Việc 1.300 tín đồ Hồi giáo thiệt mạng trong cuộc hành hương Hajj ở Saudi Arabia vào năm 2024 đã nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải giảm thiểu những nguy hiểm do nhiệt độ cực cao gây ra, trong đó việc kiểm soát đám đông là bước đầu tiên quan trọng.
Theo Trung tâm Khí tượng quốc gia Saudi Arabia, vào tháng 6/2023, nhiệt độ cao nhất là 51,8 độ C đã được ghi nhận tại khu vực Nhà thờ Lớn ở thánh địa Mecca, khi 1,8 triệu người tham gia cuộc hành hương Hajj-nghi lễ thường niên, đồng thời là một trong năm trụ cột của đạo Hồi mà tất cả những người Hồi giáo trưởng thành phải thực hiện ít nhất một lần trong đời, nếu có đủ điều kiện sức khỏe và tài chính.
Giới chức Saudi Arabia báo cáo rằng 83% số người tử vong là những người không có giấy phép tham gia hành hương Hajj, đồng nghĩa với việc những người này đã phải đi bộ trên quãng đường dài dưới ánh nắng trực tiếp mà không có nơi trú ẩn hoặc tiện nghi đầy đủ.
Hầu hết các trường hợp tử vong đều liên quan đến nắng nóng, trong bối cảnh năm 2024 là năm nóng nhất từng được ghi nhận trên toàn cầu, theo Cơ quan Biến đổi khí hậu Copernicus của Liên minh châu Âu (C3S) ghi nhận ngày 9/1.
Lễ hành hương Hajj chủ yếu diễn ra ngoài trời trong khoảng 5-6 ngày. Vào năm 2015, một vụ giẫm đạp đã xảy ra khi các tín đồ Hồi giáo thực hiện nghi lễ hành hương và khiến 2.300 người thiệt mạng.
Theo một số nguồn thạo tin, chính quyền Saudi Arabia sẽ thực hiện các biện pháp phòng ngừa cho cuộc hành hương năm nay, dự kiến diễn ra vào tháng Sáu.
Theo ông Abderrezak Bouchama, một chuyên gia y tế phụ trách các vấn đề liên quan đến nắng nóng, chính quyền sẽ tập trung vào việc tăng cường hệ thống làm mát, kiểm soát đám đông chặt chẽ, cũng như giảm số lượng người hành hương bất hợp pháp.
Thách thức lớn nhất vẫn là việc nhiều tín đồ cố gắng thực hiện cuộc hành hương mà không có giấy phép, do chi phí cao và việc dễ dàng tiếp cận cuộc hành hương thông qua thị thực du lịch được áp dụng vào năm 2019.
Điều này khiến việc ngăn chặn những người hành hương không đăng ký vào thánh địa Mecca trở nên khó khăn hơn.
Ngoài ra, thảm họa năm ngoái còn trầm trọng hơn do điều kiện môi trường khắc nghiệt, trong đó có việc liên tục phải tiếp xúc với ánh nắng Mặt Trời trong các nghi lễ ngoài trời.
Lễ Hajj năm nay sẽ lại trùng với mùa Hè nóng nực của Saudi Arabia, khiến việc quản lý nhiệt trở nên rất quan trọng.
Trên thực tế, giới chức Saudi Arabia đã áp dụng các biện pháp giảm nhiệt tại các địa điểm linh thiêng trong nhiều năm nay, trước khi xảy ra các vụ tai nạn thương tâm.
Tại khu vực gần Kaaba, cấu trúc hình khối màu đen trong Nhà thờ Hồi giáo Lớn ở Mecca, chính quyền đã lắp đặt máy lạnh để khiến không gian trở nên thoáng mát hơn.
Ngoài ra, các lối đi có kiểm soát khí hậu cũng được mở thêm, cùng với các con đường được phủ vật liệu làm mát đã giúp giảm nhiệt độ nhựa đường xuống 20%.
Các tình nguyện viên cũng phân phát nước uống và ô cho những người hành hương, trong khi hệ thống phun sương và các trung tâm mua sắm có máy lạnh giúp giải tỏa tạm thời giữa các buổi cầu nguyện.
Bất chấp những biện pháp này, nhiều chuyên gia cho rằng một số thay đổi dài hạn, chẳng hạn như chuyển Hajj sang những tháng mùa Đông mát mẻ hơn, có thể cần thiết vì biến đổi khí hậu làm trầm trọng thêm nguy cơ căng thẳng do nhiệt đối với những người hành hương trong tương lai.
Các nghiên cứu cho rằng biến đổi khí hậu sẽ khiến nhiệt độ vượt quá "ngưỡng nguy hiểm cực độ" trong tương lai gần./.
Saudi Arabia: Hơn 1.300 người tham gia lễ hành hương Hajj tử vong do nắng nóng
Số người hành hương tử vong tính đến ngày 23/6 đã lên tới 1.301 người, trong đó 83% không có giấy phép tham gia hành hương Hajj.
