Nhiều Đại biểu Quốc hội cho rằng việc thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển các tỉnh, thành phố sẽ tạo cơ chế huy động nguồn lực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội địa phương.
Chủ trương “nâng trên, đỡ dưới”
Thảo luận ở tổ dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của các tỉnh, thành phố Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên-Huế tại Kỳ họp thứ 2 vào sáng 22/10, các đại biểu cơ bản nhất trí ban hành Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố và các tỉnh này để thể chế hóa các Nghị quyết của Bộ Chính trị, nhằm tạo cơ chế huy động nguồn lực, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội cho các địa phương này.
Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, nhiều ý kiến cho rằng cần giải thích kỹ hơn vì sao có cơ chế chính sách đặc thù địa phương.
Chủ tịch Quốc hội cho hay thể chế khuôn khổ thống nhất toàn quốc nhưng cũng có thí điểm khuôn khổ chính sách mới và trên cơ sở này tổng kết đánh giá và nhân rộng toàn quốc. Do đó, trong các Nghị quyết đều nói thí điểm một số cơ chế chính sách.
“Thí điểm vì mục tiêu chung nếu tốt có hiệu quả đánh giá thành quy định phổ quát chung và trên cơ sở phát triển cao nữa sẽ có thể chế chính sách khác. Chủ trương của Đảng và Nhà nước ta là ‘nâng trên, đỡ dưới,’ địa phương nào phát triển sẽ hỗ trợ địa phương khác để từ đó địa phương khó khăn nâng lên, rút ngắn khoảng cách với các tỉnh, thành khác. Thí điểm là để nhân rộng mô hình,” Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói.
[Thí điểm chính sách đặc thù với Hải Phòng, Nghệ An và Thừa Thiên-Huế]
Dưới góc độ địa phương được thí điểm, Đại biểu Vũ Xuân Hùng, Đoàn Đại biểu Quốc hội Thanh Hóa cho rằng tỉnh có quy mô nền kinh tế top 10 toàn quốc, đặc biệt khu kinh tế Nghi Sơn thu hút nhiều dự án quan trọng của cả nước nên việc đầu tư phát triển là nhu cầu cấp thiết.
“Mặc dù nguồn thu cao nhưng dân số đông, nhiệm vụ chi cho đầu tư phát triển lớn nên ngân sách Trung ương vẫn phải hỗ trợ cho hàng năm. Vì vậy, nhằm phát triển khu kinh tế Nghi Sơn cấp thiết phải đầu tư cơ sở hạ tầng, có các quỹ đất sạch để thu hút nhà đầu tư,” ông Hùng cho hay.
Đại biểu Trương Xuân Cừ (Đoàn thành phố Hà Nội) cho rằng cần làm rõ cơ chế, chính sách đặc thù để các địa phương tạo đột phá trong phát triển kinh tế-xã hội dựa trên lợi thế so sánh của từng địa phương.
Đơn cử, Hải Phòng là địa phương có cảng biển thì cần tạo cơ chế đặc thù để phát triển kinh tế biển, sau đó sẽ áp dụng với những địa phương khác cũng có kinh tế biển.
Đại biểu Nguyễn Trường Giang, Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đắk Nông nhìn nhận các chính sách chung đã bám sát Nghị quyết của Quốc hội, tuy nhiên, chỉ tập trung vào cơ chế tài chính là chính còn tổ chức bộ máy và đầu tư là chưa được đề cập.
Đại biểu Giang kiến nghị làm rõ quản lý quy hoạch giữa các địa phương; đối với việc chuyển mục đích sử dụng đất rừng khi triển khai cần lưu ý rừng đặc dụng là khu bảo tồn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển, do đó các Nghị quyết này đề cập đến chuyển đổi thì phải đảm bảo điều kiện tuân thủ Luật Nông nghiệp về mục đích chuyển đổi.
Tránh việc ồ ạt xin cơ chế, chính sách đặc thù
Đại biểu Nguyễn Phương Thủy (Đoàn thành phố Hà Nội) bày tỏ băn khoăn rằng, việc ban hành thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù cần có sự thống nhất với hệ thống pháp luật của Nhà nước.
Từ đó, bà Thủy đưa ra vấn đề cần làm rõ việc thí điểm như thế nào cũng như thẩm quyền của Chính phủ, Quốc hội và việc phân quyền cho các địa phương thực hiện một số cơ chế, chính sách đặc thù này sẽ được triển khai ra sao.
Đại biểu Thủy cho biết điều quan trọng hơn trong việc thí điểm là tạo sự bình đẳng giữa các địa phương có cùng điều kiện phát triển như nhau, tạo sự thống nhất trong quản lý của Chính phủ, đặc biệt là tránh tình trạng sắp tới các địa phương khác cũng kiến nghị có cơ chế, chính sách đặc thù riêng.
Theo nữ Đại biểu, hiện nay có 3 thành phố Hà Nội, Đà Nẵng và Hồ Chí Minh đã áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù. Do đó, cần quy định thời gian thí điểm để có đánh giá về hiệu quả thực hiện.
[Thảo luận cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của 4 tỉnh, thành phố]
Đại biểu Vũ Tiến Lộc (Đoàn thành phố Hà Nội) thì kiến nghị Quốc hội cân nhắc việc ban hành Nghị quyết về một số cơ chế, thí điểm đặc thù. Ông cho rằng chỉ có Hà Nội là Thủ đô nên mới cần, còn các tỉnh thành phố khác nên bình đẳng như nhau trong phát triển.
Theo ông Lộc, để đạt được mục tiêu đến năm 2045 Việt Nam là một nền kinh tế phát triển trong ASEAN thì cần đẩy mạnh cải cách nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế. Trong quá trình thí điểm cần hướng đến việc xây dựng cơ chế chung để áp dụng cho quy mô toàn quốc gia./.
| Trước đó, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã có trình bày Tờ trình của Chính phủ dự thảo Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển của các tỉnh, thành phố Hải Phòng, Nghệ An, Thanh Hóa và Thừa Thiên-Huế. Cụ thể, về chính sách dư nợ vay, tỉnh Thừa Thiên-Huế, Nghệ An được vay với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 40% số thu ngân sách tỉnh được hưởng theo phân cấp; thành phố Hải Phòng, tỉnh Thanh Hóa được vay với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 60% số thu ngân sách tỉnh, thành phố được hưởng theo phân cấp. Tổng mức vay và bội chi ngân sách của các tỉnh, thành phố hằng năm do Quốc hội quyết định. Bên cạnh đó, ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách các tỉnh, thành này không quá 70%; Chính phủ cũng kiến nghị về quản lý đất đai chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An, Hải Phòng. |