Tư vấn điều trị cai nghiện ma túy. (Ảnh minh họa: Thanh Thương/TTXVN) Việc mua bán, sử dụng ma túy tổng hợp tăng nhanh trong thanh thiếu niên, thậm chí có cả trẻ vị thành niên, học sinh sử dụng ma túy. Trong khi đó, công tác cai nghiện lại chưa đạt hiệu quả như mong đợi, thời gian hòa nhập cộng đồng càng dài thì tỷ lệ tái nghiện ma túy càng cao.
Đây là thông tin được đưa ra tại buổi tọa đàm “Hiểm họa ma túy và hành động của chúng ta” do Cục Phòng chống tệ nạn xã hội (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ sáng kiến phát triển cộng đồng (SCDI) tổ chức ngày 14/6 tại Hà Nội.
8% người nghiện là trẻ vị thành niên
Vấn đề sử dụng ma túy, lạm dụng ma túy có chiều hướng gia tăng. Tình hình tội phạm ma túy cũng diễn biến phức tạp khiến công tác phòng, chống ma túy khó càng thêm khó. Đặc biệt, người nghiện đa số là thanh niên, đang ở độ tuổi là lực lượng lao động chính trong xã hội.
Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Nguyễn Trọng Đàm cho biết, số người nghiện đang ngày càng tăng, đặc biệt là nghiện ma túy tổng hợp. Cả nước hiện có hơn 210.000 người sử dụng ma túy , nhưng đây là con số đếm được, chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”.
“Đáng lưu ý, người nghiện ma túy chủ yếu dưới 35 tuổi, trong đó có 8% người nghiện ở độ tuổi học sinh. Số liệu thống kê cho thấy 70% số xã, 100% số huyện có người nghiện ma túy. Xóm làng giờ không còn bình yên nữa trước hiểm họa ma túy,” Thứ trưởng Nguyễn Trọng Đàm nói.
Theo một nghiên cứu của SCDI, độ tuổi sử dụng ma túy ở 3 thành phố lớn: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng rất trẻ, tính trung bình tại Hà Nội và Hải Phòng thì tuổi bắt đầu sử dụng là 16 tuổi, Thành phố Hồ Chí Minh là 17 tuổi.
Trong những năm gần đây, số người nghiện không ngừng gia tăng, bình quân năm sau cao hơn năm trước khoảng 6 -8%. Nhiều loại ma túy mới được đưa vào sử dụng như ATS, cỏ Mỹ, tem cười…
“Ma túy đá nguy hại hơn rất nhiều so với các loại ma túy khác. Các trọng án đều dính dáng, có nguồn gốc từ sử dụng ma túy. Chính vì vậy, công cuộc đấu tranh với tội phạm ma túy, lạm dụng sử dụng ma túy ngày càng cam go, phức tạp,” Thứ trưởng Nguyễn Trọng Đàm nhận định.
Người nghiện tại cộng đồng rất cần được hỗ trợ để cai nghiện ma túy. (Ảnh: Phương Vy/TTXVN) Tỷ lệ tái nghiện cao
Trong khi tình hình buôn bán, sử dụng ma túy ngày càng phức tạp thì cai nghiện dường như vẫn “dậm chân tại chỗ”. Tỷ lệ tái nghiện sau khi cai nghiện vẫn ở mức cao.
Từ khi thực hiện Đề án Đổi mới công tác cai nghiện ma túy ở Việt Nam đến năm 2020 nhằm nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện vào năm 2003 đến nay, tỷ lệ người tái nghiện sau khi cai nghiện bắt buộc đã giảm nhưng vẫn ở mức cao 70-80%.
Bác sỹ Lê Văn Khánh, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống tệ nạn xã hội cho biết: “Thời gian hòa nhập cộng đồng càng dài, tỷ lệ tái nghiện càng cao. Theo báo cáo của Hà Nội, tỷ lệ tái nghiện sau 6 tháng, 1 năm, 3 năm ngày càng tăng, đến năm thứ 4, thì không còn tìm thấy người nào … chưa tái nghiện.”
Nguyên nhân của tỷ lệ tái nghiện cao là do cán bộ làm công tác cai nghiện thường phải kiêm nhiệm nên chưa chuyên sâu... Để cai nghiện thành công thì yếu tố quan trọng nhất vẫn phụ thuộc vào quyết tâm, nghị lực của chính người nghiện ma túy. Bên cạnh đó, sự giúp đỡ của gia đình, cộng đồng, xã hội cũng rất quan trọng. Để việc hỗ trợ cho người nghiện ma túy cai nghiện có hiệu quả, cần đảm bảo các điều kiện.
Nhấn mạnh đề án mới coi nghiện ma túy là một bệnh, bác sỹ Lê Văn Khánh cho rằng, nghiện ma túy có thể điều trị được nhưng phải thực hiện đồng bộ giữa cơ sở cai nghiện, gia đình và toàn xã hội, và có phương pháp phù hợp với nhu cầu từng người nghiện để nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, giảm tác hại liên quan đến ma túy.
Tại buổi tọa đàm, các chuyên gia cũng nhấn mạnh, cần đổi mới cách nhìn nhận, quan điểm đối với những người sử dụng ma túy. Đặc biệt là cách tiếp cận để hỗ trợ người nghiện ma túy cai nghiện cần phân biệt rõ người sử dụng, lạm dụng và người nghiện để thực hiện các biện pháp tuyên truyền phòng, chống tác hại của ma túy trên nền tảng căn bản, có chọn lọc để đạt hiệu quả cao hơn./.
