Giao dịch tại ngân hàng. (Ảnh: CTV/Vietnam+) “Ngân hàng Nhà nước kiến nghị Chính phủ cho phép đối tượng khách hàng chưa trả được nợ vay ngân hàng đến hạn do ảnh hưởng của dịch COVID-19 được hưởng cơ chế cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ tương tự như cơ chế tại Nghị định 55 và Nghị định 116 đối với khách hàng vay vốn phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Trên cơ sở chấp thuận của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước sẽ chỉ đạo, hướng dẫn các tổ chức tín dụng thực hiện cụ thể.”
Đó là chia sẻ của ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (Ngân hàng Nhà nước) về việc hỗ trợ các khách hàng bị ảnh hưởng do dịch COVID-19.
- Xin ông cho biết tình hình tín dụng từ đầu năm đến nay?
Ông Nguyễn Quốc Hùng: Hiện tại, dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống người dân. Các lĩnh vực kinh tế-xã hội của nước ta đều chịu ảnh hưởng của dịch. Trong đó có những ngành, lĩnh vực chịu tác động ngay và lớn như nông lâm, thủy sản, đặc biệt là xuất khẩu nông sản. Các ngành sản xuất công nghiệp có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn giữa Việt Nam-Trung Quốc như điện, điện tử, da giày, dệt mau, thép; du lịch, dịch vụ lưu trú và nghệ thuật, giải trí; vận tải, các dự án BOT, BT giao thông do giảm giao thương ảnh hưởng đến việc thu phí... đã ảnh hưởng đến doanh thu và dòng tiền trả nợ của khách hàng.
Tính đến ngày 7/2/2020, dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế đạt 8,164 triệu tỷ đồng, giảm 0,38% so với cuối năm 2019 và giảm 0,47% so với cuối tháng trước. Trong đó dự kiến giảm chủ yếu ở một số ngành bị ảnh hưởng lớn như công nghiệp chế biến-chế tạo chiếm tỷ trọng 16,48% GDP và chiếm tới 14,52% tổng dư nợ nền kinh tế.
Tiếp đến là lĩnh vực nông lâm nghiệp thủy sản chiếm 13,96% GDP, dư nợ tín dụng chiếm 8,74% tổng dư nợ nền kinh tế và nhiều ngành khác dự kiến bị tác động mạnh như chế biến thực phẩm, đồ uống, dệt may và da giày, du lịch, thương mại... Theo đó tiềm ẩn nợ quá hạn, nợ xấu gia tăng.
Theo đánh giá đến ngày 12/2 của 43 tổ chức tín dụng, dự kiến dư nợ có khả năng bị ảnh hưởng do dịch chiếm khoảng 13%, khoảng 950.000 tỷ đồng. Trong đó các ngân hàng thương mại Nhà nước đánh giá dư nợ bị ảnh hưởng tới gần 600.000 tỷ đồng...
- Vậy ngành ngân hàng đã đưa ra những giải pháp tháo gỡ khó khăn như thế nào cho các khách hàng bị ảnh hưởng của dịch bệnh lần này thưa ông?
Ông Nguyễn Quốc Hùng: Trước tình hình đó, Ngân hàng Nhà nước ban hành công văn số 541 ngày 4/2/2020 chỉ đạo các tổ chức tín dụng cân đối nguồn vốn để đáp ứng đầy đủ nhu cầu vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết 01; chủ động nắm bắt tình hình sản xuất kinh doanh, mức độ thiệt hại của khách hàng đang vay vốn do ảnh hưởng của dịch để kịp thời áp dụng các biện pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xem xét miễn giảm lãi vay...
[Ngân hàng giảm lợi nhuận để hỗ trợ khách hàng bị thiệt hại do dịch]
Ngày 6/2, Ngân hàng Nhà nước tổ chức cuộc họp với 21 ngân hàng thương mại có dư nợ lớn đối với nền kinh tế, yêu cầu các tổ chức tín dụng phân tích, đánh giá, dự báo những thiệt hại, khó khăn của khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng do dịch để chủ động có những biện pháp hỗ trợ kịp thời. Xây dựng kịch bản hành động với các giải pháp cụ thể để hỗ trợ khách hàng tháo gỡ khó khăn, giảm thiểu thiệt hại như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi vay theo hợp đồng tín dụng đã ký kết và xem xét cho vay mới đối với khách hàng để khôi phục, duy trì sản xuất, kinh doanh…
Các giải pháp hỗ trợ được các ngân hàng xem xét áp dụng trên cơ sở đánh gía mức độ ảnh hưởng thiệt hại của từng khách hàng đảm bảo đúng thực trạng nhằm ngăn chặn việc khách hàng lợi dụng dịch bệnh để trục lợi.
- Nhiều khả năng tăng trưởng tín dụng sẽ gặp khó khăn trong năm 2020, vậy Ngân hàng Nhà nước có định hướng tháo gỡ để tăng trưởng tín dụng khả quan và hỗ trợ tích cực cho tăng trưởng kinh tế?
Ông Nguyễn Quốc Hùng: Ngân hàng Nhà nước vẫn chưa thay đổi mục tiêu tăng trưởng tín dụng. Về giải pháp trước mắt, chúng tôi tiếp tục bám sát diễn biến và tác động của dịch bệnh lên tăng trưởng, lạm phát tín dụng để điều hành linh hoạt, thận trọng các công cụ chính sách tiền tệ. Ngân hàng Nhà nước sẵn sàng điều chỉnh trạng thái chính sách tiền tệ nếu cần, hài hòa trong thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế trong giai đoạn dịch bệnh.
Song song với đó, Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng cân đối nguồn đáp ứng đầy đủ nhu cầu vốn phục vụ sản xuất kinh doanh, đặc biệt là các ngành hàng có tính mua vụ, gặp khó khăn trong tiêu thụ, nâng cao khả năng tiếp cận vốn vay...
Ngân hàng Nhà nước cũng thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình hoạt động kinh doanh của khách hàng để kịp thời có biện pháp hỗ trợ như cơ cấu thời hạn trả nợ, xem xét miễn, giảm lãi...
Tuy nhiên có vấn đề vướng mắc đặt ra là theo quy định chỉ có khách hàng vay vốn phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn gặp khó khăn trong trả nợ vay do nguyên nhân khách quan, bất khả kháng được các tổ chức tín dụng xem xét cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ theo quy định tại Nghị định 55 và Nghị định 116 của Chính phủ.
Giao dịch tại VPBank. (Ảnh minh họa: CTV/Vietnam+) Có thể thấy tác động của đợt dịch bệnh này có phạm vi rộng và mang tính dây truyền, ảnh hưởng không chỉ các khách hàng thuộc lĩnh vực nông nghiệp mà còn tác động tiêu cực tới nhiều ngành, lĩnh vực khác như chia sẻ ở trên. Mà các khoản nợ thuộc các ngành, lĩnh vực khác lại chưa có quy định cơ chế đặc thù như lĩnh vực nông nghiệp nông thôn.
Hiện các quy định về hoạt động tín dụng theo thông lệ quốc tế nên khi thực hiện cơ cấu thời hạn trả nợ đối với các khoản vay này, tổ chức tín dụng phải phân loại vào nhóm nợ cao hơn, dẫn tới điểm xếp hạng tín dụng bị sụt giảm khó khăn khi vay mới. Việc chuyển nhóm nợ ảnh hưởng đến chất lượng danh mục tín dụng, làm tăng trích lập dự phòng, nợ xấu, giảm hiệu quả hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng.
- Vậy Ngân hàng Nhà nước có kiến nghị gì để đẩy nhanh quá trình hỗ trợ cho các khách hàng không thưa ông?
Ông Nguyễn Quốc Hùng: Theo tôi, chỉ nỗ lực từ phía ngân hàng là chưa đủ.
Để tạo điều kiện cho các tổ chức tín dụng có thể đẩy mạnh cho vay phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh và hỗ trợ cho khách hàng vay bị ảnh hưởng, Ngân hàng Nhà nước kiến nghị Chính phủ cho phép đối tượng khách hàng chưa trả được nợ vay ngân hàng đến hạn do ảnh hưởng của dịch COVID-19 được hưởng cơ chế cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ tương tự như cơ chế tại Nghị định 55 và Nghị định 116 đối với khách hàng vay vốn phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Trên cơ sở chấp thuận của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước sẽ chỉ đạo, hướng dẫn các tổ chức tín dụng thực hiện cụ thể.
Tôi cho rằng đến lúc này chúng ta phải hết sức bình tĩnh để đánh giá đầy đủ những tác động rồi đưa những giải pháp, kịch bản ứng phó phù hợp. Nhưng nếu trong trường hợp dịch bệnh kéo dài và tác động bất lợi đối với các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế, Ngân hàng Nhà nước sẽ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch đầu tư làm đầu mối phối hợp với các Bộ, ngành trình Chính phủ ban hành chính sách tổng thể có thể là Nghị định của Chính phủ về các giải pháp tháo gỡ khó khăn do ảnh hưởng của dịch.
Trong đó, Ngân hàng Nhà nước đề xuất một số giải pháp như nghiên cứu để xây chương trình tín dụng hỗ trợ đối với các ngành lĩnh vực bị ảnh hưởng với mức lãi suất thấp. Nguồn vốn hỗ trợ lãi suất/cấp bù lãi suất từ ngân sách Nhà nước. Đây là một giải pháp cần thiết và phù hợp với quy định tại Luật Ngân sách Nhà nước...
Mặt khác, Ngân hàng Nhà nước cũng kiến nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với các Bộ, ngành địa phương tiếp tục rà soát, đánh giá tác động, ảnh hưởng và mức độ thiệt hại do dịch bệnh để kịp thời đề xuất các giải pháp tổng thể nhằm phục hồi sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, ổn định xã hội.
Về phía Bộ Công thương Ngân hàng Nhà nước cũng kiến nghị cần triển khai các giải pháp đẩy mạnh thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu với Trung Quốc; nghiên cứu phát triển thị trường thay thế phù hợp để đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản... Bộ Tài chính nghiên cứu các giải pháp, chính sách thuế như gia hạn thời hạn nộp thuế, miễn tiên phạt chậm nộp thuế... để hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp logistic, dịch vụ, du lịch, chế biến nông lâm thủy sản...
- Xin cảm ơn ông!
