Bình quân mỗi tháng, các phương tiện trên toàn quốc trả hơn 1.000 tỷ đồng tiền phí lưu thông qua trạm BOT.
Con số trên được Tổng cục Đường bộ Việt Nam đưa ra trong công bố về doanh thu, lưu lượng các trạm thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ trong quý 1/2019.
Theo Tổng cục Đường bộ Việt Nam, tổng số dự án đang thu phí trong quý 1/2019 là 58 dự án với số thu là hơn 3.379 tỷ đồng. Trong đó, số thu tháng Một là 1.205 tỷ đồng; tháng Hai là hơn 989 tỷ đồng; tháng Ba là khoảng 1.184 tỷ đồng.
Được biết, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cũng đã công bố số thu dịch vụ sử dụng đường bộ các dự án BOT trong giai đoạn kinh doanh khai thác của năm 2018. Theo đó, số thu lũy kế từ đầu dự án đến hết năm 2018 là hơn 47.442 tỷ đồng, số thu từ đầu dự án đến ngày 1/12/2017 là trên 35.250 tỷ đồng, riêng số thu quý 4/2018 đạt gần 3.000 tỷ đồng, số thu cả năm 2018 là 12.192 tỷ đồng.
[Có 32% dự án BOT giao thông doanh thu thu phí không đạt như dự kiến]
Theo kế hoạch, trong nửa đầu năm 2019, Tổng cục Đường bộ sẽ thực hiện giám sát hoạt động thu phí BOT đường bộ với 11 trạm thu phí, gồm Phả Lại (Quốc lộ 18, Bắc Ninh); Tam Nông (Phú Thọ); cầu Thái Hà (Thái Bình); Tiên Cựu (Quốc lộ 10, Hải Phòng), trạm Quốc lộ 38, Quốc lộ 14 (đường Hồ Chí Minh) qua Đắk Nông và Đắk Lắk, Cầu Rạch Miễu, cầu Cổ Chiên, cầu Mỹ Lợi, và trạm Quốc lộ 1 Bình Thuận.
Thành phần đoàn giám sát gồn lãnh đạo các Cục quản lý đường bộ, đại diện Tổng cục Đường bộ, Cục Thuế các tỉnh có trạm thu phí BOT, Cục An ninh kinh tế, Cục Cảnh sát kinh tế (Bộ Công an).
Trước đó, báo cáo của Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho thấy, đơn vị đang quản lý 57 dự án BOT, có 27 dự án có doanh thu tăng và 26 dự án có doanh thu giảm so với hợp đồng; 4 dự án còn lại do mới vận hành, khai thác nên chưa đánh giá.
Ông Nguyễn Văn Huyện, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam chỉ ra nguyên nhân đó là do lưu lượng thực tế thấp hơn so với dự kiến hợp đồng; tỷ lệ tăng trưởng doanh thu thực tế thấp hơn so với tỷ lệ tăng trưởng doanh thu dự kiến; phân lưu lưu lượng phương tiện sang tuyến đường song hành; giảm giá vé dịch vụ sử dụng đường bộ và giảm giá cho khu vực lân cận trạm thu phí; trạm thu phí chưa được đưa vào khai thác theo quy định trong hợp đồng hoặc thời gian đưa vào thu phí chậm so với hợp đồng.
Thậm chí, có những dự án, phương tiện qua lại trên tuyến vẫn tăng đều đặn, nhưng doanh thu vẫn sụt giảm do tỷ lệ sử dụng vé tháng/quý cao bất thường so với phương án tài chính hoặc do phải giảm giá vé dịch vụ sử dụng đường bộ và miễn giảm phí cho khu vực lân cận trạm thu phí như cao tốc Hà Nội-Hải Phòng, BOT Quốc lộ 1 qua Quảng Nam, BOT Nam Cầu Giẽ...
Theo báo cáo của các ngân hàng thương mại, hiện có 32% các dự án BOT đã hoàn thành, đi vào khai thác có doanh thu thu phí không đạt như dự kiến, dư nợ cho vay đối với các dự án này vào khoảng 43.000 tỷ đồng. Việc các dự án có doanh thu phí không đạt như phương án tài chính dự kiến được phía Ngân hàng Nhà nước thừa nhận sẽ dẫn đến rủi ro phải cơ cấu nợ, chuyển nhóm nợ, phát sinh nợ xấu cho các ngân hàng thương mại. Ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu, xử lý kịp thời phản ánh của báo chí về tình trạng hụt thu tại các dự án BOT giao thông./.
