Sân bay Nội Bài có nguy cơ ùn tắc rất lớn về cả vận chuyển hàng hóa và hành khách vì vượt công suất thiết kế, khai thác trong những năm tới đây nếu không nhanh chóng cập nhật, điều chỉnh quy hoạch chi tiết để đáp ứng kịp tốc độ tăng trưởng.
Hơn nữa, đường cất hạ cánh tại hai sân bay Nội Bài dù được sửa chữa nhưng vẫn xuất hiện vị trí hằn lún cục bộ, có dấu hiệu xuống cấp phải tiến hành sửa chữa để đảm bảo an toàn khai thác nên cần phải xây dựng kế hoạch và thực hiện trong thời gian sớm nhất.
“Cõng” khách quá công suất thiết kế
Theo ông Nguyễn Huy Dương, Phó giám đốc Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài, từ khi có Quyết định 590/QĐ-TTg ngày 20/5/2008 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài giai đoạn đến năm 2020 và định hướng sau năm 2020, việc đầu tư xây dựng các hạng mục công trình phục vụ khai thác bay tại Cảng này được thực hiện liên tục, thường xuyên và tương đối đồng bộ để đáp ứng nhu cầu phát triển của ngành hàng không Việt Nam.
[Pháp viện trợ tiền lập quy hoạch sân bay Nội Bài lên 100 triệu khách]
Trong đó, một số hạng mục công trình chính như xây dựng đường cất hạ cánh số 2; mở rộng, nâng cấp hệ thống sân đỗ máy bay, nhà ga T1; xây dựng nhà ga hành khách T2, nhà khách VIP.
Tuy nhiên, ông Dương thừa nhận, trong những năm vừa qua, sản lượng hành khách, hàng hóa và cất hạ cánh thông qua Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài tăng trưởng rất mạnh 15-20%/năm .
“Với tốc độ tăng trưởng như vậy, dự báo đến năm 2020, sản lượng hành khách, dịch vụ sẽ vượt quá năng lực khai thác hiện nay của Cảng Nội Bài nên điều chỉnh quy hoạch để đáp ứng nhu cầu phát triển các dịch vụ hàng không tại Cảng hàng không Nội Bài là rất cấp thiết và cần phải triển khai ngay tại thời điểm hiện tại,” ông Dương đánh giá.
Dẫn chứng, tổng công suất sau khi cải tạo nhà ga T1, xây dựng giai đoạn 2 nhà ga T2 giai đoạn 2 đến năm 2020 là 30 triệu hành khách/năm. Thế nhưng, năm 2017, Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài đã phục vụ 23,8 triệu hành khách. Dự kiến năm 2018, Cảng sẽ phục vụ 26,1 triệu lượt khách, như vậy sẽ vượt qua công suất thiết kế của nhà ga nội địa.
Dự báo, vào năm 2020, sân bay Nội Bài sẽ đạt 34,5 triệu khách lưu thông, năm 2025 là 54 triệu khách/năm và tới năm 2030 là 65 triệu khách/năm. Kết quả dự báo chỉ ra rằng, việc quy hoạch Cảng hàng không Nội Bài trong 2 giai đoạn được Thủ tướng phê duyệt vào năm 2008 đạt công suất 50 triệu khách/năm vào năm 2030 không còn phù hợp với nhu cầu phát triển và tiềm năng phát triển của Nội Bài trong giai đoạn dài hạn.
“Vì vậy, Chính phủ cần nghiên cứu tổng thể để tiếp tục phát triển Nội Bài đáp ứng công suất đạt 80-100 triệu khách/năm trong tương lai,” vị Phó giám đốc Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài nhấn mạnh.
Theo cấu hình khu bay hiện tại, cùng với lộ trình hiện đại hóa trang thiết bị quản lý điều hành bay, Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài có thể đáp ứng công suất khoảng 45-50 triệu khách/năm. Trong tương lai, Tổng công ty quản lý bay Việt Nam (VATM) sẽ nghiên cứu phương thức bay mới. Khi đó, hệ thống cơ sở hạ tầng như nhà ga hành khách, sân đỗ máy bay, sân đỗ trang thiết bị mặt đất, nhà ga hàng hóa... cần phải được phát triển đồng bộ để bắt kịp tốc độ phát triển.
Cụ thể, Cảng hàng không Quốc tế Nội Bài cần xây dựng thêm một nhà ga hành khách nội địa đồng bộ với sân đỗ máy bay, thời gian thực hiện năm 2020-2021 đồng thời nâng cao năng lực khai thác hệ thống sân đường khu bay để đáp ứng nhu cầu hiện tại và tương lai, trong đó bao gồm sửa chữa, cải tạo 2 đường cất hạ cánh và hệ thống đường lăn hiện hữu, hoàn thiện các đường lăn nối theo quy hoạch được duyệt.
[Cần nghiên cứu sớm nâng cấp, mở rộng sân bay Nội Bài]
Hiện, Bộ Giao thông Vận tải đã thuê Công ty tư vấn của Pháp viện trợ phần lớn số tiền lập quy hoạch để nghiên cứu đánh giá hiện trạng và dự báo công suất cũng như thiết kế mở rộng về phía Bắc hay Nam của sân bay Nội Bài để đưa ra phương án nào tối ưu nhất.
Hơn nữa, phía thành phố Hà Nội mong muốn sớm có quy hoạch về hướng mở rộng để chuẩn bị cho công tác giải phóng mặt bằng và quy hoạch đô thị theo trục sân bay.
Đường cất hạ cánh xuống cấp trầm trọng
Cũng chính vì khai thác vượt quá công suất, theo ông Dương, hệ thống đường cất hạ cánh xuống cấp, trung bình là 480 chuyến/ngày. Vào dịp cao điểm dịp lễ Tết, đường cất hạ cánh của sân bay Nội Bài “cõng” gần 600 chuyến/ngày.
Theo đó, đường 11R/29L(1B) Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và hệ thống đường lăn được thiết kế với kết cấu mặt đường bê tông xi măng, đảm bảo khai thác tàu bay B747-400 hoặc tương đương nhưng thực tế Cảng hàng không quốc tế Nội Bài hiện đang khai thác các chủng loại tàu bay có tải trọng và áp suất bánh hơi (A350-900, B787-9) lớn hơn so với máy bay tính toán thiết kế ban đầu.
[Đường cất hạ cánh sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất bị hằn lún cục bộ]
Hiện nay, sân bay Nội Bài vẫn tiếp tục khai thác vượt tải 2 đường cất hạ cánh nêu trên với số lần trùng phục tích lũy ngày càng lớn vượt xa thiết kế ban đầu dẫn đến tình trạng xuống cấp mặt đường ngày càng trầm trọng.
“Việc khai thác vượt tải và vượt tần suất thiết kế đẫn đến xuất hiện hư hỏng và mặt đường xuống cấp nghiêm trọng, thường xuyên bị bong bật, nứt vỡ. Tại một số vị trí trên đường cất hạ cánh 11R/29L(1B) và đường lăn của Cảng hàng không quốc tế Nội Bài có hiện tượng phùi bùn đặc biệt vào mùa mưa,” lãnh đạo Cảng hàng không này cho hay.
Ông Dương cũng thừa nhận, nếu hiện trạng này không sớm được cải tạo, nâng cấp mà vẫn tiếp tục duy trì khai thác sẽ tiềm ẩn nguy cơ uy hiếp trực tiếp đến an toàn bay mặc dù hàng ngày cán bộ, công nhân viên sân bay Nội bài kiểm tra 4-5 lần để đánh giá khai thác, nếu thấy hiện tượng hư hỏng, rạn nứt sẽ khắc phục ngay.
Chỉ ra quá trình chậm trễ sửa chữa đường cất hạ cánh sân bay Nội Bài, ông Dương lý giải, sau khi cổ phần hóa Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) không được giao quản lý tài sản khu bay (đường cất hạ cánh) mà kết cấu hạ tầng là của Nhà nước.
“Vì thế, đường cất hạ cánh bị hỏng hay xuống cấp phía Cảng hàng không Nội Bài không tự nhiên bỏ tiền ra làm được vì như thế là sai luật, mà phải dùng tiền ngân sách Nhà nước lấy từ nguồn thu khu bay để tái đầu tư,” ông Dương nói.
Theo ông Dương, trong bối cảnh nguồn vốn Nhà nước đang gặp khó khăn, ACV đã có đề nghị Bộ Giao thông Vận tải cho phép đơn vị sử dụng nguồn thu từ hoạt động khu bay và ứng quỹ đầu tư phát triển của ACV để triển khai các dự án nêu trên.
['Giao 4.200 tỷ đồng sửa đường băng sân bay là không phù hợp quy định']
Đặc biệt, ACV sẽ thực hiện hạch toán riêng chi phí các dự án này và sẽ quyết toán khi phương án quản lý, khai thác tài sản khu bay được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Và, quyền quyết định lại được đẩy lên Thủ tướng Chính phủ.
Trong buổi làm việc về hoạt động khai thác, bảo đảm an toàn bay tại sân bay Nội Bài ngày 12/10 vừa qua, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng giao Bộ Giao thông Vận tải tiếp tục trình Chính phủ bằng cách dùng vốn ngân sách của Nhà nước để triển khai sửa chữa, cải tạo đường cất hạ cánh với mục tiêu đảm bảo an toàn bay lên hàng đầu./.