Thị trường căn hộ chung cư được dự đoán sẽ có sự phân hóa mạnh mẽ sau những vụ cháy gây hậu quả nghiêm trọng xảy ra thời gian qua.
Lúc này, người mua nhà đặc biệt quan tâm đến vấn đề an toàn của tòa nhà trước khi “xuống” tiền. Các chuyên gia cho rằng nhiều khả năng giá căn hộ chung cư tại các thành phố lớn, trong đó có Hà Nội sẽ chững lại trong thời gian tới và đây cũng là cơ hội để các chủ đầu tư lấy lại niềm tin đói với khách hàng.
Ưu tiên hàng đầu là an toàn
Cư dân sống tại các chung cư ở Hà Nội còn chưa hết bàng hoàng ngay sau khi Hà Nội công bố danh sách các chung cư không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy thì lại thêm “giật mình” bởi số lượng các chung cư mua bảo hiểm cháy nổ còn quá ít so với thực tế.
Mặc dù Nghị định 130/2006/NĐ-CP năm 2006 quy định rõ chủ sở hữu chung cư có trách nhiệm mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc đối với phần sở hữu riêng của mình và có trách nhiệm đóng góp chi phí mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc đối với phần sở hữu chung. Chi phí mua bảo hiểm cháy, nổ, bắt buộc đối với phần sở hữu chung được phân bổ tương ứng với phần sở hữu riêng của từng chủ sở hữu.
Tuy nhiên, thống kê sơ bộ của Cơ quan Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy Hà Nội cho thấy số chung cư mua bảo hiểm cháy, nổ theo quy định rất khiêm tốn. Trên địa bàn Hà Nội mới chỉ có 179/718 chung cư mua bảo hiểm cháy nổ. Nhiều chủ đầu tư vẫn "thờ ơ" với quy định này, trong khi hậu quả của nhiều vụ cháy chung cư mới đây gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản.
Trong khi đó, số ít chung cư ở Hà Nội mua bảo hiểm cháy, nổ, chủ đầu tư chỉ mua bảo hiểm cho phần xây dựng, tức phần khung của tòa nhà, còn phần diện tích trong khu nhà thì người dân phải tự mua. Song, trên thực tế có rất ít cư dân tự bỏ tiền ra làm việc này.
[Chung cư không mua bảo hiểm cháy nổ có thể bị phạt 100 triệu đồng]
Trước thực tế đó, nhà đầu tư đang trở nên “khó tính hơn” khi lựa chọn cho mình một căn chung cư vào thời điểm này. Chị Nguyễn Duyên (phường Minh Khai, Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho hay, gia đình đang có ý định chuyển từ nhà mặt đất lên ở chung cư cho sạch sẽ, văn minh lại tiện đường đi lại. Nhưng khi xảy ra vụ cháy lớn tại chung cư Carina Plaza (thành phố Hồ Chí Minh), gia đình đã phải bổ sung tiêu chí lựa chọn chung cư như: quy chuẩn, điều kiện về phòng, chống cháy nổ... thay vì chỉ là tiện nghi và cao cấp, vị trí thuận tiện, phù hợp.
Trường hợp như chị Duyên không phải là cá biệt. Sau những vụ cháy lớn xảy ra tại các căn chung cư trên địa bàn cả nước, tâm lý nghe ngóng, khắt khe khi lựa chọn mua căn hộ chung cư đang xuất hiện đối với những người dự định mua loại hình bất động sản này.
Tìm hiểu tại một số khu chung cư mới bàn giao đưa vào sử dụng tại quận Hoàng Mai cho thấy những tháng trước đây thị trường giao dịch diễn ra khá sôi động với giá bán tùy theo căn hộ từ 21-23 triệu đồng/m2. Sau khi liên tiếp xảy ra các vụ cháy, lượng khách hàng hỏi mua chung cư tại các dự án này đã giảm hẳn với kết quả giao dịch thành công rất ít. Nhiều căn hộ được chủ nhà giảm giá bán xuống còn 20-20,5 triệu đồng/m2 mà vẫn không có người mua. Thực tế này đang khiến người bán sốt ruột, còn người mua thì dửng dưng.
Đáng chú ý, tại 29 tòa chung cư vi phạm quy định về an toàn phòng cháy, chữa cháy do Cơ quan Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy thành phố cung cấp mới đây thì việc chuyển nhượng căn hộ đang trở lên rất khó khăn khi hầu hết khách hàng có trong tay danh sách các công trình vi phạm và không ai muốn mua các dự án này.
Theo nhận định của Cơ quan Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy thành phố, tình hình cháy, nổ trên địa bàn vẫn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguy cơ có dấu hiệu gia tăng. Sự cố cháy nổ xảy ra ở các nhà chung cư, công trình cao tầng có thể sẽ phức tạp hơn bởi những công trình xây dựng trước năm 2000 hiện đã xuống cấp, việc bảo dưỡng, kiểm tra hệ thống phòng cháy, chữa cháy còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu.
Ông Phạm Đức Toản, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển bất động sản EZ Việt Nam cho biết các vụ cháy đã ảnh hưởng đến doanh số bán hàng vì người dân tìm hiểu và lựa chọn kỹ càng hơn. Thậm chí một số người bỏ hàng chục triệu đồng “đặt cọc” khi thấy chung cư đã đặt mua không đạt tiêu chuẩn, chất lượng xây dựng và công tác quản lý, vận hành kém để chuyển sang dự án khác với chủ đầu tư uy tín hơn.
Ông Toản cho rằng sau nhiều vụ cháy xảy ra thì tâm lý khách hàng cẩn thận hơn và họ chú trọng tìm hiểu chất lượng chung cư cũng như tính chuyên nghiệp của đơn vị quản lý, vận hành toà nhà thay vì bỏ qua những vấn đề về an toàn. Bởi thực tế tại một số dự án, chủ đầu tư không có trách nhiệm hoặc thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn cho cư dân, thậm chí xem nhẹ tính mạng con người, nhất là các chung cư thuộc phân khúc trung bình.
Đơn cử sự việc xảy tại một tòa chung cư thuộc khu đô thị mới Kim Văn-Kim Lũ sáng 5/4 đang gây bức xúc và trở thành nỗi lo lắng trong cư dân về sự mất an toàn khi ở chung cư. Đó là việc đơn vị quản lý tòa nhà này thực hiện việc kiểm tra, bảo dưỡng thang máy, nhưng lại không có biển báo che chắn trước cửa thang máy mà chỉ có chiếc ghế nhựa bỏ trống ở tầng 1 và không có người ngồi giám sát. Trường hợp người dân, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ nếu không để ý bước vào thang máy trống rỗng bên trong thì không biết hậu quả sẽ ra sao.
Giảm giá chỉ là tạm thời?
Theo báo cáo của Công ty nghiên cứu thị trường bất động sản CBRE tại thị trường Hà Nội, người mua nhà đặc biệt quan tâm đến vấn đề an toàn của các tòa nhà sau các vụ cháy chung cư tại Thành phố Hồ Chí Minh. Do đó, thị trường sẽ phân hóa mạnh mẽ giữa những dự án và họ đặc biệt quan tâm đến công tác phòng cháy, chữa cháy. Một số chuyên gia bất động sản nhận định, rất có thể giá chung cư sẽ có sự điều chỉnh đi ngang hoặc chững lại một thời gian.
Tại cuộc họp báo thường kỳ của Văn phòng Chính phủ mới đây, Bộ trưởng-Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng đánh giá dư luận xã hội và khách hàng mua chung cư đang rất quan tâm đến vấn đề cháy nổ tại chung cư ở các đô thị lớn như Hà Nội bởi đây là vấn đề liên quan tới sự an toàn tính mạng của người dân. Có thể giá chung cư, nhất là tại khu chung cư thuộc diện “hàng không đảm bảo an toàn” sẽ giảm xuống trong bối cảnh tỷ lệ các chung cư thuộc diện này là không hề nhỏ.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng cho hay trước năm 2001, khi Luật Phòng cháy chữa cháy chưa được ban hành, có thể hiểu là các chung cư cũ được xây dựng theo các tiêu chuẩn cũ. Nhưng sau năm 2001, Luật Phòng cháy chữa cháy ra đời quy định rõ tất cả chung cư phải được thẩm duyệt nghiệm thu phòng cháy chữa cháy, về pháp lý phải bảo đảm. Bên cạnh đó, nếu các chung cư đúng tiêu chuẩn rồi thì trong quá trình vận hành có bảo đảm không là vấn đề cần được rà soát, đánh giá và có biện pháp xử lý.
Đặc biệt, sau hàng loạt sự cố cháy xảy ra, bên cạnh việc người dân phải có ý thức hơn trong việc phòng cháy, chữa cháy và phải là “khách hàng thông thái” khi tự lựa chọn cho mình một tòa chung cư an toàn để an cư thì các cơ quan chức năng cần thực hiện nghiêm túc trách nhiệm của mình trong việc kiểm tra, giám sát, nghiệm thu, xử lý vi phạm và công bố công khai các dự án, công trình đủ và không đủ điều kiện quy định về phòng cháy, chữa cháy.
Do vậy, nhiều chuyên gia bất động sản cho rằng, sự ngưng trệ hay sụt giảm của thị trường căn hộ nếu có do tác động tâm lý sau vụ cháy chung cư vừa qua sẽ chỉ mang yếu tố tạm thời. Ở góc độ chất lượng, đây là cơ hội để các chủ đầu tư xác định chỗ đứng cho các khu chung cư chấp hành nghiêm chỉnh quy định về phòng, chống cháy nổ và đem lại niềm tin cho khách hàng./.