; đã tổng kết sâu một số lĩnh vực; tổ chức nhiều hội thảo, tham vấn các chuyên gia trong và ngoài nước, tổng kết ở các địa bàn để xây dựng báo cáo tổng kết.
Trên cơ sở đó, Ban Chỉ đạo thống nhất cao rằng công tác đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài là chủ trương đúng đắn. Chỉ thị 16-CT/TW của Ban Bí thư đã thực sự đem lại kết quả tốt.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh cần phải nhìn nhận khách quan cái được và cái chưa được trong quá trình thực hiện Chỉ thị 16-CT/TW, trên sơ sở đó rút kinh nghiệm, điều chỉnh trong thời gian tới. Về chủ trương, việc đưa người lao động đi làm việc tại nước ngoài là xu hướng tất yếu.
Các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục nâng cao nhận thức về công việc này, coi đây là xu hướng tất yếu; tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật trong nước, đặc biệt chú ý đàm phán với các quốc gia; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước; chú ý đến cung-cầu lao động, hướng tới gắn kết giữa lao động trong nước, lao động ngoài nước; xây dựng thị trường lao động linh hoạt, hiện đại và bền vững…
Bộ trưởng cho biết sau Hội nghị, Ban Chỉ đạo, trực tiếp là Ban Kinh tế Trung ương và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục hoàn thiện đề án, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét ban hành những chủ trương, chính sách về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đưa người lao động và chuyên gia Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài phù hợp tình hình mới./.
