Thời gian qua, suốt chiều dài hàng trăm mét dọc con suối Huổi Lực, bản Pá Trả, xã Mường Pồn, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, lâm tặc đã ngang nhiên vào đốn hạ cây và tiến hành sơ chế ngay trong rừng. Hàng chục cây đại thụ có độ tuổi hàng chục năm tại tiểu khu 696A, khoảng 5 trên dọc khe suối với tổng khối lượng gỗ tròn lên đến gần 100m3 đã bị triệt hạ. Đây là hệ quả do sự lỏng lẻo của cơ quan chức năng, sự thờ ơ của chính quyền địa phương trong công tác quản lý, bảo vệ rừng trên địa bàn. Rừng già bị tàn phá Sau hàng chục phút vật lộn với những con dốc cao ngất, những cung đường vòng vèo uốn lượn lưng chừng của những dãy núi cao trên 1.000m so với mặt nước biển để vượt gần 10km trên con đường tuần tra biên giới, chúng tôi đã có mặt tại Suối Huổi Lực, "điểm nóng" về tình trạng khai thác rừng trái phép. [Lâm tặc hạ 13 cây cổ thụ với khối lượng trên 30m3] Trước lúc xâm nhập vào địa bàn “nóng” tình trạng “xẻ thịt” rừng, chúng tôi đã phải cất giấu xe máy trong bụi rậm ven rừng và ngụy trang thêm bằng cỏ tranh, lau lách. Chúng tôi bắt gặp cảnh tượng đại ngàn rừng đầu nguồn Mường Pồn bị “xẻ thịt.” Một gốc cây đại thụ bị lâm tặc triệt hạ bằng cưa xăng được chúng tôi phát hiện lưng chừng núi, ở độ cao khoảng 20m. Tại hiện trường đo được, gốc cây này có chu vi gần 4m. Tại đây, chúng tôi dễ dàng nhận ra hệ thống giàn giáo mà lâm tặc đã dựng lên quanh gốc đại thụ bằng những thân cây có kích cỡ to, nhỏ khác nhau để tạo vị trí thuận tiện cho việc triệt hạ đại thụ trong rừng già.
Một thân cây dài gần 10m, chu vi một người ôm không xuể nằm lưng dọc núi
Cách gốc cây này không xa là một thân cây to có chu vi một người ôm không xuể, dài gần chục mét đang nằm dọc lưng núi mà lâm tặc chưa kịp cưa khúc, vận chuyển khỏi hiện trường. Ngổn ngang dưới khe suối Huổi Lực đang mùa cạn trơ đá gan trâu, nhiều muỗi, vắt là cảnh những khúc gỗ tròn có chiều dài hàng mét được lâm tặc cưa, cắt từ thân cây đại thụ nằm la liệt dưới lòng suối. Tiếp tục hành trình cắt rừng, chúng tôi “lạc” vào một “khai trường” khác của lâm tặc với mức độ, quy mô tàn phá rừng đến mức báo động. Khai trường thứ hai này cách điểm triệt hạ cây rừng mà chúng tôi tiếp cận trước đó khoảng 300m, nằm xuôi về phía hạ lưu con suối Huổi Lực. Tại địa điểm này, có gần 10 tấm ván vỏ có kích thước rộng 60cm, dài 250cm mà lâm tặc để lại còn nằm ngổn ngang; Phần gỗ chính đã bị lâm tặc vận xuất khỏi hiện trường. Lớp mùn cưa dày 3 đến 4cm vung vãi khắp nơi, tỏa mùi ngai ngái. Một phần thân cây đại thụ dài gần 10m cũng được chúng tôi bắt gặp nằm dọc sống núi. Leo dọc theo thân cây này ngược lên núi, chúng tôi phát hiện ra gốc cây đại thụ có chu vi hơn 500cm mà lâm tặc sau khi “triệt hạ” đã dùng những cành cây nhỏ phủ lấp lên, che dấu vết tích. Việc hạ cây đại thụ của lâm tặc đã dẫn đến thực tế, trên diện tích rộng hàng trăm m2 rừng bị cày xới, ngả nghiêng do cành, lá, thân cây đại thụ đổ xuống; những cây gỗ có kích thước lớn nhỏ khác nhau bị quật ngã, trơ những vết gãy ở những vị trí khác nhau trên thân cây. Chính quyền địa phương phủ nhận Tại trụ sở xã Mường Pồn, điều làm chúng tôi hơi bất ngờ là khi rừng già thượng nguồn suối Huổi Lực, bản Pá Trả bị xẻ thịt, tàn phá với mức độ đáng báo động như đã nêu, người dân ở bản Pá Trả ai cũng biết thì chính quyền xã Mường Pồn lại không hề cập nhật thông tin. Theo lãnh đạo xã Mường Pồn, việc cây đại thụ trong suối Huổi Lực bị triệt hạ chỉ là phương thức “chặt tỉa” thủ công bằng rìu mà người dân trên địa bàn có nhu cầu về gỗ làm nhà ở (nhà sàn truyền thống) lên chặt hạ, quy mô và mức độ tàn phá không đáng quan ngại.
[Ngang nhiên chặt phá rừng đầu nguồn Mường Pồn]
Ông Lò Văn Liến, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Mường Pồn, cho biết: “Gọi là phá rừng thì cũng không hẳn là phá, bảo là phá rừng thì nó cũng quá nặng nề… Dân làm nhà không đủ (gỗ) thì người ta vẫn tiếp tục, có người lên mua thì người ta cũng tỉa bán dần đi một số (cây gỗ) chứ phá rừng thì không phải lên đó mà phá…”
Về cách thức, phương thức đốn hạ đại thụ có chọn lọc trong rừng già suối Huổi Lực của “người dân” được ông Liến khẳng định:"Chỉ bằng rìu thôi chứ không thể bằng hình thức nào khác.”
Trước câu hỏi mà chúng tôi nêu ra nhằm kiếm chứng lại lời khẳng định của ông Liến, bản thân ông cho biết: “Thật ra mà nói thì tôi cũng chưa đi Pá Trả, chưa làm việc với dân lần nào cả thì tôi không khẳng định là thật hay giả vì tôi không liên quan làm việc này.”
Khi nào rừng mới ngừng...“nóng”
Trong khi chính quyền xã Mường Pồn không hay biết về tình trạng phá rừng, “xẻ thịt” rừng khiến những cây đại thụ có độ tuổi hàng chục năm ở suối Huổi Lực bị triệt hạ thì ngành kiểm lâm tỉnh Điện Biên đã xác nhận thực tế tình trạng lâm tặc ngang nhiên lộng hành khi vác cưa xăng vào tàn sát rừng ở suối Huổi Lực là có thật.
Theo ông Phạm Văn Khiên, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, cho biết: “ Việc khai thác rừng trái pháp luật đầu nguồn suối Huổi Lực, thuộc bản Pá Trả của xã Mường Pồn xảy ra từ đầu năm 2013.
Nhận được nguồn tin từ quần chúng nhân dân, Đội Kiểm lâm cơ động (Chi cục Kiểm lâm tỉnh) đã đến kiểm tra khu vực này, xác lập hồ sơ để xử lý đối với 13 cây gỗ vối thuốc (gỗ ngứa). Đến nay vụ việc đã được xử lý. Ngoài 13 cây gỗ này, Hạt Kiểm lâm huyện Điện Biên tiếp tục phát hiện 17 cây nữa.
Hiện nay, Đội kiểm lâm cơ động đã xử lý 2 đối tượng liên quan trú quán ở bản Tâu, xã Thanh Nưa (huyện Điện Biên). Còn lại 17 cây gỗ không có người nhận, Hạt Kiểm lâm đang thụ lý, tổ chức tạm giữ, hợp đồng với nhân dân bản Pa Trả trông coi để tiến hành xác minh các đối tượng khai thác rừng trái pháp luật.
Theo ông Khiên, 30 cây gỗ bị lâm tặc triệt hạ này đa phần là cây gỗ ngứa (vối thuốc) nhưng cũng có một số loại cây gỗ khác quý hiếm, có giá trị, đường kính các cây gỗ đo được từ 25cm đến 30cm với tổng khối lượng trên 70m3. Những cây bị triệt hạ có tính chất chọn lọc trong cánh rừng, nằm rải rác, không tập trung. Việc này đã chứng minh rằng lâm tặc đã hoạt động rất manh động, làm rất khẩn trương.
Cũng theo ông Khiên, nguyên nhân dẫn đến thực trạng rừng già ở thượng nguồn suối Huổi Lực trở thành "điểm nóng" về tình trạng lâm tặc khai xẻ thịt rừng bởi cánh rừng Huổi Lực có trữ lượng gỗ dồi dào, có vị trí rất thuận lợi cho khai thác.
"Khu rừng này phát triển trên một địa hình khá dốc, từ độ dốc như vậy thì khi khai thác cây rừng thì người ta vận xuất xuống khe suối thuận lợi hơn. Cái thuận lợi nữa là gần đường tuần tra biên giới (đường bê-tông dài gần 10km nối với Quốc lộ 12), khu rừng này chỉ ngăn cách với đường tuần tra bằng suối Huổi Lực. Do vậy các đối tượng khai thác rừng đã “tận dụng” lợi thế này để thực hiện hành vi,” ông Khiên nói.
Rừng già suối Huổi Lực được ví là “tấm áo phòng hộ,” do đó nếu cơ quan chức năng tỉnh Điện Biên, chính quyền địa phương chỉ “hô hào” khẩu hiệu mà không có hành động bảo vệ, gìn giữ mang tính hữu hiệu hơn thì nguy cơ rừng già dọc khe suối Huổi Lực dần bị “xóa sổ” là điều khó tránh./.
Về cách thức, phương thức đốn hạ đại thụ có chọn lọc trong rừng già suối Huổi Lực của “người dân” được ông Liến khẳng định:"Chỉ bằng rìu thôi chứ không thể bằng hình thức nào khác.”
Trước câu hỏi mà chúng tôi nêu ra nhằm kiếm chứng lại lời khẳng định của ông Liến, bản thân ông cho biết: “Thật ra mà nói thì tôi cũng chưa đi Pá Trả, chưa làm việc với dân lần nào cả thì tôi không khẳng định là thật hay giả vì tôi không liên quan làm việc này.”
Khi nào rừng mới ngừng...“nóng”
Trong khi chính quyền xã Mường Pồn không hay biết về tình trạng phá rừng, “xẻ thịt” rừng khiến những cây đại thụ có độ tuổi hàng chục năm ở suối Huổi Lực bị triệt hạ thì ngành kiểm lâm tỉnh Điện Biên đã xác nhận thực tế tình trạng lâm tặc ngang nhiên lộng hành khi vác cưa xăng vào tàn sát rừng ở suối Huổi Lực là có thật.
Theo ông Phạm Văn Khiên, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên, cho biết: “ Việc khai thác rừng trái pháp luật đầu nguồn suối Huổi Lực, thuộc bản Pá Trả của xã Mường Pồn xảy ra từ đầu năm 2013.
Nhận được nguồn tin từ quần chúng nhân dân, Đội Kiểm lâm cơ động (Chi cục Kiểm lâm tỉnh) đã đến kiểm tra khu vực này, xác lập hồ sơ để xử lý đối với 13 cây gỗ vối thuốc (gỗ ngứa). Đến nay vụ việc đã được xử lý. Ngoài 13 cây gỗ này, Hạt Kiểm lâm huyện Điện Biên tiếp tục phát hiện 17 cây nữa.
Hiện nay, Đội kiểm lâm cơ động đã xử lý 2 đối tượng liên quan trú quán ở bản Tâu, xã Thanh Nưa (huyện Điện Biên). Còn lại 17 cây gỗ không có người nhận, Hạt Kiểm lâm đang thụ lý, tổ chức tạm giữ, hợp đồng với nhân dân bản Pa Trả trông coi để tiến hành xác minh các đối tượng khai thác rừng trái pháp luật.
Theo ông Khiên, 30 cây gỗ bị lâm tặc triệt hạ này đa phần là cây gỗ ngứa (vối thuốc) nhưng cũng có một số loại cây gỗ khác quý hiếm, có giá trị, đường kính các cây gỗ đo được từ 25cm đến 30cm với tổng khối lượng trên 70m3. Những cây bị triệt hạ có tính chất chọn lọc trong cánh rừng, nằm rải rác, không tập trung. Việc này đã chứng minh rằng lâm tặc đã hoạt động rất manh động, làm rất khẩn trương.
Cũng theo ông Khiên, nguyên nhân dẫn đến thực trạng rừng già ở thượng nguồn suối Huổi Lực trở thành "điểm nóng" về tình trạng lâm tặc khai xẻ thịt rừng bởi cánh rừng Huổi Lực có trữ lượng gỗ dồi dào, có vị trí rất thuận lợi cho khai thác.
"Khu rừng này phát triển trên một địa hình khá dốc, từ độ dốc như vậy thì khi khai thác cây rừng thì người ta vận xuất xuống khe suối thuận lợi hơn. Cái thuận lợi nữa là gần đường tuần tra biên giới (đường bê-tông dài gần 10km nối với Quốc lộ 12), khu rừng này chỉ ngăn cách với đường tuần tra bằng suối Huổi Lực. Do vậy các đối tượng khai thác rừng đã “tận dụng” lợi thế này để thực hiện hành vi,” ông Khiên nói.
Rừng già suối Huổi Lực được ví là “tấm áo phòng hộ,” do đó nếu cơ quan chức năng tỉnh Điện Biên, chính quyền địa phương chỉ “hô hào” khẩu hiệu mà không có hành động bảo vệ, gìn giữ mang tính hữu hiệu hơn thì nguy cơ rừng già dọc khe suối Huổi Lực dần bị “xóa sổ” là điều khó tránh./.
Hải An (TTXVN)