Tòa thượng thẩm ở bang Georgia (miền nam nước Mỹ) ngày 24/7 đã tạm hoãn án tử hình cho một người đàn ông chỉ hai tiếng đồng hồ trước khi người này bị đem ra xử tử theo lịch.
Warren Hill đã giết chết bạn tù năm 1990 (Nguồn: Georgia Department of Corrections)
Warren Hill lẽ ra bị xử tử bằng tiêm thuốc độc vào lúc 7 giờ tối (23 giờ GMT) vì đã sát hại một bạn tù. Nhân vật người Mỹ gốc Phi 52 tuổi này đã mất 21 năm đợi án tử hình, chỉ có IQ là 70, gần như ở mức thần kinh không bình thường. Tòa án tối cao Mỹ đã ra phán quyết không cho phép xử tử hình những tù nhân bị các khuyết tật tâm thần vào năm 2002, nhưng cho phép mỗi bang được tự định đoạt như thế nào là khuyết tật tinh thần. Hill là người đầu tiên ở Georgia lẽ ra bị xử tử bằng một loại độc dược duy nhất, pentobarbital, thay vì một hỗn hợp ba chất độc như trước đó. Tòa thượng thẩm của bang đã ra phán quyết với nhất trí tuyệt đối hoãn lại vụ xử tử với lý do cần điều tra thêm xem một tòa án cấp thấp hơn có sai sót hay không khi xác định việc thay đổi hình thức xử tử là hợp pháp theo luật Georgia. Sẽ mất vài tuần để tòa thượng thẩm ra phán quyết. “Georgia, gần như ngay lúc cuộc xử tử sắp diễn ra, đã lựa chọn một phương pháp khác”, Giám đốc trung tâm thông tin tội tử hình, Richard Dieter, nói với AFP. Vụ việc cũng cho thấy mức độ khắc nghiệt của nhà chức trách Georgia trong việc xác định như thế nào là thiểu năng về mặt tâm thần. Georgia đòi hỏi bằng chứng về những khuyết tật thần kinh phải “không còn chút nghi ngờ nào”, trong khi cả 49 bang khác của Mỹ chỉ yêu cầu bằng chứng “một cách thuyết phục.” Tòa án tối cao Mỹ từ chối thụ lý vụ Hill, nhưng các luật sư đang xin họ xem xét lại. Hôm thứ Hai, một nguồn hiểu biết về vấn đề nói tòa tối cao sẽ chưa quyết định có thụ lý đơn kháng cáo hay không do cuộc xử tử hình đã bị hoãn lại. Georgia là “bang đầu tiên cấm tử hình những người bị tâm thần,” nhưng vì là đầu tiên, theo Dieter, những quy chuẩn ở đây “là rất ngặt nghèo.” Tuần trước, một thẩm phán Georgia phán quyết Hill bị khiếm khuyết về năng lực tư duy, mức thấp hơn so với yêu cầu của bang để tránh án tử hình. Nhưng “vấn đề là bang Georgia khiến những yêu cầu về bằng chứng gần như là không thể đáp ứng với các bị cáo rõ ràng bị tâm thần”, luật sư của Hill, James Ellis, nói với AFP. Một số nhân vật cấp cao, bao gồm cựu tổng thống Mỹ Jimmy Carter, cũng như gia đình nạn nhân của Hill, đã xin xóa án tử hình và tuyên án chung thân với người đàn ông này. Pháp và các chuyên gia nhân quyền ở Liên Hiệp Quốc cũng lên tiếng mong hủy cuộc xử tử./.
Trần Trọng (Vietnam+)
