Nhờ những nỗ lực của các cơ quan Việt Nam và Hàn Quốc, tỷ lệ lao động Việt Nam hết hạn hợp đồng không về nước giảm từ 47% vào cuối năm 2013 xuống còn khoảng 35% vào cuối năm 2015, số lao động cư trú bất hợp pháp giảm từ 18.000 người xuống còn hơn 15.000 người.
Vì vậy, Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc Lee Ki Kweon và Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội Việt Nam đã thống nhất tiếp tục hợp tác thực hiện các giải pháp giảm tỷ lệ lao động cư trú làm việc bất hợp pháp và chính thức ký kết Bản ghi nhớ bình thường về phái cử, tiếp nhận lao động Việt Nam sang làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS.
[Hàn Quốc sẽ chính thức tiếp nhận 3.500 lao động Việt từ năm 2016]
Phóng viên VietnamPlus đã có cuộc trao đổi với Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp về việc ký kết lại Bản ghi nhớ phái cử và tiếp nhận lao động Việt Nam sang làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS.
- Xin Thứ trưởng cho biết nội dung của Bản ghi nhớ được ký lần này có gì mới so với các bản ghi nhớ được ký trước đây?
Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp: Bản ghi nhớ vừa được ký lần này quy định các nguyên tắc cơ bản trong việc phái cử và tiếp nhận lao động Việt Nam sang làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS như: Trách nhiệm cơ quan phái cử và tiếp nhận, chi phí phái cử, quy trình phái cử và tiếp nhận, các điều kiện đối với người lao động dự tuyển... giống các bản ghi nhớ bình thường được ký trước đây. Tuy nhiên, so với các bản ghi nhớ đã ký trước đây, bản ghi nhớ năm 2016 có một số điểm mới.
Bản ghi nhớ mở ra cơ hội cho nhiều đối tượng lao động có nguyện vọng đi làm việc tại Hàn Quốc theo Chương trình EPS mà không bị hạn chế về đối tượng tham gia như Bản ghi nhớ đặc biệt (chỉ những người đã thi tiếng Hàn năm 2011, đã có hồ sơ gửi sang Hàn Quốc và lao động về nước đúng hạn).
Mặt khác, tất cả lao động sau khi thi đạt chứng chỉ tiếng Hàn sẽ phải tham gia kiểm tra tay nghề và đánh giá năng lực. Kết quả của kỳ kiểm tra tay nghề không phải là kết quả đỗ hay trượt mà chỉ nhằm mục đích bổ sung thông tin ứng viên vào hồ sơ tìm việc, cung cấp thêm thông tin cho chủ sử dụng lao động lựa chọn.
Đặc biệt, Bản ghi nhớ lần này nêu rõ hạn ngạch tiếp nhận lao động Việt Nam sang làm việc tại Hàn Quốc phụ thuộc vào việc giảm số lao động Việt Nam bất hợp pháp tại nước này. Hai bên cũng đã thống nhất kế hoạch và lộ trình thực hiện các giải pháp giảm lao động Việt Nam bất hợp pháp tại Hàn Quốc.
- Việc ký Bản ghi nhớ bình thường này là tin vui đối với rất nhiều lao động Việt Nam đang có nguyện vọng sang Hàn Quốc làm việc, vậy xin Thứ trưởng cho biết những đối tượng nào sẽ được đi làm việc tại Hàn Quốc và quy trình đi làm việc tại Hàn Quốc như thế nào?
Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp: Về đối tượng thì có 3 nhóm đối tượng được đăng ký đi làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình EPS gồm: Những lao động mới có độ tuổi từ 18-39, không có tiền án tiền sự hoặc thuộc diện bị trục xuất khỏi Hàn Quốc, không bị cấm xuất cảnh ở Việt Nam, đủ sức khoẻ đi làm việc ở nước ngoài; những người lao động đã hoàn thành hợp đồng tại Hàn Quốc về nước đúng hạn; những lao động bất hợp pháp tại Hàn Quốc tự nguyện hồi hương theo các chương trình ân xá của hai Chính phủ từ 1/4/2016 đến 30/9/2016.
Tuy nhiên, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội sẽ xem xét tạm thời chưa tuyển chọn lao động tại các địa phương có số lao động bất hợp pháp cao và người lao động có thân nhân đang cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc.
- Vậy xin ông cho biết, những địa phương nào sẽ bị tạm dừng tham gia vào chương trình EPS ?
Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp: Hiện nay, có 15 địa phương có tỷ lệ lao động hết hạn hợp đồng không về nước, cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc cao. Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã triển khai nhiều chương trình tuyên truyền tại các địa phương này để nỗ lực giảm tỷ lệ lao động cư trú bất hợp pháp. Một trong những biện pháp giảm tỷ lệ bỏ trốn là đối với địa phương có tỷ lệ bỏ trốn cao là sẽ tạm dừng tham gia vào chương trình EPS cho đến khi giảm đáng kể tỷ lệ này.
Có thể không phải cả tỉnh mà một số huyện trong tỉnh ảnh hưởng đến sự tham gia của chương trình EPS sẽ bị tạm dừng. Tạm dừng tham gia chương trình EPS ở huyện nào, tỉnh nào, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội sẽ thống nhất với các địa phương.
Quy trình đi làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình EPS về cơ bản vẫn như trước đây. Người lao động phải nộp hồ sơ dự thi tiếng Hàn, những lao động đạt yêu cầu về tiếng Hàn sẽ phải tham dự kỳ kiểm tra tay nghề do cơ quan phát triển nguồn nhân lực Hàn Quốc (HRD) phối hợp với các cơ quan liên quan của Việt Nam tổ chức. Những lao động được người sử dụng lao động Hàn Quốc lựa chọn sẽ được bồi dưỡng kiến thức cần thiết và hướng dẫn, hỗ trợ làm các thủ tục, giấy tờ liên quan để xuất cảnh sang làm việc tại nước này.
- Trên thực tế, thời gian qua đã có nhiều câu chuyện về lừa đảo người lao động đi làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình EPS với mức phí rất cao. Vậy Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội có cảnh báo gì đối với những người lao động có nguyện vọng đi làm việc tại Hàn Quốc nhân dịp bản ghi nhớ với Hàn Quốc được ký lại?
Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp: Hàn Quốc là thị trường lao động có thu nhập khá, từ 1.000 đến 1.500 USD mỗi tháng nên nhu cầu đi làm việc khá cao. Để hạn chế tình trạng "cò mồi" xuất khẩu lao động, mọi thông tin về nội dung chương trình cũng như mức phí sẽ được công khai trên website của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Cục quản lý lao động ngoài nước, Trung tâm lao động ngoài nước và các Sở Lao động-Thương binh và Xã hội. Khi có nguyện vọng đi làm việc tại Hàn Quốc, người lao động cần tìm hiểu kỹ thông tin về chương trình EPS tại các website này và liên hệ với Cục Quản lý lao động ngoài nước, Trung tâm Lao động ngoài nước để được tư vấn.
Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội sẽ công khai các thông tin về thời gian, phương thức kiểm tra tiếng Hàn, kiểm tra tay nghề, các tiêu chuẩn, điều kiện dự tuyển, kết quả kiểm tra, các khoản chi phí phải đóng góp để người lao động biết thông qua các trang thông tin điện tử này và các phương tiện thông tin đại chúng.
Trung tâm lao động ngoài nước thuộc Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội là đơn vị duy nhất thực hiện chương trình này. Không tổ chức, cá nhân nào can thiệp được vào quy trình tuyển chọn rất chặt chẽ theo Chương trình EPS. Người lao động không nên nghe thông tin không chính thống và nộp tiền cho các trung gian như thời gian vừa qua.
- Xin cảm ơn Thứ trưởng!/.
Năm 2016, Hàn Quốc sẽ tiếp nhận khoảng 56.000 lao động nước ngoài và có 15 nước tham gia đưa lao động đi làm việc tại Hàn Quốc. Phía Hàn Quốc đã thông báo sẽ tiếp nhận 3.500 lao động Việt Nam trong năm nay.