Cho rằng tình trạng ùn tắc thông quan xuất hiện ở Hải Phòng là do người dùng chưa quen với hệ thống hải quan điện tử mới (VNACCS/VCIS), chuyên gia từ Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam nhận định, tốc độ thông quan sẽ nhanh chóng được cải thiện và độ ổn định của hệ thống mới có thể lên tới 99,9%.
Trao đổi với báo chí cụ thể hơn về vấn đề này ngày hôm nay (23/4), ông Sakurai Hiroki, Cố vấn trưởng dự án hợp tác kỹ thuật về thực hiện hải quan điện tử Việt Nam khẳng định, hệ thống VNACCS/VCIS ở Việt Nam được xây dựng dựa trên hệ thống hải quan điện tử mới nhất của Nhật Bản. Với hệ thống tương tự, ông Sakurai Hiroki ước tính, hiệu suất làm việc của hệ thống này ở Nhật Bản là ổn định với tỷ lệ 99,98%.
Bởi vậy, theo vị chuyên gia Nhật Bản, mặc dù đã có những hiệu chỉnh cho phù hợp với Việt Nam những thiết kế của chương trình vẫn sẽ đạt tỷ lệ xấp xỉ là 99,9%.
Cũng theo ông, ngay sau khi có thông tin về sự ùn tắc cục bộ khi thông quan ở Hải Phòng, phía Nhật Bản cũng đã xuống tận nơi để thu thập đóng góp từ phía doanh nghiệp và cán bộ hải quan. Tuy nhiên, chuyên gia từ Nhật Bản khẳng định nguyên nhân phần lớn là do sự bỡ ngỡ ban đầu với hệ thống mới nên gây nhầm lẫn khi thao tác.
"Tôi nghĩ rằng khi mọi người quen sẽ thấy hệ thống thông quan mới rất tiện lợi, có tốc độ nhanh," ông Sakurai Hiroki nói.
Đánh giá thêm, ông Sakurai Hiroki cũng cho rằng, ở Nhật Bản, mỗi bộ, ngành có hệ thống xử lý điện tử để quản lý, cấp phép và hải quan điện tử sẽ kết nối dễ dàng với những thông tin như thế.
Ngoài ra, hải quan ở Nhật Bản cũng đã kết nối khá rộng với hệ thống ngân hàng để kiểm tra việc thanh toán thuế của các doanh nghiệp. Điều này cho phép hệ thống hải quan điện tử có thể xử lý các hồ sơ có thể trong vòng 1 giây.
Tuy nhiên, theo ông, hệ thống VNACCS/VCIS ở Việt Nam thực tế vẫn chưa kết nối với bộ, ngành để tạo sự tiện lợi nhiều hơn cho hoạt động xuất nhập khẩu. Đây là vấn đề mà theo ông Sakurai Hiroki sẽ dần được hoàn thiện và VNACCS/VCIS ở Việt Nam đã được thiết kế sẵn để ngay khi có kết nối, hệ thống hải quan sẽ xử lý được thông tin.
Ngoài ra, đại diện của Nhật Bản cũng cho hay, thời gian tới, ngay sau thời gian làm quen ban đầu với hệ thống mới, những người làm dự án sẽ tiếp tục đánh giá những điểm chưa phù hợp với tình hình ở Việt Nam để xem xét, bổ sung.
Phía Nhật Bản cũng khẳng định, việc chuyển giao kỹ thuật sẽ nhanh chóng được thực hiện để giúp Việt Nam có thể hoàn toàn tự vận hành, tối ưu hoá chương trình này trong thời gian tới./.
Hệ thống VNACCS/VCIS là hệ thống thông quan tự động và cơ chế một cửa quốc gia do Chính phủ Nhật Bản khoản viện trợ không hoàn lại trị giá hơn 2,66 tỷ yen (chưa tính viện trợ kỹ thuật). Hệ thống chính thức được đưa vào hoạt động từ ngày 1/4 tại Hà Nội, Hải Phòng và dự kiến sẽ triển khai tới các cục hải quan địa phương khác từ tháng 4/2014 tới tháng 6/2014.Hệ thống gồm các phần mềm chủ yếu như khai báo điện tử, hóa đơn điện tử, thanh toán điện tử, C/O điện tử, phân luồng, quản lý hồ sơ rủi ro, tiêu chí rủi ro, quản lý doanh nghiệp xuất nhập khẩu, thông quan và giải phóng hàng,... Qua đó, hệ thống này xử lý tập trung cả 3 khâu: trước, trong và sau thông quan. Hệ thống cho phép kết nối giữa cơ quan hải quan với doanh nghiệp, các bộ ngành, ngân hàng, hãng vận tải, đại lý hải quan, kho bãi…