Tổng thống Mỹ Donald Trump rời một cuộc họp báo tại New York ngày 25/9. (Ảnh: THX/TTXVN) Theo trang mạng aspistrategist.org.au, quá trình luận tội tổng thống Mỹ do Hạ viện khởi xướng có khả năng gây ra những hậu quả quốc tế nghiêm trọng.
Khi sự chú ý và năng lượng của chính quyền được hấp thụ bởi tiến trình này, có một mối nguy hiểm thực sự, đó là sự tập trung của chính phủ Mỹ sẽ nhằm vào cuộc khủng hoảng của tổng thống ở trong nước.
Hầu như không có khu vực nào mà không bị ảnh hưởng bởi chủ nghĩa dân tộc, chính sách thương mại, cách tiếp cận cá nhân đối với các vấn đề ngoại giao và chiến lược của Tổng thống Donald Trump.
Các nhà lãnh đạo thế giới sẽ lo lắng khi chứng kiến quá trình luận tội diễn ra. Có rất ít tiền lệ lịch sử để làm sáng tỏ cuộc luận tội tổng thống diễn ra như thế nào.
[Đảng Dân chủ công bố tài liệu nêu bằng chứng buộc tội Tổng thống Trump]
Luận tội tổng thống Andrew Johnson đã diễn ra trong thời kỳ tái thiết sau nội chiến, sau cuộc đấu tranh gay gắt với Quốc hội về các vấn đề quyền và chủng tộc của các bang.
Tổng thống Richard Nixon và Bill Clinton đều đã phải trải qua các thủ tục luận tội trong nhiệm kỳ hai sau những chiến thắng tái cử vang dội.
Chiến tranh Việt Nam, ném bom Campuchia và các báo cáo của Lầu Năm Góc là những yếu tố buộc ông Nixon phải ra đi. Hành vi không phù hợp của ông Clinton đã dẫn tới những lời buộc tội nói dối và cản trở tư pháp.
Các đồng minh và đối thủ cạnh tranh chiến lược đang theo dõi chặt chẽ thủ tục luận tội. Các nghị sỹ đảng Dân chủ ở Hạ viện chắc chắn không phản bội cam kết của mình.
Với cuộc bầu cử tổng thống sắp tới, các thượng nghĩa sỹ từ cả hai chính đảng Dân chủ và Cộng hòa sẽ phải đánh giá những thay đổi trong dư luận. Tùy thuộc vào kết quả của tiến trình luận tội, ông Trump có thể bị buộc thôi chức trước khi diễn ra bầu cử, được thay thế bởi Phó Tổng thống Mike Pence, hoặc sống sót nhưng suy yếu nghiêm trọng.
Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng. (Ảnh: AFP/TTXVN) Khủng hoảng chính trị diễn ra vào thời điểm chính quyền đang tham gia cuộc chiến tranh thương mại với Trung Quốc, phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên và đối đầu với Iran.
Cho dù chính sách của Mỹ trong những trường hợp này và các chiến thuật ngoại giao được cho là hợp lý hay không, thì việc mất tập trung đột ngột của chính phủ Mỹ có thể ảnh hưởng đến tiến trình của các sự kiện.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Nga Vladimir Putin, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un, lãnh tụ tối cao của Iran Ali Khamenei sẽ theo dõi sát các diễn biến ở Washington.
Đối với mỗi người trong số họ, việc nước Mỹ có một tổng thống mới vào năm 2021 có ý nghĩa rất lớn. Hơn nữa, một tổng thống Mỹ suy yếu nghiêm trọng hoặc bị thay thế trong năm tới sẽ có khả năng là một món quà. Họ sẽ tìm kiếm những cơ hội để thúc đẩy các lợi ích quốc gia nếu chính quyền bị chuyển hướng bởi các cuộc điều tra.
Các đồng minh của Mỹ ở Trung Đông và Đông Á sẽ phải đối mặt với sự không chắc chắn ngày càng tăng khi vở kịch bắt đầu. Ở mức độ nào đó, Thái tử Saudi Arabia Mohammad bin Salman sẽ e ngại về việc công bố bất kỳ bản sao nào trong các cuộc trò chuyện với Trump, đặc biệt nếu cuộc thảo luận liên quan đến cái chết của nhà báo Jamal Khashoggi.
Quan trọng hơn, nếu Mỹ ép Iran chùn bước, cán cân quyền lực ở Trung Đông có thể chuyển hướng bất lợi cho Saudi Arabia. Đối với Nhật Bản và Hàn Quốc, việc Mỹ thất bại trong can dự với Triều Tiên có thể chứng kiến sự mạo hiểm hơn nữa và khiến cho quá trình phi hạt nhân hóa ngày càng xa vời.
Đối với Đài Loan, một nước Mỹ mất tập trung có thể tạo cho Trung Quốc có cơ hội thể hiện sức mạnh quân sự của mình ở eo biển này.
Những dấu hiệu phản ứng trước các thủ tục luận tội có thể được nhìn thấy trong vụ phóng tên lửa từ tàu ngầm gần đây của Triều Tiên, trong bối cảnh Bình Nhưỡng bày tỏ sẵn sàng tiếp tục đàm phán với Mỹ. Vụ phóng này là bằng chứng về sự thất bại ngoại giao của Mỹ trong việc phi hạt nhân hóa bán đảo và sẽ tăng áp lực lên chính quyền ông Trump xem xét các nhượng bộ thực sự nếu muốn cuộc bầu cử năm 2020 có kết quả thuận lợi. Ông Kim Jong-un sẽ biết điều đó.
Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ lo lắng về khả năng Trump đặt vận may chính trị của mình lên trước lợi ích an ninh của các đồng minh. Tương tự, Iran có thể đề nghị đàm phán trực tiếp với Saudi Arabia về an ninh khu vực khi tận dụng việc chính quyền Mỹ mất tập trung.
Saudi Arabia sẽ buộc phải xem xét lại mối quan hệ lâu dài của họ với Mỹ nếu ông Trump bị luận tội hoặc bị tổn thương nặng nề về mặt chính trị.
Ở châu Âu, tình hình có thể phức tạp hơn. Trong sự hỗn loạn Brexit, Vương quốc Anh đang hy vọng vào Trump để hoàn tất một thỏa thuận thương mại tự do để bù đắp cho hậu quả của việc rời khỏi EU.
Giải quyết nhanh chóng vấn đề này bằng cách luận tội ông Trump và sau đó chứng kiến Thượng viện thông qua phán quyết về bản cáo trạng sẽ không làm giảm bớt những lo ngại ở nước ngoài. Sự thù hằn giữa Nhà Trắng và đảng Dân chủ, Quốc hội sẽ trầm trọng hơn và chức năng lập pháp gần như chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. Các bước để luận tội Trump có thể được gỡ bỏ hoặc điều chỉnh lại một số vấn đề chính sách chiến lược trên toàn cầu. Cho dù kết quả như nào vẫn sẽ phải chờ xem./.
