Quá trình thi công cao tốc Mai Sơn-Quốc lộ 45 qua địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã làm ảnh hưởng đến nhiều đoạn đê, dòng chảy của sông, kênh mương thủy lợi.
Tuy nhiên, đến nay chủ đầu tư là Ban quản lý dự án Thăng Long thuộc Bộ Giao thông Vận tải, vẫn chưa hoàn trả, khắc phục cho địa phương.
Thực trạng này đang gây khó cho tỉnh Thanh Hóa trong việc quản lý và thực thi pháp luật về thủy lợi, đê điều và phòng chống thiên tai khi đang trong thời điểm cao điểm của mùa mưa bão.
Cầu Vĩnh An qua xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc, là một trong nhiều hạng mục của cao tốc Mai Sơn-Quốc lộ 45. Cao tốc đã hoàn thành và đưa vào hoạt động từ ngày 30/4 vừa qua nhưng tại đây vẫn còn tồn tại nhiều công trình chưa được hoàn trả.
Toàn bộ đất đá nằm ở mái đê phía sông và phía đồng tại vị trí mố M1 (K27+730 đê tả sông Mã) chưa được thanh thải ra khỏi phạm vi bảo vệ đê điều. Kè chống sạt lở bờ tả sông Mã tính từ tim cầu Vĩnh An về hai phía thượng, hạ lưu mỗi bên tối thiểu 150m cũng chưa được xây dựng như các cam kết trước đây của Ban quản lý dự án Thăng Long với chính quyền địa phương.
Trong quá trình thi công cao tốc, đơn vị thi công đã sử dụng tuyến đường huyện từ Quốc lộ 217 đến trung tâm xã Vĩnh An dài 3,6km và tuyến tỉnh lộ 508B đoạn từ Km24+980-Km27+730 để làm đường công vụ. Trong quá trình thi công, xe trọng tải lớn chở nguyên vật liệu thi công cao tốc đã gây hư hỏng mặt đê, nhiều đoạn bêtông mặt đê bị nứt vỡ, ổ voi, ổ gà đến nay vẫn chưa được gia cố, khắc phục. Điều này đã gây khó khăn cho người và phương tiện lưu thông trên các tuyến đường này.
[Thanh Hóa: Lại xảy ra sự cố nứt, sạt trượt mặt và thân đê tả sông Càn]
Ông Nguyễn Xuân Văn, xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc, tỉnh Thanh Hóa, cho biết trước đường đê rất bằng phẳng, thi công cầu cao tốc xong, mặt đê nứt, lún, hư hỏng do nhà thầu vận chuyển vật liệu đến giờ vẫn chưa được sửa chữa, khắc phục. Người dân rất bức xúc vì ảnh hưởng đến việc đi lại và lo lắng cho an toàn của tuyến đê sông Mã.
Đáng lưu ý, đoạn cao tốc từ Km309+800-Km310+380 cắt qua tuyến đê bao cấp 5 Hón Bông ở xã Vĩnh An, cũng chưa hoàn trả lại mặt đê, mái đê theo hiện trạng ban đầu.
Hiện cao độ đê tại các vị trí hầm chui tiếp giáp với đường cao tốc đang thấp hơn so với mặt đê cũ. Vết sạt đứng thành vào mái đê vẫn đang có diễn biến mở rộng thêm khiến người dân và chính quyền địa phương rất lo lắng mỗi khi có dự báo mưa, bão.
Ông Lê Anh Tiến, Hạt trưởng Hạt quản lý đê Vĩnh Lộc thuộc Chi cục Thủy lợi tỉnh Thanh Hóa, khẳng định: “Tuyến đê bao Hón Bông là cao trình chống lũ của toàn bộ xã Vĩnh An, huyện Vĩnh Lộc và các xã lân cận của huyện Hà Trung. Hiện tuyến đê bị sạt lở khá nghiêm trọng, 2 điểm giao cắt với cao tốc hiện thấp hơn từ 50cm đến 2m so với hiện trạng ban đầu. Tình trạng này chỉ cần nước sông Mã dâng lên báo động 2, nước sẽ tràn vào ảnh hưởng hoa màu, dân sinh của hàng trăm hộ dân và khoảng 100ha đất nông nghiệp của xã Vĩnh An.”
Ông Vũ Hùng Thanh, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng huyện Vĩnh Lộc, Thanh Hóa, cho biết: “Chính quyền địa phương đã nhiều lần làm việc với Ban quản lý dự án Thăng Long và các nhà thầu để giải quyết những vướng mắc, bất cập nói trên nhưng hiện nay vẫn chưa hạng mục nào được thực hiện. Đề nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh Thanh Hóa yêu cầu chủ đầu tư sớm khắc phục tồn tại do thi công cầu, đường, đảm bảo phát triển kinh tế địa phương.”
Không chỉ ở huyện Vĩnh Lộc, tình trạng này cũng xảy ra tại huyện Hà Trung. Tại khu vực cầu Hà Giang bắc qua sông Hoạt chưa thanh thải đường công vụ; chưa hoàn thành việc gia cố mái taluy đê sông Hoạt; chưa gia cố hoàn trả đoạn kênh chính trạm bơm Cống Đập của hồ Bến Quân…
Ở các hầm chui dân sinh, phần đáy hầm quá thấp, chỉ cần một cơn mưa xuống là hầm bị ngập, nhân dân không đi lại được. Mưa to sẽ gây ngập úng đối với diện tích sản xuất nông nghiệp do không có kênh mương tiêu thoát nước… Tất cả đã gây ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt, sản xuất của các hộ dân trên địa bàn 6 xã có đường cao tốc đi qua huyện Hà Trung khiến nhân dân kiến nghị nhiều lần.
Ông Nguyễn Xuân Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Hà Trung, cho biết Ủy ban Nhân dân huyện đã trực tiếp làm việc và gửi nhiều văn bản đề nghị Ban quản lý dự án Thăng Long, Bộ Giao thông Vận tải, các nhà thầu và đơn vị có liên quan sớm giải quyết những ảnh hưởng, bất cập đã được xác định trong quá trình thi công đường cao tốc Bắc-Nam đoạn qua huyện Hà Trung.
Mới đây, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Thanh Hóa cùng với các địa phương và Ban quản lý dự án Thăng Long đã tiến hành rà soát những công trình bị ảnh hưởng do thi công cao tốc.
Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Thanh Hóa, thời điểm hiện tại đang là mùa mưa lũ, do đó, Sở đã báo cáo Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Thanh Hóa đề nghị Ban quản lý dự án Thăng Long tổ chức khắc phục, sửa chữa các công trình để đảm bảo an toàn chống lũ, bão cho các tuyến đê.
Đoạn cao tốc Mai Sơn-Quốc lộ 45 dài 63,37km, có tổng mức đầu tư là 12.918 tỷ đồng, do Ban quản lý dự án Thăng Long làm chủ đầu tư./.