Theo Hiệp hội Điều Việt Nam, so với quý 1/2020, quý 1 năm nay khối lượng xuất khẩu của toàn ngành vẫn tăng trưởng, nhưng do giá thấp hơn nên kim ngạch xuất khẩu chưa tương xứng với mức tăng khối lượng.
Cụ thể, con số thống kê của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho hay tính chung quý 1/2021, xuất khẩu hạt điều ước đạt 108 nghìn tấn, trị giá 634 triệu USD, tăng 13,2% về lượng, nhưng giảm 5,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.
Theo đại diện Hiệp hội, có một nghịch lý là giá xuất khẩu nhân điều chưa tăng nhưng giá nhập khẩu điều thô vẫn tăng do công suất chế biến của các nhà máy chế biến quá lớn nên luôn trong tình trạng "đói" nguyên liệu. Trong khi đó, giá xuất khẩu điều thấp là hệ quả của dịch COVID-19 làm giá đi xuống từ năm ngoái.
Năm 2021, ngành điều đặt mục tiêu xuất khẩu 3,6 tỷ USD, tăng 12,9% so với năm 2020. Đến nay, Việt Nam đã xuất khẩu nhân điều đến hơn 90 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm trên dưới 80% lượng nhân điều xuất khẩu trên thế giới. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vùng nguyên liệu đang trở thành nỗi lo của doanh nghiệp ngành điều.
[Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản tăng gần 20% trong quý 1]
Đại diện của Hiệp hội Điều cho rằng ngành chế biến điều nhân xuất khẩu của Việt Nam chịu sức ép rất lớn từ chính sách hỗ trợ người trồng điều, hạn chế xuất khẩu điều thô của các quốc gia châu Phi như Bờ Biển Ngà, Tanzania… Trong khi đó, các thị trường tiêu thụ nhân điều lớn trên thế giới như Ấn Độ, Trung Quốc cũng đang áp dụng các chính sách hạn chế sản lượng điều nhân nhập khẩu từ Việt Nam.
Mặt khác, trong chuỗi giá trị hạt điều toàn cầu, Việt Nam chủ yếu vẫn xuất khẩu điều nhân sơ chế giá trị thấp, khoảng 10 USD/kg, trong khi nhân điều thành phẩm đến tay người tiêu dùng ở các nước khoảng 30 USD/kg. Như vậy, Việt Nam chỉ chiếm khoảng 30% trong chuỗi giá trị ngành điều.
Ông Phạm Văn Công, Chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam cho biết lợi thế lớn nhất của ngành chính là công nghệ chế biến tiên tiến nhất thế giới do người Việt sản xuất. Tuy nhiên, điều này là chưa đủ.
"Để khắc phục những khó khăn, thách thức trên, ngành điều cần có chiến lược bài bản làm tăng giá trị hạt điều, chuyển từ sơ chế nhân điều và xuất khẩu bán thành phẩm sang thành phẩm chế biến tinh, đi trực tiếp vào siêu thị...," ông Công khuyến nghị./.