Cách đây gần hai thập niên, đạo diễn M. Night Shyamalan được xem như nhà làm phim kinh dị, ly kỳ hàng đầu của Hollywood. Từ "The Sixth Sense" (1999), "Unbreakable" (2000) cho tới "Signs" (2002)... đều cho thấy tố chất của một quái kiệt.
Nhà làm phim gốc Ấn Độ này tự mình viết kịch bản và làm đạo diễn những tác phẩm ly kỳ với những cái kết khó đoán trước kể trên. Song thất bại cả về doanh thu lẫn chất lượng của những quả bom xịt như "The Last Airbender" (2010) hay "After Earth" (2013) đã khiến thương hiệu Shyamalan ít nhiều bị ảnh hưởng.
Mãi cho tới phim kinh dị-tâm lý "Split" (tựa Việt là "Tách biệt"), người hâm mộ mới lại được thấy một tác phẩm mang đậm phong cách Shyamalan và gợi nhớ lý do tại sao ông từng được ngợi ca đến vậy.
Khai thác chứng đa nhân cách
Giống như những "The Sixth Sense" hay "Unbreakable," biến cố sớm ập đến với những nhân vật trong "Split" ngay từ năm phút dạo đầu phim. Câu chuyện bắt đầu với việc ba cô gái trẻ Claire (Haley Lu Richardson thủ vai), Marcia (Jessica Sula) và Casey (Anya Taylor-Joy) bị một người đàn ông (James McAvoy) bắt cóc và tống giam trong một căn hầm đặc biệt.
Ba cô gái trẻ kinh hãi khi nhận ra rằng kẻ bắt cóc mình mang chứng đa nhân cách.
Không đơn thuần sở hữu hai hay thậm chí là bảy nhân cách như những phim nổi tiếng cùng đề tài là "Psycho" và "Identity," người đàn ông có tên thật là Kevin này mang trong mình tới tận 23 nhân cách khác nhau. Các nhân cách bên trong gã chỉ chờ đợi cơ hội "nắm lấy ánh sáng" để nắm quyền kiểm soát cơ thể Kevin.
Hắn biến đổi đa dạng, từ gã Dennis lạnh lùng mắc chứng bệnh sợ bẩn, người phụ nữ Patricia cầu toàn, đứa nhóc thích chứng tỏ Hedwig hay anh chàng thiết kế đồng tính Barry... Điều đáng sợ là việc những nhân cách nổi loạn bên trong Kevin (gọi là Bầy Người) rắp tâm bắt cóc ba cô gái "không thuần khiết" nhằm làm vật hiến tế cho nhân cách ma quỷ thứ 24 mang tên "The Beast" (Quái thú).
Điểm thú vị của nhân vật Kevin đa nhân cách là đạo diễn Shyamalan từng tạo ra nhân vật này khi viết kịch bản "Unbreakable" 16 năm trước. Do thấy không có đất để phát triển Kevin như ý muốn trong "Unbreakable," Shyamalan đã quyết định "ém" quân bài đặc biệt này để dành cho một bộ phim riêng.
Nếu khán giả từng xem "Unbreakable," "Split" có thể được xem như một phần kế tiếp với những điểm giao thoa đầy thú vị. Chính bản thân ông Shyamalan đã tuyên bố rằng "Unbreakable và "Split" xảy ra trong cùng một vũ trụ điện ảnh và tôi hy vọng có thể làm một bộ phim nữa kết hợp những nhân vật từ cả hai tác phẩm này."
Điểm sáng Shyamalan và James McAvoy
Thời còn ở đỉnh cao, những tác phẩm của đạo diễn Shyamalan luôn khiến khán giả hồi hộp từ đầu đến cuối và cố suy đoán cái kết của tác phẩm, để rồi vẫn thường xuyên bị bất ngờ bởi sự sáng tạo của Shyamalan thậm chí còn vượt qua cả trí tưởng tượng của họ. Dù không quá xuất sắc nhưng "Split" vẫn mang những đặc điểm kể trên để trở thành một bộ phim đáng xem.
Không khí nặng nề của bộ phim được tạo dựng tốt, từ việc chủ yếu có nội cảnh là căn hầm ngầm giam giữ những nạn nhân lẫn tông màu u tối đem tới bầu không khí nặng nề, chật chội. Sau khi vụ bắt cóc xảy ra trong những phút đầu tiên, mạch phim chậm đi để khán giả có dịp làm quen với các tính cách của Kevin, quá khứ đáng quên của cô gái Casey hay bác sỹ tâm lý chữa trị cho Kevin - bà Fletcher (Betty Buckley).
Đạo diễn Shyamalan không để mạch phim bị trùng xuống quá lâu khi thường xuyên đan xen vào những sự bí đổi kỳ dị từ Kevin hay nỗ lực trốn thoát của những cô gái.
Cách "Split" hù dọa khán giả không đến từ những màn "nhát ma" bất thình lình gây giật mình mà là dần dần gieo rắc nỗi sợ trong lòng người xem bằng các góc quay cận mặt những nạn nhân, đưa khán giả vào vị trí của những nạn nhân trước kẻ săn mồi đa nhân cách. Càng về cuối, nhịp phim càng được đẩy lên cao với việc nhân cách "The Beast" chuẩn bị xuất hiện.
Để "Split" có thể thành công, sự góp mặt của tài tử James McAvoy đóng vai trò tối quan trọng. Anh vốn là phương án chữa cháy thay cho tài tử Joaquin Phoenix đã rút khỏi dự án, song lại cho thấy mình hoàn toàn đủ "độ quái" để đảm đương những nhân cách bên trong Kevin. Sau khi ghi dấu ấn với những vai diễn "sạch sẽ" trong "Atonement" hay làm người hùng trong loạt phim "X-Men," tài tử điển trai người Scotland này dần thử sức mình với những vai diễn phức tạp hơn.
Sau "Trance," "Fifth" hay "Victor Frankenstein," "Split" lại tiếp tục cho thấy khả năng biến hóa đa dạng của McAvoy. Anh có thể khiến người xem khiếp hãi với vẻ lạnh lùng của nhân cách Dennis, bật cười trước sự ngô nghê của nhân cách chín tuổi Hedwig hay rùng mình trước sự nhẫn tâm của Beast.
Giọng nói và đặc biệt là ánh mắt của McAvoy thay đổi qua từng nhân cách, qua đó tăng thêm sức thuyết phục cho bộ phim. Dàn diễn viên còn lại đều làm tròn nhiệm vụ được giao, đặc biệt là nữ diễn viên trẻ Anya Taylor-Joy.
"Split" vẫn còn nhiều nút thắt dang dở chưa được gỡ bỏ, và ngay cả 23 nhân cách của Kevin cũng chưa được khai thác trọn vẹn. Đó có lẽ là dụng ý của đạo diễn Shyamalan để có thể tiếp tục triển khai câu chuyện này trong phần kế tiếp.
Ý đồ của ông không phải là không có lý bởi "Split" là một tác phẩm kinh dị-tâm lý đủ chất lượng và độ hấp dẫn để khán giả xem xong có thể muốn tiếp tục được thưởng thức thêm một phần kế tiếp.
Split (tựa Việt là "Tách biệt")
Đạo diễn: M. Night Shyamalan
Diễn viên: James McAvoy, Anya Taylor-Joy, Betty Buckley
Thể loại: Kinh dị, Ly kỳ, Tâm lý
Thời lượng: 117 phút
Ngày khởi chiếu tại Việt Nam: 17/2
Phim hạn chế khán giả dưới 16 tuổi