Cửa hàng mậu dịch thời bao cấp tại Hà Nội. (Ảnh chỉ mang tính chất minh họa. Nguồn: TTXVN) Cuốn sách tranh “Thương nhớ thời bao cấp” tập hợp những câu nói mang dáng dấp những câu ca dao, thành ngữ, quán ngữ, những khúc đồng dao về thời bao cấp cùng tranh minh họa của hai họa sỹ Thành Phong, Hữu Khoa.
Trên chuyến tàu trở về quá khứ, độc giả sẽ gặp lại những câu nói “cửa miệng,” câu ca vần vè miêu tả hiện thực đời sống với nhiều mảng màu khác nhau như: “Bắt cởi trần phải cởi trần/Cho may-ô mới được phần may-ô” (giễu nhại về chế độ phân phối sản phẩm thời bao cấp), “Đầu đội chính sách, nách cắp chủ trương” (nói về những cán bộ quan liêu), “Đầu đội áp suất/ Chân đi bàn là/ Trông xa cứ tưởng là ma/ Lại gần thì hóa đi Nga mới về” (miêu tả một người đi xuất khẩu lao động ở Liên Xô (cũ) mang về những đồ gia dụng) hay “Canh quốc dân,” “Phở không người lái” (khắc họa cuộc sống nhiều khó khăn, thiếu thốn)…
Một trang sách trong "Thương nhớ thời bao cấp." (Ảnh: Nhã Nam) “Nhiều đêm, tôi miên man nhớ lại, nhớ và cười thầm những chuyện kỳ cục, vừa khô cằn, bảo thủ vừa ấu trí, ngờ nghệch đến đáng thương của thời bao cấp. Khổ ải nhiều, buồn thương nhiều, nhưng nhiều hơn cả vẫn là những chuyện buồn cười - đó là thời bao cấp. Song, đúng như cuốn sách thể hiện, con người thời ấy ‘đề kháng’ với nỗi khổ không phải bằng sự oán thán, lời kêu ca mà bằng thái độ tự trào. Tự trào đã trở thành một phần sức mạnh giúp chúng tôi tồn tại, vượt qua những khó khăn, trì trệ để đến với thời kỳ Đổi mới,” nhà văn Bảo Ninh chia sẻ.
[“Chuyện ngõ nghèo” và cuộc sống ở Hà Nội thời bao cấp]
“Thương nhớ thời bao cấp” mang lại cho người đọc nhiều cung bậc cảm xúc. Với những ai đã sống và bước qua thời kỳ này, chắc hẳn, đó sẽ là sự rưng rưng, cay nơi sống mũi như nhà văn Nguyễn Bình Phương (Tổng biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội) chia sẻ: “Cuốn sách một lần nữa cho tôi sống lại, đến mức nôn nao, cái thời bao cấp lạ lùng ấy. Tôi nói lạ lùng bởi đến giờ phút này, thật khó phân định hay phán quyết rằng, nó dở tệ, nó tai hại hay nó cho tôi được sống một quãng thời gian thanh thản. Cái gì qua thì đã qua và thời gian luôn làm cho người ta bao dung hơn. Thương nhớ quá khứ để thấy rằng, về căn bản, mọi sự bây giờ đã khác, rất khác!”
Còn với những độc giả trẻ không trải qua thời bao cấp, cuốn sách sẽ giúp bạn “ôn cũ” để “hiểu mới” một cách hài hước, thâm thúy.
Sách do Nhà xuất bản Hội Nhà văn và Công ty Cổ phần Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam phát hành tháng 1/2018./.
