Mỗi năm vào mùa hạ, Yala - một tỉnh vùng sâu vùng xa miền Nam Thái Lan, lại tổ chức triển lãm tại quận Than To để quảng bá cho nền văn hóa đa dạng của mình.
Triển lãm “Văn hóa Dân gian và Mùa hoa Gừng đuốc quận Than To" được tổ chức vào chính hạ, khi những bông hoa Gừng đuốc đang vào mùa nở rộ.
Gừng đuốc (loại gừng có hoa như ngọn đuốc), trong tiếng Thái có tên là Dala, tiếng Malaysia là Bunga Kantan, được trồng ở khắp các vùng nhiệt đới Đông Nam Á vì vừa có thể dùng chế biến làm thức ăn lại vừa cho những bông hoa đẹp.
Ở Thái, người ta bóc lấy phần lõi trong bông hoa gừng màu đỏ, băm nhỏ để cho vào những bát càri hay nước súp ăn kèm bún gạo.
Theo Quận trưởng quận Than To, ông Boonterm Longluean, Than To là một vùng đất giàu văn hóa và thiên nhiên tươi đẹp. Trên thực tế, nơi đây có tiềm năng lớn về du lịch nhưng chưa được nhiều người biết đến.
Những địa danh như hồ Hala-Bala, Công viên Thác nước Than To, Vườn hoa Gừng đuốc, làng Sakai hay Biển Sương Mù đều là những điểm du lịch có sức hấp dẫn đối với du khách.
Triển lãm văn hóa Than To được tổ chức lần đầu tiên vào mùa hạ 2008 và duy trì hàng năm cho tới nay. Ngoài mục đích quảng bá du lịch cho quận Than To, triển lãm còn mang đến bầu không khí xã hội hòa hợp và vui vẻ cho miền đất này. Nơi người dân địa phương luôn bị ảnh hưởng bởi các xung đột bạo lực từ năm 2004 đến nay.
Hơn 60% cư dân Than To là người Hồi Giáo, 40% còn lại theo đạo Phật. Đa số họ là dân di cư từ miền Bắc, Đông Bắc và các tỉnh cực Nam khác đến sinh sống tại các khu định cư tự túc của Than To. Người dân trong vùng thường mưu sinh bằng nghề trồng cao su, cây ăn quả và đánh bắt thủy sản.
Than To là nơi định cư của người dân tộc thiểu số Sakai, một bộ lạc du mục từ thời cổ đại. Nhà của người Sakai được làm bằng tre và lợp mái lá.
Năm 1973, chính phủ Thái Lan đã phát triển một ngôi làng cho 21 gia đình người Sakai và hướng dẫn họ cách trồng cây cao su để làm nghề sinh sống. Hoàng Thái hậu Srinagaridra đã được đề nghị ban họ “Sithanto” cho tất cả các thành viên người Sakai sống trong ngôi làng này. Ngày nay, chỉ còn vài người Sakai ở lại làng trong khi đa số đã chuyển đi nơi khác.
Công viên Thác nước Than To, một phần của Khu bảo tồn quốc gia Bang Lang, nằm cách trung tâm Yala 57km, dọc theo đường Yala-Betong. Được bao quanh bởi các ngọn núi, thác nước 9 tầng cao 20m đã tạo nên vẻ đẹp kỳ thú và khác biệt.
Văn hóa dân gian của vùng bao gồm nora, nang talung và digae hulu. Nora là môn nghệ thuật biểu diễn tiêu biểu nhất của khu vực phía Nam, được coi là linh hồn của nền kịch nghệ truyền thống Thái Lan suốt hàng trăm năm qua.
Nang talung, hay Múa rối bóng, là một trong những môn nghệ thuật trình diễn dân gian khác không kém phần nổi tiếng của người Thái. Nang talung phản ánh sự ảnh hưởng mạnh mẽ của nền văn hóa Java đối với đời sống của cư dân vùng này. Còn digae hula là dàn hợp xướng truyền thống của người Hồi giáo Thái Lan.
Tất cả các bộ môn nghệ thuật dân gian trên đều được biểu diễn ở triển lãm văn hóa Than To, thể hiện nền văn hóa đa dạng của vùng đất Yala./.
