Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres. (Ảnh: AFP/TTXVN) Nếu thế giới có thể cứu các ngân hàng thì cũng có thể cứu những hy vọng của các quốc gia đang phát triển - theo Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres.
Hàng trăm tỷ USD được huy động trong chỉ một tuần để bảo vệ các ngân hàng tại Mỹ và Thụy Sĩ, sau các vụ phá sản của các ngân hàng lớn gần đây.
Tuy nhiên, theo ông Guterres, chưa có nỗ lực như vậy để cứu hàng chục quốc gia đang phát triển trước các cuộc khủng hoảng, từ các cú sốc liên quan đến biến đổi khí hậu đến đại dịch và xung đột tại Ukraine.
Tổng Thư ký Liên hợp quốc cho biết đại dịch và quá trình phục hồi không đồng đều có tác động nhiều nhất đến các quốc gia đang phát triển.
Các nước phát triển đã thực hiện chính sách tiền tệ và tài khóa nới lỏng để có thể đầu tư cho quá trình phục hồi, và hiện gần như đã quay về mức trước đại dịch.
Tuy nhiên, các nước đang phát triển không thể hành động tương tự, do chi phí vay mượn cao và nguồn lực tài chính hạn chế. Các nước này có thể chịu mức lãi suất cao hơn tám lần so với các nước phát triển khi đi vay trên thị trường tài chính.
Trong khi đó, cuộc khủng hoảng khí hậu vẫn tiếp tục. Trong khi các nước phát triển có khả năng chi cho việc thích ứng và chống đỡ, các nước đang phát triển không làm được như vậy.
Cuộc khủng hoảng sinh hoạt phí trên toàn cầu đã trở nên nghiêm trọng hơn, với hàng chục triệu người rơi vào cảnh đói nghèo cùng cực, do tác động của cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.
Hiện tại, 60% số quốc gia thu nhập thấp đang có nguy cơ cao hoặc đã rơi vào tình trạng căng thẳng về nợ - cao gấp đôi so với tỷ lệ của năm 2015.
[Những quốc gia đang phát triển đối mặt với khủng hoảng nợ trầm trọng]
Thế giới không còn nhiều thời gian để cứu Chương trình Nghị sự 2030 của Liên hợp quốc và các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG), một kế hoạch dựa trên sự đồng thuận toàn cầu về hòa bình thịnh vượng cho một hành tinh khỏe mạnh.
Triển vọng về một thế giới mà tất cả mọi người có những quyền lợi về y tế, giáo dục, việc làm, không khí và nước sạch, và một môi trường trong lành đang tuột khỏi tầm tay.
“Khi sự bất bình đẳng giữa các nước giàu và nước nghèo, giữa phụ nữ và nam giới, và giữa các nước đang phát triển và phát triển gia tăng, một thế giới phân chia giàu nghèo đã tồn tại những hiểm nguy cho tất cả” - Tổng Thư ký Liên hợp quốc nhận định.
Nếu không hành động, khoảng cách này sẽ không chỉ gây tác động to lớn đến sự phát triển của nhiều nước mà còn gây tổn hại không nhỏ đến lòng tin trên toàn cầu.
Đó là lý do tại sao ông Guterres kêu gọi Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) thông qua Kế hoạch kích thích SDG để tăng nguồn tài trợ dài hạn lãi suất thấp cho các nước đang có nhu cầu thêm ít nhất 500 tỷ USD mỗi năm.
Chương trình kích thích cho SDG sẽ nhằm tăng cường đầu tư dài hạn cho phát triển bền vững, đặc biệt là những lĩnh vực mà việc chuyển đổi là cấp thiết nhất như năng lượng tái tạo, hệ thống lương thực bền vững và cách mạng kỹ thuật số.
Các lãnh đạo Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tại lễ trồng cây lưu niệm bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 ở Bali (Indonesia), ngày 16/11/2022. (Ảnh: AFP/TTXVN) Các quốc gia đang phát triển cần tài chính và công nghệ để thực hiện việc chuyển đổi ít gây gián đoạn nhất về xã hội - theo ông Guterres.
Theo các báo cáo mới đây, số lượng các nước đang phát triển có nguy cơ khủng hoảng nợ tăng lên mức cao kỷ lục sẽ là vấn đề ưu tiên trong chương trình nghị sự của các thống đốc ngân hàng trung ương, bộ trưởng tài chính và các nhà lãnh đạo chính trị trong thời gian tới.
Lạm phát bùng nổ, chi phí đi vay leo thang và đồng USD mạnh đã khiến việc trả nợ và huy động dòng tiền trở nên đắt đỏ hơn đáng kể đối với hàng chục quốc gia đang phát triển. Những yếu tố bất lợi đó thậm chí đẩy một số quốc gia vào tình trạng vỡ nợ vào năm ngoái.
Hồi tháng Ba, Đặc phái viên Liên hợp quốc phụ trách các quốc gia kém phát triển nhất, bà Rabab Fatima, cho biết thế giới sẽ không thể phục hồi sau hàng loạt cuộc khủng hoảng “nếu các nước nghèo nhất bị lãng quên.”
Khoảng 1,2 tỷ người ở 46 quốc gia kém phát triển nhất trên thế giới "có thể phải chịu gánh nặng nặng nề nhất" do tác động của đại dịch COVID-19, thảm họa khí hậu và cuộc xung đột tại Ukraine - theo bà Fatima./.
