Ngày 6/11, Quốc hội sẽ thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật đất đai (sửa đổi), sáng ngày 5/11, bên lề Quốc hội, Bộ trưởng Bộ tài nguyên Môi trường đã có cuộc trao đổi với báo chí xung quanh vấn đề này.
- Tại Dự thảo Hiến pháp đang được Quốc hội thảo luận, trong đó vấn đề đất đai được nhiều đại biểu quan tâm. Theo Bộ trưởng, dự thảo Hiến pháp đề cập đến việc thu hồi đất đối với đối với các dự án phát triển kinh tế - xã hội liệu có đáp ứng được yêu cầu phát triển, quy hoạch xây dựng trong thời kỳ mới?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Qua quá trình theo dõi, tôi thấy các đại biểu hết sức quan tâm đến vấn đề thu hồi đất, nhất là thu hồi đất cho mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích công cộng, lợi ích quốc gia, đặc biệt là phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội.
Với sự quan tâm này, Ban soạn thảo đã tiếp thu ý kiến và đã trình những vấn đề mới nhất, trong đó có những vấn đề liên quan đến đất đai, thu hồi đất. Tôi cho rằng những ý kiến của đại biểu nêu rất xác đáng, đây là sự quan tâm của toàn xã hội, của người dân về vấn đề thu hồi đất.
Chúng tôi rất đồng tình với những điểm được đề cập, trình bày trong dự thảo, với mục đích để thực hiện các vấn đề về đất đai theo quy định của pháp luật. Trong quá trình chuẩn bị, chúng tôi đã bám sát ý kiến tham gia của các đại biểu Quốc hội về Hiến pháp và những điều đại biểu phát biểu về điều 53 liên quan đến đất đai.
Hiện nay, trong Luật Đất đai, có điều 61, 62, 63 đề cập đến các nội dung liên quan đến vấn đề thu hồi đất, với các mục đích thu hồi đã nêu trên, thì theo tôi đáp ứng được những vấn đề trong Hiến pháp đã nêu. Với tinh thần như vậy, điều 62 đã nêu rất rõ, mục đích thu hồi đất như thế nào, thẩm quyền thu hồi ra sao và phân loại thế nào, có thẩm quyền liên quan đến Quốc hội, liên quan đến Chính phủ, có thẩm quyền liên quan đến Hội đồng nhân dân các cấp.
- Việc thu hồi đất cho mục đích kinh tế xã hội, làm sao để tránh được việc doanh nghiệp lạm dụng, như lâu nay vẫn xảy ra nhiều ý kiến khiếu nại, tố cáo, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Về quy định thu hồi đất lần này chúng tôi hết sức quan tâm đến ý kiến của cử tri, ý kiến của đại biểu Quốc hội. Thời gian trước, chúng ta thu hồi đất cho mục tiêu phát triển kinh tế xã hội đã góp phần rất lớn cho việc phát triển kinh tế đất nước trong những năm vừa qua.
Tuy nhiên, bên cạnh đó có nhiều tồn tại, liên quan đến lợi ích người dân, gây ra tình trạng khiếu kiện… Cũng có những trường hợp thu hồi đất mà không đưa vào sử dụng. Những tồn tại này trong Luật mới sẽ được khắc phục. Chúng tôi đã đặt mục tiêu khi xây dựng Luật Đất đai lần này là phải giải quyết được vấn đề đó. Với quy định hiện nay của điều 61, 62, 63 và với tinh thần của Hiến pháp sửa đổi lần này, với điều 53, thì những vấn đề liên quan đến vấn đề thu hồi đất tùy tiện sẽ được khắc phục trong thời gian tới, khi thực hiện Luật mới.
- Vậy đã có cơ chế là những dự án thu hồi đất thì phải thông qua Hội đồng Nhân dân chưa thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Vấn đề này tùy thuộc theo thẩm quyền, công trình nào thuộc chủ trương Quốc hội thì thuộc thẩm quyền Quốc hội, dự án nào của Chính phủ thì thuộc thẩm quyền Chính phủ. Đối với cấp tỉnh thì thông qua Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân tỉnh không thể tùy tiện quyết định thu hồi.
Lần này chúng ta làm rất chặt chẽ, có quy định Hội đồng Nhân dân cấp tỉnh thì sẽ thông qua loại dự án gì, khi đó Ủy ban Nhân dân sẽ thực hiện việc thu hồi. Chúng ta sẽ quy định chặt chẽ hơn rất nhiều, tôi hy vọng tới đây vấn đề thu hồi đất sẽ không đơn giản nữa.
- Nếu doanh nghiệp và nhân dân tự thỏa thuận thì cơ quan quản lý có khuyến khích không?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Thực ra nhiều dự án nhỏ thì họ có thể tự thỏa thuận với nhau. Những công trình quan trọng, liên quan đến lợi ích quốc gia thì Nhà nước phải đứng ra thu hồi, còn những dự án, cũng phát triển kinh tế, nhưng quy mô nhỏ thì để họ tự thỏa thuận, có thể thông qua đấu giá… Nói như vậy để thấy không phải doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn hơn, họ có thể thỏa thuận theo quy định của luật.
- Theo Bộ trưởng, dự thảo Luật Đất đai sắp thông qua lần này sẽ khắc phục những tồn tại của Luật đất đai hiện hành như thế nào?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Như tôi đã nói, Luật Đất đai lần này có nhiều điểm mới, đặc biệt là liên quan đến chính sách thu hồi đất, chính sách đền bù, giá đất…. một loạt vấn đề. Tất nhiên chúng ta hy vọng các vấn đề được giải quyết hết, nhưng thực tiễn cuộc sống sẽ phát sinh rất nhiều. Về cơ bản thì như tôi vừa nêu, việc thu hồi đất sẽ chặt chẽ hơn nhiều.
- Giá đất gắn với trường hợp thu hồi đất, lần này có thay đổi gì không, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Giá đất lần này cũng được quy định chặt chẽ hơn, sẽ có một Nghị định riêng. Luật mới lần này sẽ có thêm 5 Nghị định, trong đó có một Nghị định riêng về giá đất. Chính vì vậy, giá đất cũng sẽ có thay đổi, làm chặt chẽ trên cơ sở đảm bảo lợi ích của người dân.
Trước đây chúng ta hay nói giá đất phải theo thị trường, nhưng đó là thị trường trong điều kiện bình thường. Nhưng vừa rồi thị trường của chúng ta là thị trường ảo, đầu cơ nhiều hơn thì không thể nói cái giá như thế được. Nhiều người nói là giá đất quá thấp, nhưng thực chất giá có phải như thế đâu. Giá ảo nhiều, giá các nhà đầu tư vay ngân hàng, sau đó mua đất, để đấy, tính cả lãi suất vay vào đó, thế nên giá mới cao như thời gian vừa qua. Bây giờ phải xác định giá đất trong điều kiện bình thường.
- Thưa Bộ trưởng, có chính sách nào mà Chính phủ muốn trình trong dự thảo Luật Đất đai này, nhưng Quốc hội trong quá trình thẩm tra bỏ ra, hoặc có điều gì Bộ trưởng nghĩ là Luật nên có?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Không, về cơ bản tôi nghĩ là tương đối đồng thuận, mong muốn của tất cả chúng ta là mọi người đều phải sống và làm việc theo pháp luật, vì lợi ích chung của đất nước. Chứ không phải lợi ích nhóm, hay lợi ích nào khác. Lần này Quốc hội, Chính phủ, cơ quan soạn thảo phải nói là rất đồng thuận.
- Luật Đất đai sửa đổi lần này có tầm ảnh hưởng rất lớn, theo Bộ trưởng thời gian nào Luật có hiệu lực là phù hợp?
Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang: Chúng tôi mong muốn 1/7/2014 Luật Đất đai sẽ có hiệu lực, nhưng cũng có ý kiến cho rằng phải hết năm mới nên đưa Luật vào thi hành. Hiện nay công tác chuẩn bị đang hết sức khẩn trương. Cho đến nay, chúng tôi đã chuyển cho đại biểu hết cả 5 Nghị định dự thảo, trong đó có 2 Nghị định của Bộ Tài chính, 3 Nghị định của Bộ Tài nguyên Môi trường.
Tất nhiên còn cần thời gian sửa đổi, hoàn thiện, khoảng nửa năm sẽ hoàn thành, kèm theo đó có cả các Thông tư của Bộ, liên bộ. Tôi hy vọng là không kéo dài quá vì người dân đã phải chờ đợi lâu quá rồi.
- Xin cảm ơn Bộ trưởng!
