Ngày 19/12, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã nêu điều kiện với Canada và Mỹ để Ankara có thể phê chuẩn việc kết nạp Thụy Điển làm thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Trả lời báo giới, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ nói rằng những diễn biến tích cực trong việc Mỹ duyệt bán máy bay chiến đấu F-16 cho Ankara và Canada dỡ lệnh cấm vận vũ khí có thể giúp Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ tiến tới phê chuẩn tư cách thành viên NATO cho Thụy Điển.
Ông Erdogan nêu rõ: "Những diễn biến tích cực mà chúng tôi mong đợi cả về việc (mua sắm) F-16 của Mỹ và những lời hứa của Canada (về việc dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí) sẽ giúp Quốc hội của chúng tôi có cách tiếp cận tích cực đối với Thụy Điển. Tất cả chúng đều có liên quan với nhau."
Hồi tháng 10/2021, Thổ Nhĩ Kỳ đã yêu cầu mua 40 máy bay chiến đấu F-16 của Lockheed Martin Corp và 79 bộ thiết bị, linh kiện để hiện đại hóa phi đội tiêm kích hiện tại của nước này.
Chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden ủng hộ thương vụ trị giá 20 tỷ USD này, nhưng Quốc hội Mỹ chưa thông qua đề nghị của Ankara.
Hồi tuần trước, ông Erdogan cho biết đã điện đàm với Tổng thống Joe Biden để thảo luận về vấn đề Thụy Điển gia nhập NATO.
Trong cuộc trao đổi, ông Biden nói rằng nếu Thổ Nhĩ Kỳ thông qua đơn xin gia nhập NATO của Thụy Điển, chính quyền Mỹ sẽ thúc giục Quốc hội thông qua thương vụ F-16.
Tư cách thành viên NATO của Thụy Điển vẫn còn là dấu hỏi
Một số ngoại trưởng các nước thành viên NATO đã hy vọng tiến trình phê chuẩn tư cách thành viên của Thụy Điển kịp hoàn tất để tiến hành kết nạp thành viên mới bên lề hội nghị ngoại trưởng lần này.
Trong khi đó, Canada đồng ý mở lại các cuộc đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ về việc dỡ bỏ kiểm soát xuất khẩu các bộ phận máy bay không người lái, bao gồm cả thiết bị quang học. Canada đưa ra quyết định như vậy sau khi Tổng thống Erdogan hồi tháng Bảy nói rằng sẽ "bật đèn xanh" kết nạp Thụy Điển vào NATO.
Sau một thời gian dài theo đuổi chính sách trung lập, Thụy Điển và Phần Lan đã xin gia nhập NATO vào năm ngoái. Cho đến nay, Phần Lan đã gia nhập liên minh, trong khi hồ sơ của Thụy Điển vẫn chưa được Thổ Nhĩ Kỳ thông qua./.