Những trái vải thiều do VietnamPost vận chuyển được đưa vào một hệ thống siêu thị trên địa bàn Hà Nội. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+) Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Trần Thanh Nam đã chỉ đạo Trung tâm Xúc tiến thương mại là đơn vị đầu mối của Bộ trong việc kết nối với các doanh nghiệp để tiêu thụ nông sản, chủ động liên hệ với địa phương, trước mắt là Lào Cai, Lạng Sơn, Sơn La để tổ chức diễn đàn trực tuyến kết nối với doanh nghiệp để giúp tiêu thụ mận Tam Hoa, na Chi Lăng và nhãn Sơn La sắp vào kỳ thu hoạch rộ.
Phát biểu tại hội nghị trực tuyến toàn quốc về Tháo gỡ vướng mắc kỹ thuật thúc đẩy tiêu thụ nông sản trong điều kiện dịch bệnh Covid-19, diễn ra ngày 3/6, Thứ trưởng cũng cho hay các hội chợ, hội nghị xúc tiến có thể tổ chức tùy tình hình diễn biến của dịch bệnh COVID-19.
Thứ trưởng đề nghị các địa phương chủ động hơn nữa trong việc xây dựng kế hoạch sản xuất gắn với kế hoạch tiêu thụ, thay vì chuẩn bị kế hoạch thời vụ. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sẵn sàng phối hợp với các địa phương, đặc biệt là ba tỉnh Bắc Giang, Lào Cai, Lạng Sơn và Sơn La cần lên kế hoạch cụ thể càng nhanh càng tốt.
Trước đó, tại cuộc họp về phối hợp hỗ trợ nông dân thu hoạch và tiêu thụ nông sản trong điều kiện dịch bệnh, ngày 2/6, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan cũng đã nêu rõ các địa phương, doanh nghiệp cần chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp. Bởi tư duy kinh tế là tư duy thị trường, nếu không nắm được thông tin thị trường trong nước và nước ngoài, chúng ta sẽ bị động trong tiêu thụ nông sản.
[Khơi thông thị trường, thúc đẩy tiêu thụ nông sản trong mùa dịch]
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, việc dùng từ giải cứu hay cách giải cứu như hiện nay cũng gây hiệu ứng ngược, làm giảm giá thành, giá trị hàng hóa nông sản, khiến nhiều nơi người trồng lại bị ép giá. Vì vậy, Bộ trưởng cho rằng cần có biện pháp kết nối cung-cầu chính quy hơn.
Dù có dịch bệnh COVID-19 hay không thì có thời điểm, hiện tượng cung nông sản vượt cầu vẫn xảy ra. Thông tin giữa vùng nguyên liệu và thị trường tiêu thụ nhiều lúc không khớp nhau dẫn đến việc kết nối thị trường nội địa đang tồn tại vấn đề bất cân xứng, tạo ra dư thừa một cách cục bộ. Chỗ cần thì không có, chỗ có lại không lưu thông được.
(Ảnh: Mạnh Minh/TTXVN) Bên cạnh đó, cần thực hiện chuyển đổi số nhanh hơn nữa để nắm bắt được thông tin thị trường, đặc biệt là giữa hợp tác xã với các đơn vị phân phối. Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sẽ hỗ trợ các hợp tác xã nâng cao chất lượng hoạt động, nâng cao công nghệ sơ chế, chế biến, năng lực logistics của hợp tác xã, từ đó giúp người dân chủ động tiêu thụ nông sản trong bất kỳ tình huống nào.
Về vấn đề cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi, theo Thứ trưởng Trần Thanh Nam, cần thực hiện nhanh không chỉ đối với các hàng hóa xuất khẩu mà còn cả tiêu thụ nội địa. Đây là vấn đề quan trọng trong việc triển khai chủ trương đẩy mạnh xuất khẩu nông sản thời kỳ hậu COVID-19.
Trong năm nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sẽ xây dựng một số vùng nguyên liệu trọng điểm để phục vụ xuất khẩu, sẽ ưu tiên vấn đề cấp mã số vùng trồng nên rất mong địa phương quan tâm đến vấn đề này để triển khai.
Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng đã nhấn mạnh rằng vấn đề cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi là vấn đề trọng tâm mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cần đẩy mạnh sớm để nâng cao hơn nữa chất lượng nông sản xuất khẩu.
Trước mắt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn mong muốn các hiệp hội ngành hàng tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng của Bộ, nắm chắc thông tin thị trường để tháo gỡ vướng mắc và thúc đẩy xuất khẩu trong thời gian tới.
Thứ trưởng đề nghị Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản (Nafiquad), Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về Vệ sinh Dịch tễ và Kiểm dịch Động thực vật Việt Nam (SPS Việt Nam) tăng cường nắm bắt kiến nghị của địa phương về tháo gỡ vướng mắc và xây dựng hàng rào kỹ thuật đối với hàng xuất nhập khẩu để tham mưu cho lãnh đạo Bộ, trước mắt là tháo gỡ vướng mắc trong việc xuất khẩu thủy sản sang Arab Saudi.
Về quy trình hướng dẫn đảm bảo an toàn cho tài xế và hàng hóa trong điều kiện Covid-19, Thứ trưởng Trần Thanh Nam đã giao Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản làm đầu mối tổng hợp quy trình từ kinh nghiệm thực tế, sớm trao đổi và thống nhất về vấn đề này.
Trong thời gian qua, ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đã bước đầu đảm bảo “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch bệnh COVID-19 vừa đẩy mạnh phát triển kinh tế-xã hội.
Năm 2020, giá trị sản xuất toàn ngành tăng 2,75%, GDP tăng 2,65% và kim ngạch xuất khẩu đạt 41,2 tỷ USD - tăng 2,6% so với năm 2019.
Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản trong 5 tháng đầu năm nay ước đạt 22,8 tỷ USD, tăng 30,3% so với cùng kỳ năm 2020, trong đó xuất khẩu nhóm hàng nông sản chính ước đạt 7,78 tỷ USD, tăng 13%; lâm sản chính đạt 7,06 tỷ USD, tăng 61,8%; thủy sản ước đạt 3,24 tỷ USD, tăng 12%; chăn nuôi ước đạt 166 triệu USD, tăng 43,9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Bên cạnh kết quả trên, từ đầu năm đến nay tình hình tiêu thụ nông sản gặp khó khăn ở một số mặt hàng cụ thể do những lý do khách quan lẫn chủ quan. Đối với thị trường trong nước, giá thịt gia cầm hiện ở mức thấp, trong khi giá thức ăn chăn nuôi ngày càng tăng cao khiến cho người chăn nuôi gặp khó khăn; hay sự ách tắc trong khâu lưu thông hàng hóa do dịch COVID-19 hồi đầu năm khiến cho các loại rau vụ đông tại Hải Dương, Hưng Yên, Vĩnh Phúc và các huyện vùng ven Hà Nội bị dư thừa cục bộ.
Đối với thị trường xuất khẩu, nông sản vướng các rào cản kỹ thuật ở ngay tại các thị trường đạt kim ngạch xuất khẩu lớn như Hoa Kỳ đang khởi xướng điều tra bán phá giá mật ong nhập khẩu từ Việt Nam, Trung Quốc áp dụng các biện pháp kiểm soát hàng đông lạnh nhập khẩu do lo ngại rủi ro lan truyền dịch bệnh COVID-19 khiến cho các mặt hàng thủy sản, sữa,.. gặp khó khăn.
Tại hội nghị, Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cùng các địa phương, hiệp hội ngành hàng, cộng đồng doanh nghiệp và các Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã họp bàn về các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy tiêu thụ nông sản trong điều kiện dịch bệnh ngày càng diễn biến phức tạp.
Các đại biểu đã đề xuất ý kiến, thảo luận các vấn đề nhằm xử lý các vướng mắc kỹ thuật về quy trình kiểm dịch động, thực vật, vệ sinh an toàn thực phẩm, quy định về bao gói, ghi nhãn, truy xuất nguồn gốc đối với hàng hóa xuất khẩu; giải quyết khó khăn cho việc tiêu thụ nông sản của doanh nghiệp khi các địa phương áp dụng các biện pháp tăng cường chống dịch COVID-19.
Cùng với đó là vấn đề mở cửa thị trường, cung cấp thông tin về rào cản thương mại tại các thị trường nhập khẩu cụ thể; thuận lợi hóa quá trình kiểm dịch động, thực vật, kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm cho doanh nghiệp thương mại nông sản./.
