Cót Xuân Hòa đã trở thành “thương hiệu” có tiếng một thời ở Tuyên Quang. Tuynhiên, trải qua bao thăng trầm, nghề đan cót Xuân Hòa đang có nguy cơ bị “xóasổ” và hiện nay đang “thoi thóp” tồn tại.
Ghé qua một đại lý chuyên kinh doanh cót tấm ở đường Quang Trung (thànhphố Tuyên Quang), bà chủ cửa hàng cho biết, muốn mua cót đẹp ở Tuyên Quang cứđến phố Xuân Hòa.
Tuy nhiên, đi hết con phố dài hơn 1km, chỉ thấy lác đác trên dưới 10 giađình phơi nan, đan cót…, các gia đình còn lại đã chuyển sang kinh doanh, buônbán các mặt hàng khác. Và một điều dễ nhận thấy là bên cạnh những ngôi nhà caotầng khang trang, những gia đình còn duy trì nghề đan cót đều sống trong nhữngngôi nhà đã xuống cấp.
Để tìm hiểu thêm về nghề đan cót vốn hưng thịnh một thời ở con phố này,chúng tôi tìm đến gia đình ông Trần Đình Tá và bà Vũ Thị Tuyết, ở tổ 14, XuânHòa, hai ông bà năm nay 73 tuổi, nhưng đã có thâm niên gắn bó với nghề gần 60năm. Dù tuổi cao, sức yếu nhưng hàng ngày hai ông bà vẫn cần mẫn pha nan đancót.
Trao đổi với chúng tôi về nghề, ông Tá cho biết trước đây khu phố này sầmuất lắm, không hiu hắt như bây giờ, kẻ dưới thuyền, người trên bến vận chuyểntre, gỗ, nứa, luồng từ thượng nguồn về, người ta chen chúc nhau mua nguyên liệu,rồi lại chất cót lên thuyền chở về xuôi tiêu thụ. Những ngày nắng tạnh ráo, cótđược mang ra phơi vàng rực cả một con phố.
Tuy nhiên, hiện nay thị trường tiêu thụ dần thu hẹp, bởi người tiêu dùngcó nhiều sự lựa chọn hơn, nguyên vật liệu tăng giá, nhưng giá sản phẩm khôngtăng, nên những gia đình ở khu phố này đều bỏ nghề để tìm hướng làm ăn khác.
Gia đình ông Tá sinh được 7 người con, cả 7 người đều được ăn học tử tếnhờ nghề đan cót truyền thống của gia đình, tuy nhiên, hiện nay không ai theonghề này nữa, hiện tại chỉ còn 2 ông bà già hết tuổi lao động còn làm cầm cự.
Theo tính toán của ông, một ngày làm việc miệt mài, trừ tiền mua vật liệucả 2 ông bà chỉ lãi chừng 30.000 đồng, đủ tiền mua mớ rau, miếng trầu. Đó là vàonhững mùa tiêu thụ dễ, còn mùa mưa, cót đan xong lại chất vào góc nhà không tiêuthụ được.
Để có thêm thu nhập, ngoài đan cót, những lúc rảnh rỗi hoặc có ai đặt hàngông Tá còn làm cả thang, lồng gà, rồi những dịp Rằm tháng 7 ông nhận làm hàng mãcho các đại lý lớn trên địa bàn.
Dù đã chạm cái tuổi xưa nay hiếm, lưng còng hơn, nhưng đôi vợ chồng giàvẫn không để tay chân ngơi nghỉ, kiếm thêm thu nhập là một lẽ, ông bà còn làm vìcái “nghiệp” không dễ gì từ bỏ.
Rời gia đình ông Tá, chúng tôi đến nhà ông Nguyễn Văn Tiến, tại đây khôngkhí làm việc có vẻ nhộn nhịp hơn, bên khay nước, cơi trầu là những người bạn giàvừa hàn huyên tâm sự, vừa nhoay nhoáy pha nan, đan cót.
Ông Tiến cho biết họ là những người bạn cùng xóm, trước đây cùng làm hợptác xã đan cót 19/8, giờ con cháu không cho làm nữa, “nhớ nghề” nên thỉnh thoảnglại tụ tập sang hàng xóm vừa hàn huyên kỷ niệm cũ, vừa đan cót cho vui.
Tuy cuộc sống không lấy gì làm giàu sang, nhưng nhờ nghề này ông bà cũngnuôi 4 người con khôn lớn, trưởng thành, ai cũng có nghề nghiệp ổn định. ÔngTiến còn cho biết, mỗi lần về thăm bố mẹ, các con cháu đều khuyên ông bỏ nghềnghỉ ngơi, dưỡng già, nhưng cái nghiệp đã gắn với ông gần 50 năm nay không dễ gìbỏ được.
Trao đổi với chúng tôi, ông Trương Văn Thăng - Trưởng phòng Kinh tế thànhphố Tuyên Quang cho biết để “cứu” các làng nghề truyền thống đang có nguy cơ“xóa sổ” trên địa bàn thành phố, trong đó có nghề đan cót ở phố Xuân Hòa, thànhphố đã quy hoạch được các cụm sản xuất tiểu, thủ công nghiệp tập trung.
Hiện thành phố đã hoàn thành quy hoạch xong 2 cụm sản xuất tiểu, thủ côngnghiệp với các nghề chế biến nông, lâm sản, sửa chữa cơ khí... tại xóm 1, phườngTân Hà và xóm 16, 17 phường Nông Tiến.
Để từng bước vực lại thương hiệu cót Xuân Hòa nổi tiếng một thời, thànhphố Tuyên Quang đã phối hợp với Trung tâm Khuyến công tỉnh Tuyên Quang mở nhiềulớp dạy nghề cho lao động nông thôn, từng bước quy hoạch thành các vùng sản xuấtcót tấm tập trung ở những xã có sẵn nguồn nguyên liệu, đồng thời có cơ chế chínhsách hỗ trợ người làm nghề và bao tiêu toàn bộ sản phẩm.
Giữ những phố nghề truyền thống và mở rộng những phố nghề, làng nghề mớilà một trong những nhiệm vụ trọng tâm thành phố Tuyên Quang đặt ra trong thờigian tới./.
Ghé qua một đại lý chuyên kinh doanh cót tấm ở đường Quang Trung (thànhphố Tuyên Quang), bà chủ cửa hàng cho biết, muốn mua cót đẹp ở Tuyên Quang cứđến phố Xuân Hòa.
Tuy nhiên, đi hết con phố dài hơn 1km, chỉ thấy lác đác trên dưới 10 giađình phơi nan, đan cót…, các gia đình còn lại đã chuyển sang kinh doanh, buônbán các mặt hàng khác. Và một điều dễ nhận thấy là bên cạnh những ngôi nhà caotầng khang trang, những gia đình còn duy trì nghề đan cót đều sống trong nhữngngôi nhà đã xuống cấp.
Để tìm hiểu thêm về nghề đan cót vốn hưng thịnh một thời ở con phố này,chúng tôi tìm đến gia đình ông Trần Đình Tá và bà Vũ Thị Tuyết, ở tổ 14, XuânHòa, hai ông bà năm nay 73 tuổi, nhưng đã có thâm niên gắn bó với nghề gần 60năm. Dù tuổi cao, sức yếu nhưng hàng ngày hai ông bà vẫn cần mẫn pha nan đancót.
Trao đổi với chúng tôi về nghề, ông Tá cho biết trước đây khu phố này sầmuất lắm, không hiu hắt như bây giờ, kẻ dưới thuyền, người trên bến vận chuyểntre, gỗ, nứa, luồng từ thượng nguồn về, người ta chen chúc nhau mua nguyên liệu,rồi lại chất cót lên thuyền chở về xuôi tiêu thụ. Những ngày nắng tạnh ráo, cótđược mang ra phơi vàng rực cả một con phố.
Tuy nhiên, hiện nay thị trường tiêu thụ dần thu hẹp, bởi người tiêu dùngcó nhiều sự lựa chọn hơn, nguyên vật liệu tăng giá, nhưng giá sản phẩm khôngtăng, nên những gia đình ở khu phố này đều bỏ nghề để tìm hướng làm ăn khác.
Gia đình ông Tá sinh được 7 người con, cả 7 người đều được ăn học tử tếnhờ nghề đan cót truyền thống của gia đình, tuy nhiên, hiện nay không ai theonghề này nữa, hiện tại chỉ còn 2 ông bà già hết tuổi lao động còn làm cầm cự.
Theo tính toán của ông, một ngày làm việc miệt mài, trừ tiền mua vật liệucả 2 ông bà chỉ lãi chừng 30.000 đồng, đủ tiền mua mớ rau, miếng trầu. Đó là vàonhững mùa tiêu thụ dễ, còn mùa mưa, cót đan xong lại chất vào góc nhà không tiêuthụ được.
Để có thêm thu nhập, ngoài đan cót, những lúc rảnh rỗi hoặc có ai đặt hàngông Tá còn làm cả thang, lồng gà, rồi những dịp Rằm tháng 7 ông nhận làm hàng mãcho các đại lý lớn trên địa bàn.
Dù đã chạm cái tuổi xưa nay hiếm, lưng còng hơn, nhưng đôi vợ chồng giàvẫn không để tay chân ngơi nghỉ, kiếm thêm thu nhập là một lẽ, ông bà còn làm vìcái “nghiệp” không dễ gì từ bỏ.
Rời gia đình ông Tá, chúng tôi đến nhà ông Nguyễn Văn Tiến, tại đây khôngkhí làm việc có vẻ nhộn nhịp hơn, bên khay nước, cơi trầu là những người bạn giàvừa hàn huyên tâm sự, vừa nhoay nhoáy pha nan, đan cót.
Ông Tiến cho biết họ là những người bạn cùng xóm, trước đây cùng làm hợptác xã đan cót 19/8, giờ con cháu không cho làm nữa, “nhớ nghề” nên thỉnh thoảnglại tụ tập sang hàng xóm vừa hàn huyên kỷ niệm cũ, vừa đan cót cho vui.
Tuy cuộc sống không lấy gì làm giàu sang, nhưng nhờ nghề này ông bà cũngnuôi 4 người con khôn lớn, trưởng thành, ai cũng có nghề nghiệp ổn định. ÔngTiến còn cho biết, mỗi lần về thăm bố mẹ, các con cháu đều khuyên ông bỏ nghềnghỉ ngơi, dưỡng già, nhưng cái nghiệp đã gắn với ông gần 50 năm nay không dễ gìbỏ được.
Trao đổi với chúng tôi, ông Trương Văn Thăng - Trưởng phòng Kinh tế thànhphố Tuyên Quang cho biết để “cứu” các làng nghề truyền thống đang có nguy cơ“xóa sổ” trên địa bàn thành phố, trong đó có nghề đan cót ở phố Xuân Hòa, thànhphố đã quy hoạch được các cụm sản xuất tiểu, thủ công nghiệp tập trung.
Hiện thành phố đã hoàn thành quy hoạch xong 2 cụm sản xuất tiểu, thủ côngnghiệp với các nghề chế biến nông, lâm sản, sửa chữa cơ khí... tại xóm 1, phườngTân Hà và xóm 16, 17 phường Nông Tiến.
Để từng bước vực lại thương hiệu cót Xuân Hòa nổi tiếng một thời, thànhphố Tuyên Quang đã phối hợp với Trung tâm Khuyến công tỉnh Tuyên Quang mở nhiềulớp dạy nghề cho lao động nông thôn, từng bước quy hoạch thành các vùng sản xuấtcót tấm tập trung ở những xã có sẵn nguồn nguyên liệu, đồng thời có cơ chế chínhsách hỗ trợ người làm nghề và bao tiêu toàn bộ sản phẩm.
Giữ những phố nghề truyền thống và mở rộng những phố nghề, làng nghề mớilà một trong những nhiệm vụ trọng tâm thành phố Tuyên Quang đặt ra trong thờigian tới./.
Khiếu Thư (TTXVN/Vietnam+)