Khi hay tin nam diễn viên hài Robin Williams đột ngột qua đời với nguyên nhân được cho là do tự sát, nhiều người hâm mộ điện ảnh không khỏi nghĩ tới một câu chuyện giàu sức ám ảnh trong bộ phim "Watchmen": "Một người đàn ông tới gặp bác sĩ. Nói với bác sĩ rằng ông trầm cảm, rằng cuộc đời này thật tàn nhẫn và khắc nghiệt. Nói rằng ông cảm thấy mình thật đơn độc trong thế giới đầy cạm bẫy này.
Vị bác sĩ khuyên: 'Cách chữa trị đơn giản thôi. Anh hề vĩ đại Pagliacci đang có mặt ở thị trấn tối nay. Hãy tới xem anh ấy biểu diễn, rồi anh sẽ thấy khá hơn thôi.'
Nghe xong, người đàn ông bỗng vỡ òa trong nước mắt: 'Nhưng bác sĩ ơi, tôi chính là Pagliacci đây."
Liên tưởng tới câu chuyện đó, không ít người cảm thấy xót xa cho Robin Williams: người làm hàng triệu người cười với những vai diễn hài để đời trong khoảng bốn thập niên hoạt động nghệ thuật, song lại giấu đi nỗi buồn cho riêng mình để rồi kết thúc cuộc sống theo cách không ai ngờ tới, để lại một khoảng trống khôn nguôi trong lòng khán giả.
Một trong những cây hài vĩ đại nhất mọi thời
Sẽ là bất công nếu dựa vào phản ứng khán giả hay doanh thu phòng vé các tác phẩm Robin Williams tham gia trong hơn một thập niên trở lại đây để đánh giá sự nghiệp của ngôi sao sinh năm 1951 này. Những bộ phim thất bại cả về doanh thu về nội dung như "The Big Wedding" (2013), "Old Dogs" (2009), "RV" (2006) ... hay loạt phim truyền hình "The Crazy Ones" mới bị hủy là giai đoạn xuống dốc trong sự nghiệp Williams; như một sự đào thải khắc nghiệt của thời gian, của nghề nghiệp.
Ở thời đỉnh cao, Robin Williams là ngôi sao chính của loạt phim "Mork & Mindy" (1978-1982) thu hút tới 60 triệu lượt xem một tuần - con số gấp tới ba lần một chương trình ăn khách bậc nhất ngày nay. Với vai diễn người ngoài hành tinh Mork ấy, Williams đã được làng giải trí công nhận, được lên bìa tạp chí Time và đường hoàng bước vào thế giới Hollywood. Gương mặt luôn toát lên vẻ hóm hỉnh với đôi mắt cười biết nói nhanh chóng giúp Williams trở thành một trong những diễn viên hài ăn khách bậc nhất thời đó, với những bộ phim không chỉ đem lại tiếng cười thoải mái mà còn khiến người xem phải bồi hồi suy ngẫm.
Giai đoạn cuối thập niên 80 cho tới giữa thập niên 90 là thời điểm thăng hoa nhất trong sự nghiệp của Robin Williams. Các chuyến lưu diễn hài độc thoại của ông luôn lôi kéo khán giả tới chật ních sân vận động và cười nghiêng ngả theo từng câu chuyện cười. Robin có những câu thoại hài hước duyên dáng để đời, ví dụ như cách ông hóm hỉnh nhận xét về đàn ông: "Chúa cho đàn ông cả bộ não lẫn dương vật, nhưng tiếc thay Người lại chỉ cho ta đủ máu để hoạt động duy nhất một thứ trong một thời điểm". DVD các buổi biểu diễn này đều được bán rất chạy và vào năm 2004, Robin Williams thậm chí còn được bầu ở vị trí thứ 13 trong danh sách "100 cây hài độc thoại hay nhất mọi thời."
Nhưng cây cầu đưa Robin Williams tới với người hâm mộ trên toàn cầu lại là điện ảnh, nơi ông có những vai diễn để đời như bà quản gia Doubtfire (phim Mrs. Doubtfire), cậu bé Peter Pan đã lớn (Hook), chàng Alan bị mắc kẹt trong bộ trò chơi (Jumanji), người thầy John Keating truyền cảm hứng (Dead Poets Society) hay vị bác sĩ tâm lý Sean (Good Will Hunting) ... Việc lồng tiếng cho thần đèn trong bộ phim Aladdin (1992) cũng khởi đầu cho trào lưu dùng giọng ngôi sao để quảng bá cho phim hoạt hình.
Sự nghiệp điện ảnh của Williams được tôn vinh với Oscar "Nam diễn phụ xuất sắc nhất" với phim "Good Will Hunting" (1997) sau ba lần được đề cử với "Good Morning, Vietnam" (1987), "Dead Poets Society" (1989) và "The Fisher Kings" (1991).
Với mỗi vai diễn, Robin Williams luôn biết cách khiến khán giả sống cùng cảm xúc nhân vật mình thể hiện. Lối diễn hài của Williams làm người xem có thể bật cười thoải mái nhưng khôn bị "quá lố" bởi cách tiết chế của ông. Không chỉ được cười, khán giả còn phải suy ngẫm và xúc động trước những bộ phim hài của ông với thông điệp ẩn đằng sau đó. Ví dụ như phim "Mrs. Doubtfire", khi anh chàng diễn viên Daniel (Robin Williams) buộc phải cải trang thành một bà quản gia để dành thời gian ở bên các con mình sau khi ly dị. Bộ phim ra mắt năm 1993 này gặt hái doanh thu tới hơn 443 triệu USD; được Viện Điện ảnh Mỹ đưa vào danh sách "100 phim hài hay nhất mọi thời" ... nhưng ẩn đằng sau lớp hóa trang gây cười của "bà Doubtfire" lại là câu chuyện cảm động về một người cha muốn hàn gắn những đổ vỡ gia đình.
Người ta yêu mến Robin Williams bởi vẻ hài hước, sự giản dị và cách ông truyền cảm hứng cho người xem. Như cách vị bác sĩ Sean giúp chàng thiên tài toán học Will (Matt Damon) vượt qua những rắc rối, tâm lý nổi loạn trong "Good Will Hunting." Như cách người thầy John Keating trong bộ phim kinh điển "Dead Poets Society" dạy học trò vượt qua những rào cản, chuẩn mực cũ kỹ để tìm ra tiếng nói của riêng bản thân mình. Người thầy có thể nhảy lên mặt bàn trước mặt một lớp học chật cứng học sinh "để tự nhắc nhở bản thân rằng chúng ta phải không ngừng nhìn mọi sự với góc nhìn khác" và dặn họ "hãy biết cách tận dụng tốt nhất mỗi ngày, bởi từng người trong chúng ta trong căn phòng này đều sẽ có lúc phải chết." Và ở ngoài đời, Robin Williams đã tận dụng tốt nhất mỗi ngày bằng cách dùng tài năng của mình để đem lại niềm vui cho biết bao thế hệ ...
"Cái chết là một cuộc phiêu lưu vĩ đại"
Trong "Hook," nhân vật Peter của Williams đã thốt lên như vậy khi đối mặt với thuyền trưởng Cook. Cho đến thời điểm này, những uẩn khúc về cái chết của ông vẫn chưa được làm rõ. Nhiều nguyên nhân cho rằng cây hài này đã tự kết liễu cuộc sống do chứng trầm cảm - một cái kết bất ngờ với nhiều người hâm mộ. Khác với vẻ vui tươi trong mỗi vai diễn, cuộc đời của Williams lại gặp phải nhiều nỗi buồn.
Bên cạnh sự thoái trào và nỗi buồn của "đại lộ hoàng hôn" sự nghiệp khi về già, Williams còn hai lần đổ vỡ trong hôn nhân. Mối lương duyên với người vợ đầu Valerie Verladi kết thúc sau một thập niên vào năm 1988 bằng những kiện tụng, trong khi cuộc hôn nhân tiếp theo kéo dài từ năm 1989 tới năm 2008. Đến năm 2008, bà Marsha Garces đã đệ đơn ly hôn Williams bởi "những khác biệt không thể hàn gắn." Ông chung sống với người vợ thứ ba là Susan Schneider kể từ năm 2011 cho tới nay.
Bên cạnh đó, Robin Williams còn phải vật lộn với chứng nghiện cocaine, nghiện rượu và không ít lần gặp vấn đề sức khỏe do những thói quen có hại này. Người đàn ông đem lại tiếng cười cho hàng triệu khán giả, trở thành một phần tuổi thơ của bao cô, cậu bé ... lại mang những u uất khó chia sẻ cùng ai để rồi ra đi một mình, để lại đằng sau bao nuối tiếc.
Nhưng đúng như lời chia buồn của tổng thống Obama, những di sản Robin Williams để lại sẽ còn sống mãi: "Robin Williams có thể nhập vai một phi công, bác sĩ, một vị thần, một vú em, một nha sĩ, là Peter Pan hay bất cứ ai trên coi đời này. Ông đến với chúng ta bằng vai diễn người ngoài hành tinh, nhưng cuối cùng ông lại chạm tới trái tim, mọi ngóc ngách tâm hồn của tất cả."/.