Phó Tổng thư ký Liên hợp quốc phụ trách các vấn đề nhân đạo Martin Griffiths ngày 28/7 cho biết con tàu đầu tiên chở ngũ cốc của Ukraine qua Biển Đen có thể rời cảng ngày 29/7.
Ông Griffiths thông báo: “Chúng tôi dự kiến con tàu đầu tiên sẽ khởi hành trong những ngày tới. Tôi hy vọng là ngày 29/7."
Theo ông Griffiths, con tàu đầu tiên này có thể đến Somalia, hành trình sẽ kéo dài 6 tuần.
Ông lưu ý những con tàu đầu tiên đã chất đầy ngũ cốc sẽ rời cảng và sau đó những tàu mới, được Thổ Nhĩ Kỳ kiểm tra, sẽ được phép đến các cảng.
Ông nói: “Đối với các tàu đến các cảng của Ukraine, việc kiểm tra sẽ được thực hiện tại một cảng của Thổ Nhĩ Kỳ. Điều này dễ thực hiện hơn để đảm bảo rằng các tàu này không có hàng lậu và vũ khí. Chúng tôi sẽ có các quan sát viên từ Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ tại cảng Odessa để đảm bảo ngũ cốc được vận chuyển và các tàu ra khơi."
Đại diện Liên hợp quốc cho biết thêm cùng với ngũ cốc, Ukraine sẽ xuất khẩu phân bón.
[Ukraine thông báo nối lại các hoạt động tại 3 cảng ở Biển Đen]
Trong một diễn biến liên quan, tàu chở hàng rời Rozhen của Bulgaria sẽ là con tàu đầu tiên rời cảng Chornomorsk của Ukraine, mang theo 40.000 tấn ngô tới Anh.
Con tàu này cập cảng Chernomorsk từ ngày 21/2 và đã kịp thay đổi thủy thủ đoàn hồi tháng Tư nhưng đến nay vẫn chưa rời cảng.
Theo Giám đốc BMF Shipping, Thuyền trưởng Alexander Kalchev, Rozhen đã sẵn sàng rời đi vì con tàu sẽ đến thành phố Istanbul với thủy thủ đoàn ít người hơn và sẽ được bổ sung thành viên trên eo biển Bosphorus.
Tàu dự kiến sẽ khởi hành từ Chernomorsk trong những ngày tới. Hiện việc tổ chức hành lang ngũ cốc vẫn đang được triển khai.
Ngày 22/7 vừa qua, Nga và Ukraine đã ký thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc tại Istanbul mà Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc là các bên đồng bảo lãnh.
Theo thỏa thuận này, nhóm gồm các nhân viên Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và Liên hợp quốc sẽ giám sát hoạt động chất hàng lên tàu tại cảng của Ukraine, trước khi hàng đi qua tuyến đường được vạch sẵn trên Biển Đen.
Thỏa thuận nếu được thực hiện sẽ giúp giải phóng khoảng 5 triệu tấn ngũ cốc/tháng từ 3 cảng Ukraine.
Theo ông Griffiths, sĩ quan quân đội các nước Nga, Ukraine và Thổ Nhĩ Kỳ đang thảo luận với một nhóm của Liên hợp quốc tại Trung tâm điều phối chung (JCC) ở thành phố Istanbul để xây dựng các quy trình vận hành tiêu chuẩn cho thỏa thuận.
Trong khi đó, phát biểu tại một cuộc họp báo ở thành phố Istanbul sau khi gặp Ngoại trưởng Gruzia Ilia Darchiashvili, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cho rằng thỏa thuận về hành lang ngũ cốc giữa Nga-Ukraine có thể thúc đẩy lòng tin giữa hai bên nếu được thực hiện đúng.
Ông Cavusoglu lưu ý thỏa thuận sẽ không chỉ cho phép Ukraine xuất khẩu ngũ cốc mà còn giúp Nga xuất khẩu phân bón.
Cả Nga và Ukraine đều là những nước xuất khẩu nông sản lớn nhưng cuộc xung đột khiến mùa màng tổn thất, cảng biển bị phong tỏa đã làm gián đoạn nghiêm trọng hoạt động xuất khẩu lúa mỳ của Ukraine./.