Doanh nghiệp đăng ký làm thủ tục thông quan tại Hải quan cửa khẩu Mộc Bài. (Ảnh: Kim Phương/TTXVN) Việc triển khai hoạt động thu phí cơ sở hạ tầng tại 2 cửa khẩu quốc tế Mộc Bài và Xa Mát, tỉnh Tây Ninh (kể từ ngày 16/8) sau 4 ngày đã vấp phải sự phản ứng quyết liệt của một số doanh nghiệp vận tải, nhất là các doanh nghiệp vận tải hàng hóa tạm nhập, tái xuất (hàng hóa quá cảnh) từ các địa phương đi Campuchia và ngược lại.
Các doanh nghiệp cho rằng mức thu phí của tỉnh Tây Ninh là quá cao (2 triệu đồng/lượt cho loại container 20 feet; 2,5 triệu đồng/lượt cho container 40 feet).
Việc tổ chức thu phí quá "đột ngột" không thông báo trước, khiến doanh nghiệp bị vỡ kế hoạch kinh doanh do không kịp thương lượng với phía đối tác (Campuchia) về chi phí vận chuyển. Nhiều doanh nghiệp đã chủ trương cho cánh tài xế container "án binh bất động" tại cửa khẩu, không chịu nộp phí để thông quan, khiến lượng xe tại Cửa khẩu Mộc Bài nối đuôi kéo dài, gây ùn tắc bất thường trong nhiều ngày qua.
Tại buổi gặp gỡ báo chí để thông tin về những vấn đề kể trên, ngày 19/8, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Tây Ninh Huỳnh Văn Quang cho biết việc thu phí cửa khẩu là thực hiện theo Quyết định 72/2013/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Thông tư hướng dẫn số 02/2014/TT-BTC của Bộ Tài chính. Tỉnh nhận thấy việc thu phí là việc làm mới, nên tổ chức học tập tại các tỉnh phía Bắc có các cửa khẩu quốc tế đã thực hiện từ năm 2012 để về áp dụng.
Trong quá trình xây dựng đề án thu phí, tỉnh Tây Ninh đã tổ chức lấy ý kiến của các doanh nghiệp kinh doanh vận tải để tham khảo mức giá, từ đó mới đề ra mức phí phù hợp. Mức phí được quy định thu tại 2 cửa khẩu quốc tế Mộc Bài và Xa Mát vẫn còn rất thấp, chỉ bằng 50-70% so với các tỉnh phía Bắc (Lạng Sơn, Quảng Ninh).
Về tình trạng ùn ứ các phương tiện vận tải tại cửa khẩu, bên cạnh nguyên nhân một số xe tải phải "nằm bến" để chờ giới chủ thương lượng với phía đối tác về chi phí vận chuyển mới, nhưng nguyên nhân chủ yếu là do giờ mở cửa khẩu của phía Campuchia trễ hơn 1 tiếng vào buổi sáng so với phía Việt Nam.
Cụ thể, tại Cửa khẩu Mộc Bài mở cửa thông quan vào lúc 6 giờ sáng đến 22 giờ tối, trong khi phía Cửa khẩu BaVet của Campuchia giờ mở cửa buổi sáng từ 7 giờ đến 11 giờ 30, buổi chiều từ 14 giờ đến 22 giờ.
Phía Campuchia thực hiện kiểm tra hàng hóa bằng máy soi, mất khoảng 10 phút/xe, trong khi phía Việt Nam chưa có bến bãi chờ, nên tình trạng ùn tắc trên đường vào cửa khẩu sẽ không tránh khỏi.
Tuy nhiên, ông Huỳnh Văn Quang cũng nhìn nhận do công tác thông tin, tuyên truyền về thực hiện Quyết định thu phí của tỉnh chưa được thực hiện sâu rộng đến các doanh nghiệp; đơn vị được giao nhiệm vụ thu những ngày đầu còn lúng túng, công tác thu còn chậm; các doanh nghiệp vận tải chưa thấy rõ nghĩa vụ phải đóng phí cũng là nguyên nhân gây ùn tắc phương tiện trong những ngày đầu thu phí.
Để giải quyết những vấn đề khó khăn kể trên, Ủy ban Nhân dân tỉnh Tây Ninh sẽ chỉ đạo các cơ quan chức năng tại cửa khẩu như hải quan, biên phòng, công an, Ban Quản lý Khu kinh tế thực hiện thủ tục nhanh, gọn rút ngắn thời gian thông quan để giải phóng nhanh phương tiện.
Tỉnh cũng sẽ tiếp tục đàm phán với Campuchia đơn giản hóa thủ tục kiểm hóa hàng hóa; đồng thời cho chủ trương các doanh nghiệp tại Mộc Bài xây dựng các Trạm dừng chân, bãi đậu xe gần khu vực cửa khẩu để giải quyết tình trạng ùn ứ xe khi làm thủ tục thông quan trong những ngày cao điểm./.
