Ngày 2/11, trao đổi với phóng viên TTXVN, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên Nguyễn Văn Thủy cho biết nguyên nhân gây sụt lún đất, mất nước, rạn nứt công trình xây dựng khu vực thị trấn Trại Cau và xã Cây Thị, huyện Đồng Hỷ mà các phương tiện thông tin đại chúng đã thông tin chủ yếu do hoạt động khai thác khoáng sản.
Ngoài ra, về khách quan, tình trạng sụt lún đất, mất nước, rạn nứt công trình xây dựng còn do diện tích phân bố đá vôi nứt nẻ có hang kasrt ngầm làm tiền đề cho tai biến địa chất xảy ra khi có các kích hoạt như hạ thấp mực nước dưới đất, có chấn động, tăng tải trọng...
Theo Thông báo số 309/TB-UBND ngày 1/11/2018 của Ủy ban Nhân dân huyện Đồng Hỷ, việc xác định nguyên nhân sụt lún đất, mất nước, rạn nứt công trình xây dựng khu vực thị trấn Trại Cau và xã Cây Thị được căn cứ trên các kết quả nghiên cứu của Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản (Bộ Tài nguyên và Môi trường), kết quả thẩm định của Hội đồng thẩm định dự án "Nghiên cứu, điều tra, đánh giá, xác định nguyên nhân và đề xuất các giải pháp khắc phục hiện tượng sụt lún đất, mất nước, rạn nứt công trình xây dựng khu vực thị trấn Trại Cau và xã Cây Thị, huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên."
Qua nghiên cứu, khảo sát, nguyên nhân chính gây sụt lún đất, mất nước, rạn nứt công trình xây dựng tại đây do moong khai thác tầng sâu núi Quặng - Công ty Cổ phần gang thép Thái Nguyên đào xúc đất, nổ mìn phá đá tạo thành bờ moong sâu, dốc và bơm hút nước tháo khô mỏ trong tầng chứa nước khe nứt, hang hốc kast ngầm rất phát triển, quy mô lớn.
Các moong khai thác nhóm 1 (thuộc quyền quản lý của Công ty Cổ phần luyện kim đen Thái Nguyên và Doanh nghiệp tư nhân Anh Thắng) gây nứt đất và các công trình xây dựng xung quanh thành bờ moong ở phạm vi nhỏ lẻ, cục bộ tại xóm Hòa Bình, xã Cây Thị. Ngoài ra, kết quả đo rung nền đất do nổ mìn xác định hoạt động nổ mìn đã kích hoạt thêm các tai biến địa chất.
Sau khi có kết luận chính thức về nguyên nhân gây sụt lún đất, mất nước, rạn nứt công trình xây dựng khu vực thị trấn Trại Cau và xã Cây Thị, Ủy ban Nhân dân huyện Đồng Hỷ đã yêu cầu ba doanh nghiệp khai thác khoáng sản tại khu vực này có trách nhiệm bồi thường và hỗ trợ thiệt hại đối với công trình bị ảnh hưởng.
Công ty Cổ phần luyện kim đan Thái Nguyên chịu trách nhiệm bồi thường, hỗ trợ thiệt hại đối với các công trình xây dựng bị ảnh hưởng ở phạm vi nhỏ lẻ tập trung ở xóm Hòa Bình, xã cây Thị. Doanh nghiệp tư nhân Anh Thắng chịu trách nhiệm bồi thường, hỗ trợ thiệt hại đối với các công trình xây dựng bị ảnh hưởng ở phạm vi nhỏ lẻ, cục bộ do việc khai thác tại mỏ có số hiệu MHB7/7.
Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên chịu trách nhiệm bồi thường, hỗ trợ thiệt hại đối với các công trình xây dựng bị ảnh hưởng của việc khai thác moong tầng sâu núi Quặng... Đối với thiệt hại về hoa màu, trách nhiệm bổi thường, hỗ trợ thiệt hại về nông nghiệp, mất nước sinh hoạt, nước sản xuất thuộc Công ty Cổ phần Gang thép Thái Nguyên.
Để ổn định đời sống của người dân khu vực bị ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác khoáng sản ở thị trấn Trại Cau và xã Cây Thị, Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng của tỉnh quản lý tốt hoạt động khai thác mỏ của các doanh nghiệp trên địa bàn; thường xuyên theo dõi đặc điểm, quy mô cũng như tốc độ phát triển của tai biến địa chất trong khu vực, di chuyển các hộ dân bị ảnh hưởng ở các xóm Hòa Bình, Trại Cau, Kim Cương (xã Cây Thị) và tổ 14 thị trấn Trại Cau để đảm bảo an toàn; cấp nước sinh hoạt cho các hộ dân bị mất nước, bồi thường, hỗ trợ diện tích đất không thể canh tác do sụt lún đất, mất nước...
Huyện thành lập tổ công tác xác định mức độ thiệt hại và bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân bị ảnh hưởng./.