1. Giống như các xu hướng thời trang hay âm nhạc, không bao giờ mất đi mà chỉ tạm biến mất trong một giai đoạn lịch sử trước khi trở lại ở một thời kỳ mới, các xu hướng chiến thuật trong bóng đá cũng như vậy.
Chúng ta đang nói về một đồ thị hình sin của cuộc sống, về sự hưng thịnh và suy vong của một triều đại, về xu thế tất yếu không thể cưỡng lại của những sự vật đã đạt tới đỉnh cao và giờ đang phải bước những bước đau đớn trên con đường đi xuống vực thẳm.
Không phải tới sáng nay, khi Chile đánh bại Tây Ban Nha, tiki-taka mới sụp đổ. Lối chơi ấy đã từng đưa các đội tuyển vận dụng nó tới đỉnh cao thế giới, làm cả phần còn lại sợ hãi. Lối chơi ấy đã thống trị tất cả trong hơn một thập kỷ, đã trải qua rất nhiều thành công nhưng đã bị soi xét, đã bị mổ xẻ, đã luôn là đối tượng cần phải bị đánh bại số một của rất nhiều đội bóng.
Chẳng có gì ngạc nhiên khi tiki-taka bị đánh bại bởi trận thua hôm qua cũng không phải lần bại trận đầu tiên của nó. Mùa trước, Barcelona đã sụp đổ trước Bayern. Mùa vừa rồi, tới lượt Bayern Munich thảm bại trước Real. Tại cấp độ đội tuyển, Tây Ban Nha cũng thua đau Brazil ở Confederations Cup.
Từ Jose Mourinho tới Jupp Heynckes, từ Carlo Ancelotti tới Louis Van Gaal, những chiến lược gia giỏi nhất đã cùng chắp bút trong cuốn sách khai tử tiki-taka. Sự sụp đổ của lối chơi huyền thoại này là đã được báo trước và hoàn toàn có thể nhìn thấy được.
Chúng ta không cần phải đau lòng hay quá bất ngờ. Tiki-taka, đơn giản, đã kết thúc sứ mệnh lịch sử của mình. Giờ là lúc nó phải lùi vào bóng tối trước khi trở lại một lần nữa trong tương lai.
2. Nhưng Tây Ban Nha vẫn sẽ không “chết”. Trong đội hình xuất phát của ông Del Bosque trước Chile, có ba nhà vô địch Champions League, một nhà vô địch Liga, một nhà vô địch Premier League, rất nhiều cầu thủ của Barcelona. Họ vẫn là một tập thể đẳng cấp được tạo nên bởi rất nhiều cá nhân đẳng cấp.
Không phải tới năm 2008 - khi “La Roja” vô địch EURO, người Tây Ban Nha mới đá tiki-taka. Họ đã đá như thế rất lâu rồi. Thành công của tiki-taka những năm qua chỉ là kết quả tổng hòa của một quá trình đào tạo trẻ hoàn hảo, của một thế hệ dị biệt và phi thường, của một trường phái chiến thuật đã chín muồi ở đỉnh cao.
Thế hệ trẻ của người Tây Ban Nha vẫn sở hữu rất nhiều tài năng. Hàng năm, họ vẫn cho ra lò hàng loạt cầu thủ trẻ. Nhưng tại World Cup 2014, Tây Ban Nha đã chọn phụ thuộc vào những con người cũ. Họ đặt niềm tin vào Del Bosque, đặt niềm tin vào những Xavi – Iniesta, đặt niềm tin vào những con người đã no đủ thành công, đã bị nghi ngờ rất nhiều về động lực. Đó là một thế hệ không bao giờ còn khát khao được như đã từng.
Giờ lúc phải phải thay đổi.
3. Người Tây Ban Nha đang đứng trước một lựa chọn. Họ có thể tiếp tục bấu víu vào thế hệ hiện tại, giữ nguyên kỳ vọng ở tiki-taka để sau đó bước vào vết xe đổ của người Pháp (với thế hệ Zidane) hoặc mạnh dạn thay đổi, làm mới mình để thích ứng với thời đại (như người Đức).
Hãy nhớ, người Tây Ban Nha vẫn còn tất cả trong tay. Họ vẫn còn rất nhiều cầu thủ đẳng cấp, một nền tảng đào tạo trẻ vững vàng, một giải vô địch quốc gia hấp dẫn. Vấn đề của Tây Ban Nha là họ có dám bỏ lại vinh quang quá khứ để hướng tới tương lai hay không.
Kỷ niệm đẹp nhất bởi nó là điều sẽ không bao giờ quay trở lại.