Hợp tác kinh tế Việt Nam-Hoa Kỳ sau 25 năm đã đạt được bước tiến vuợt bậc và ưu tiên của hai nước trong thời gian tới là đẩy mạnh thiết lập chuỗi sản xuất, kết nối thị trường để đảm bảo sự phát triển cân bằng, bền vững.
Các đại biểu đã đưa ra nhận định trên tại Diễn đàn Thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ năm 2020: “25 năm quan hệ kinh tế và con đường phía trước” do Bộ Công Thương phối hợp Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 18/11.
Nhiều thành tựu ấn tượng
Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải khẳng định, trong 25 năm hợp tác, quan hệ thương mại song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đạt tốc độ phát triển hết sức ấn tượng. Hoa Kỳ đã trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, trong khi Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 12 của Hoa Kỳ.
Thành công này đạt được là nhờ Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp hai nước đã nỗ lực phối hợp, tập trung giải quyết kịp thời và hiệu quả vấn đề thương mại ưu tiên, bao gồm việc mở cửa thị trường cho nông sản, hàng công nghiệp, hàng hóa và dịch vụ công nghệ thông tin của nhau, kiến tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, thúc đẩy ký kết nhiều dự án, hợp đồng thương mại lớn.
Hai nước cũng đang triển khai có hiệu quả hoạt động hợp tác thông qua cơ chế đối thoại của Hiệp định khung về Thương mại và Đầu tư (TIFA) trên tinh thần hợp tác, xây dựng, công bằng, đáp ứng lợi ích chính đáng của mỗi bên.
Theo ông Đỗ Thắng Hải, về bản chất Việt Nam và Hoa Kỳ là hai nền kinh tế mang tính bổ sung cho nhau. Điều này thể hiện rõ trong việc Hoa Kỳ có nhu cầu nhập khẩu các sản phẩm có lợi thế cạnh tranh của Việt Nam như dệt may, đồ gỗ, da giày, thủy sản, đồ điện tử… trong khi Việt Nam có nhu cầu lớn nhập khẩu các sản phẩm máy móc, nguyên vật liệu, công nghệ nguồn... Đây là lý do kim ngạch thương mại song phương giữa hai nước liên tục tăng trưởng với tốc độ ấn tượng trong suốt 25 năm qua.
Số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam cho thấy, trong 25 năm qua, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam-Hoa Kỳ đã tăng gấp 168 lần, từ 450 triệu USD vào năm 1995 lên gần gần 76 tỷ USD năm 2019. Trong chín tháng năm 2020, dù chịu tác động tiêu cực của dịch COVID-19, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam-Hoa Kỳ vẫn đạt hơn 65 tỷ USD, tăng gần 18% so với cùng kỳ năm ngoái; trong đó xuất khẩu của Việt Nam đạt gần 55 tỷ USD; nhập khẩu từ Hoa Kỳ đạt hơn 10 tỷ USD.
[Kim ngạch thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ: Điểm sáng trong quan hệ hai nước]
Ở góc độ địa phương, ông Lê Thanh Liêm, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, chia sẻ quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Hoa Kỳ nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng từ khi Hiệp định thương mại Việt Nam-Hoa Kỳ BIA năm 2001 có hiệu lực đã phát triển rất ấn tượng.
Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Thành phố Hồ Chí Minh, năm 2019, Hoa Kỳ chiếm gần 18% kim ngạch xuất khẩu của Thành phố. Hiện trên địa bàn Thành phố có 131 văn phòng đại diện của thương nhân Hoa Kỳ, đây là đầu mối hiệu quả cho xuất khẩu, đặc biệt là sản phẩm may mặc, càphê, hạt điều, đồ gỗ… Từ đầu năm đến nay, dù ảnh hưởng của dịch COVID-19 xuất khẩu của thành phố sang Hoa Kỳ vẫn đạt hơn 6 tỷ USD, tăng 1,1 % so với cùng kỳ năm 2019.
Thúc đẩy liên kết doanh nghiệp theo chuỗi giá trị
Ông Đỗ Thắng Hải thông tin, những diễn biến bất ổn của thương mại toàn cầu và nguy cơ đình trệ gây ra bởi đại dịch COVID-19 thời gian qua đã thúc đẩy các công ty lớn; trong đó nhiều tập đoàn của Hoa Kỳ quan tâm hơn đến việc đầu tư vào Việt Nam để phát triển mô hình chuỗi cung ứng mới với các hệ thống cung ứng dự phòng đặt tại nhiều địa điểm khác nhau để đảm bảo sự bền vững và tính liên tục.
Nhiều nhà đầu tư Hoa Kỳ đánh giá Việt Nam sẽ trở thành địa điểm đầu tư lý tưởng, quan trọng và an toàn của chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong khi đó, đây là thời điểm Việt Nam đẩy mạnh cải thiện môi trường kinh doanh, tăng cường đầu tư, quảng bá về cơ hội, tiềm năng để thu hút dòng vốn đầu tư từ Hoa Kỳ, đặc biệt là những lĩnh vực có hàm lượng giá trị gia tăng cao, tập trung vào các lĩnh vực như năng lượng, ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp, y tế, tài chính, hàng không, bán lẻ, giáo dục… Đó sẽ là nền tảng vững chắc để hai nước thúc đẩy trao đổi về những vấn đề chiến lược quan trọng trong tương lai.
Việt Nam cũng khuyến khích các doanh nghiệp chủ động nghiên cứu sản xuất và xuất khẩu đi Hoa Kỳ bằng chính công nghệ và nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ Hoa Kỳ, gắn với xây dựng chuỗi cung ứng khép kín tạo ra hiệu quả chắc chắn cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước.
Bà Marie C. Damour, Tổng Lãnh sự Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh, cho rằng Việt Nam-Hoa Kỳ đều có mục tiêu là đa dạng hóa chuỗi cung ứng và phát triển hài hòa, cân bằng về thương mại. Do đó, hai bên cần tận dụng đà tăng trưởng đã đạt được trong thời gian qua để hướng tới một tầm cao mới trong hợp tác kinh tế, đặc biệt là thương mại song phương.
Theo bà Marie C. Damour, Việt Nam đang có nhu cầu rất lớn về phát triển năng lượng, cơ sở hạ tầng, kinh tế số… Cụ thể, trong lĩnh vực năng lượng, nhu cầu của Việt Nam có thể tăng trưởng 10%/năm, nhu cầu đầu tư phát trển cơ sở hạ tầng của Việt Nam lên tới hàng tỷ USD. Đây đều là những lĩnh vực mà doanh nghiệp Hoa Kỳ có thế mạnh và mong muốn hợp tác phát triển.
Ông Bùi Huy Sơn, Tham tán công sứ, Phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ, chia sẻ dù gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19 nhưng từ quý 3/2020 nền kinh tế Hoa Kỳ đã bắt đầu phục hồi rất ấn tượng. Với vai trò là cơ quan cầu nối quan trọng, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ sẽ ưu tiên cao cho việc trao đổi, thảo luận tìm kiếm các phương thức tiếp cận, phát triển thị trường và xây dựng năng lực, thích ứng với các yêu cầu, quy định kỹ thuật của thị trường Hoa Kỳ.
Cùng với các chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại San Francisco (California), Houston (Texas) và Trung tâm Xúc tiến thương mại đặt tại New York, Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ (Washington DC) sẽ tích cực hỗ trợ doanh nghiệp tìm hiểu thông tin thị trường, tham gia các sự kiện xúc tiến thương mại, kết nối với các đối tác nước sở tại để thúc đẩy hợp tác cộng đồng doanh nghiệp hai nước theo hướng liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, góp phần đưa hợp tác song phương Việt Nam-Hoa Kỳ lên một tầm cao mới./.