Theo hãng tin CNN, các nhà giám sát của OpenAI lo ngại rằng công ty đang tạo ra công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến, với sức mạnh phá hủy tương đương với bom hạt nhân, và “người trông nom công ty” - cựu Giám đốc Điều hành (CEO) Sam Altman - đã ra những quyết định quá chóng vánh, đến mức có nguy cơ gây ra thảm họa toàn cầu.
Vì thế Hội đồng Quản trị đã quyết định sa thải Altman. Mới nghe qua thì đây giống như một giải pháp hợp lý.
Nhưng cách thức Altman bị sa thải - đột ngột, không rõ ràng và không có cảnh báo trước đối với một số đối tác và bên liên quan lớn nhất của OpenAI - đã đi ngược lại logic. Và điều này có nguy cơ gây ra nhiều thiệt hại hơn kịch bản Hội đồng Quản trị không ra quyết định sa thải Altman.
Hội đồng Quản trị của một công ty có nghĩa vụ cao nhất đối với các cổ đông của mình. Cổ đông quan trọng nhất của OpenAI là Microsoft - công ty đã trao cho Altman và OpenAI số tiền 13 tỷ USD để giúp các sản phẩm Bing, MS Office, MS Windows và Azure vượt qua đối thủ Google, đồng thời dẫn trước Amazon, IBM và các hãng công nghệ lớn khác cũng muốn có AI.
Tuy nhiên, Microsoft đã không được thông báo về việc Altman bị sa thải cho đến “ngay trước” thông báo công khai - theo thông tin từ Kara Swisher, một cộng tác viên của CNN. Kết quả từ quyết định của Hội đồng Quản trị OpenAI là cổ phiếu của Microsoft đã sụt giảm.
Chính các nhân viên trong OpenAI cũng không được thông báo trước về quyết định sa thải.
Điều tương tự diễn ra với cả Greg Brockman, nhà đồng sáng lập và là cựu Chủ tịch của công ty. Brockman cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội X rằng ông hay tin Altman bị sa thải chỉ ít phút trước khi chuyện thực sự xảy ra.
Brockman, người ủng hộ nhiệt thành Altman và chiến lược lãnh đạo của ông đối với công ty, đã từ chức ngay trong thứ Sáu tuần trước. Những người khác trung thành với Altman cũng đang “tìm cửa đi ra.”
Đột nhiên, OpenAI rơi vào khủng hoảng. Các báo cáo cho rằng Altman cùng những người trung thành với OpenAI sắp bắt đầu công việc kinh doanh của riêng họ, và điều này có nguy cơ phá hủy mọi thứ mà công ty đã nỗ lực rất nhiều để đạt được trong nhiều năm qua.
Vì vậy, chỉ một ngày sau khi đưa ra quyết định sa thải, Hội đồng Quản trị được cho là đã có động thái cố gắng kéo Altman quay trở lại. Đó là một sự kiện gây sốc đối với một công ty được nhiều người coi là nhà sản xuất hứa hẹn nhất về công nghệ mới thú vị nhất.
Cấu trúc “kỳ lạ”
Cấu trúc “kỳ lạ” của Hội đồng Quản trị của OpenAI gây ra nhiều vấn đề phức tạp.
Công ty là một tổ chức phi lợi nhuận. Nhưng Altman, Brockman và Nhà Khoa học Trưởng Ilya Sutskever vào năm 2019 đã thành lập OpenAI LP - một tổ chức vì lợi nhuận tồn tại trong cơ cấu của công ty.
Công ty vì lợi nhuận đó đã đưa OpenAI từ vô giá trị lên mức được định giá 90 tỷ USD chỉ trong vài năm, và Altman được coi là “người chủ mưu” của kế hoạch này, là chìa khóa thành công của công ty.
Theo nguyên tắc thông thường, một công ty với những “người chống lưng” lớn như Microsoft và hãng đầu tư mạo hiểm Thrive Capital có nghĩa vụ phải phát triển hoạt động kinh doanh và kiếm tiền. Các nhà đầu tư muốn đảm bảo rằng họ sẽ kiếm được nhiều tiền và “họ không được biết đến như một nhóm có thừa sự kiên nhẫn.”
Điều này có lẽ đã khiến Altman thúc đẩy OpenAI LP đổi mới nhanh hơn và sớm phát triển sản phẩm đưa ra thị trường. Theo truyền thống “đi nhanh và phá vỡ mọi thứ” của Thung lũng Silicon, những sản phẩm sớm xuất hiện trên thị trương không phải lúc nào cũng hoạt động tốt ngay từ đầu.
Microsoft tuyển dụng cựu CEO Sam Altman sau màn sa thải gây sốc của OpenAI
Trang tin The Verge hôm 20/11 cho biết tập đoàn Microsoft đang triển khai việc tuyển dụng cựu Giám đốc Điều hành (CEO) Công ty OpenAI là Sam Altman và người đồng sáng lập công ty này là Greg Brockman.
Có lẽ chuyện sẽ vẫn ổn thỏa nếu sản phẩm chỉ là một ứng dụng hẹn hò hoặc một nền tảng truyền thông xã hội.
Tuy nhiên, trường hợp của OpenAI là câu chuyện hoàn toàn khác, khi sản phẩm là một công nghệ có khả năng bắt chước lời nói và hành vi của con người giống một cách đáng kinh ngạc, đến mức có thể đánh lừa mọi người tin rằng những cuộc trò chuyện và hình ảnh giả được tạo ra là có thật.
Và đó là điều khiến Hội đồng Quản trị của công ty - vốn vẫn được kiểm soát phần lớn bởi “cánh” phi lợi nhuận - lo sợ.
Kara Swisher báo cáo rằng Hội nghị Nhà Phát triển gần đây của OpenAI đóng vai trò như một điểm nhấn: Altman thông báo OpenAI sẽ cung cấp các công cụ để bất kỳ ai cũng có thể tạo ra phiên bản ChatGPT của riêng họ.
Đối với Sutskever và Hội đồng Quản trị, đó là một bước đi quá xa.
“Công ty đang đùa với lửa”
Theo lời của chính Altman, công ty đang đùa với lửa.
Khi Altman thành lập OpenAI LP bốn năm về trước, công ty mới đã lưu ý trong điều lệ của mình rằng họ vẫn “lo lắng” về tiềm năng của AI trong việc “gây ra sự thay đổi nhanh chóng” cho nhân loại.
Điều đó có thể xảy ra một cách vô tình, khi công nghệ thực hiện các tác vụ độc hại do mã xấu, hoặc do con người cố ý phá hoại hệ thống AI vì mục đích xấu. Vì vậy, công ty cam kết ưu tiên an toàn, ngay cả khi điều đó đồng nghĩa sự sụt giảm lợi nhuận cho các bên liên quan.
Altman cũng kêu gọi các cơ quan quản lý đặt ra giới hạn cho AI để ngăn chặn những người như ông gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho xã hội.
“Có phải [AI] sẽ giống như những tờ báo in đã từng ‘khuếch tán’ kiến thức, thúc đẩy việc học tập ở khắp mọi nơi, trao quyền cho những cá nhân bình thường hằng ngày, mang đến sự hưng thịnh, trên hết là quyền tự do lớn hơn?” - ông nói trong một phiên điều trần của Tiểu ban Thượng viện hồi tháng Năm.
“Hay nó sẽ giống bom nguyên tử - là bước đột phá lớn về công nghệ, nhưng hậu quả (nghiêm trọng và khủng khiếp) vẫn tiếp tục ám ảnh chúng ta cho đến ngày nay?”
Những người ủng hộ AI tin rằng công nghệ mới có tiềm năng cách mạng hóa mọi ngành công nghiệp và giúp nhân loại trở nên tốt hơn trong quá trình này. Nó có tiềm năng cải thiện giáo dục, tài chính, nông nghiệp và chăm sóc sức khỏe.
Nhưng nó cũng có khả năng lấy đi việc làm của mọi người: 14 triệu việc làm có thể biến mất trong 5 năm tới - theo cảnh báo tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới hồi tháng Tư năm nay.
AI cũng “đặc biệt giỏi” trong việc truyền bá thông tin sai lệch có hại. Và một số người, bao gồm cả Elon Musk - một cựu thành viên sáng lập OpenAI, lo ngại công nghệ này sẽ vượt qua nhân loại về mức độ thông minh và có thể xóa sổ sự sống trên hành tinh.
Cách xử lý khủng hoảng
Với những mối đe dọa đó, không có gì ngạc nhiên khi Hội đồng Quản trị lo ngại rằng Altman đang hành động với tốc độ quá nhanh. Họ có thể cảm thấy cần phải thay thế ông bằng một người “cẩn thận hơn với công nghệ nguy hiểm tiềm tàng.”
Nhưng OpenAI không hoạt động trong “môi trường chân không.” Hãng có các bên liên quan, một vài trong số họ có hàng tỷ USD đổ vào công ty.
Mời Microsoft tham gia vào quyết định, thông báo cho nhân viên, làm việc với Altman về “một kế hoạch rút lui hợp lý…” - tất cả những điều đó lẽ ra sẽ là những giải pháp thường được Hội đồng Quản trị ở quy mô của OpenAI sử dụng, và hẳn là tất cả sẽ mang đến kết quả tốt hơn.
Microsoft tin rằng họ đã đầu tư khôn ngoan vào công nghệ mới đầy hứa hẹn trong tương lai. Vì vậy, chắc hẳn vụ sa thải Altman là một cú sốc đối với CEO Microsoft Satya Nadella và đội ngũ của ông khi họ biết về vụ việc.
Hội đồng Quản trị OpenAI đã chọc giận một đồng minh hùng mạnh và có thể bị thay đổi mãi mãi vì cách họ xử lý việc “lật đổ” Altman.
Công ty sẽ có khả năng trở thành đối thủ cạnh tranh với Altman, người cuối cùng có thể hút nhân tài khỏi OpenAI tại công ty mới.
Trong một diễn biến mới nhất, trang tin The Verge hôm 20/11 cho biết Tập đoàn Microsoft đang tuyển dụng Sam Altman và Greg Brockman. Chưa rõ chuyện này sẽ dẫn tới những kịch bản nào khác trong thế giới công nghệ.
Nhưng dù thế nào đi nữa, OpenAI có lẽ đang rơi vào tình thế tồi tệ hơn so với ngày thứ Sáu tuần trước, khi công ty sa thải Altman. Và trớ trêu thay, đó lại là một vấn đề mà hãng có thể tránh được, nếu hành xử bình tĩnh hơn, ra quyết định một cách từ tốn hơn.
