Sau 4 ngày xét xử, chiều 10/7, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã tuyên án phạt 30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đối với bị cáo Trịnh Ngọc Chung (55 tuổi) nguyên Trưởng Chi cục Thi hành án dân sự quận Hai Bà Trưng - Hà Nội về tội “Ra quyết định trái pháp luật” theo quy định tại Điều 296, Khoản 3 - Bộ luật hình sự.
Đây là mức án thấp hơn nhiều so với đề nghị của Viện kiểm sát cùng cấp là từ 5-6 năm tù giam.
Theo cáo trạng, xuất phát từ tranh chấp giữa Công ty trách nhiệm hữu hạn Bắc Sơn (do ông Hoàng Ngọc Minh là Giám đốc) và phía ngân hàng, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội có Quyết định số 143 công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Theo đó, Công ty Bắc Sơn nợ ngân hàng hơn 25 tỷ đồng (cả gốc, lãi) và cam kết trả ngân hàng 15 tỷ đồng (gốc) trong 3 tháng, kể từ ngày 19/12/2007.
Năm 2009, Cục Thi hành án dân sự thành phố Hà Nội ủy thác cho Chi cục Thi hành án dân sự quận Hai Bà Trưng thi hành quyết định trên của Tòa. Ông Trịnh Ngọc Chung (khi đó là Trưởng Chi cục Thi hành án dân sự quận Hai Bà Trưng) đã ký Quyết định số 03 buộc Công ty Bắc Sơn phải thi hành khoản nợ.
Tại thời điểm đó, ông Minh sở hữu căn nhà số 194 Phố Huế (nơi gia đình ông đang sinh sống) và nhà xưởng trên thửa đất 20.000m2 tại xã Nam Hồng, huyện Đông Anh, Hà Nội. Ông Minh và những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan muốn thi hành án bằng khối tài sản tại xã Nam Hồng nhưng không được chấp thuận.
Tháng 8/2009, Công ty cổ phần bán đấu giá Hà Nội bán đấu giá nhà số 194 phố Huế với giá hơn 31 tỷ đồng, người trúng đấu giá là ông Đặng Văn T. (ở Đống Đa, Hà Nội). Không đồng tình, ông Minh và người thân liên tục khiếu nại về các vi phạm trong quá trình thi hành án.
Đến ngày 4/9/2009, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao ra Quyết định kháng nghị Quyết định số 143 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội, yêu cầu tạm đình chỉ thi hành án, chờ kết quả xét xử giám đốc thẩm. Ông Chung đã làm các thủ tục chuyển trả số tiền đã nộp cho ông T. giữ lại 5% tiền đặt cọc để bảo lưu kết quả bán đấu giá.
Sau đó, Tòa án nhân dân tối cao đã tuyên hủy Quyết định số 143, giao Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử lại theo quy định. Đến năm 2011, bị cáo Trịnh Ngọc Chung ra quyết định đình chỉ thi hành án.
Trong khi đơn khiếu nại của gia đình ông Minh chưa được giải quyết, ông Chung đã ký thông báo yêu cầu ông T. nộp số tiền theo hợp đồng mua bán tài sản đấu giá với Công ty cổ phần bán đấu giá Hà Nội. Và ông T. đã chuyển hơn 29,9 tỷ đồng.
Tiếp đó, ông Chung ký Quyết định số 07 cưỡng chế giao nhà và Thông báo cưỡng chế số 93, yêu cầu giao một phần nhà 194 phố Huế cho ông T. Ngày 7/7/2011, ông Chung chỉ đạo tổ chức cưỡng chế nhà số 194 phố Huế. Việc cưỡng chế này khiến ông Minh và những người có quyền và nghĩa vụ liên quan phản ứng mạnh.
Quá trình điều tra xác định, bị cáo Chung đã có hàng loạt những vi phạm mang tính cố ý như: Kê biên nhà 194 phố Huế cũng như quá trình bán đấu giá không thông báo cho các đồng sở hữu biết; nhà 194 phố Huế chưa có sổ đỏ, không đủ điều kiện để chuyển dịch bất động sản cũng như đang bị phong tỏa, hiện chưa có quyết định giải tỏa; chỉ đạo thư ký giả mạo chữ ký, thêm nội dung vào biên bản thi hành án trái với ý chí, nguyện vọng của người thi hành án; vận dụng Thông tư liên tịch không đúng, tự chế ra mẫu quyết định cưỡng chế sai với biểu mẫu theo quy định của Bộ Tư pháp.
Viện kiểm sát cho rằng, hành vi của ông Chung đã gây thiệt hại cho người phải thi hành án là ông Hoàng Ngọc Minh số tiền hơn 6,6 tỷ đồng.
Tại phiên tòa sơ thẩm, bị cáo Chung khẳng định bị cáo đã bị truy tố sai; giữa khởi tố, truy tố đến buộc tội của các cơ quan tiến hành tố tụng, mỗi giai đoạn lại nêu một hành vi, tội danh khác nhau, không thuyết phục.
Trình bày trước tòa, ông Hoàng Ngọc Minh cho rằng, cơ quan Thi hành án tiến hành cưỡng chế nhà số 194 phố Huế là trái pháp luật.
Luật sư bào chữa cho bị cáo Chung nêu quan điểm: Chi cục Thi hành án dân sự quận Hai Bà Trưng cưỡng chế nhà 194 phố Huế là thực hiện nhiệm vụ của Cục Thi hành án dân sự thành phố Hà Nội giao. Cáo trạng đã không nêu ra được động cơ vụ lợi của bị cáo Chung.
Luật sư của người có quyền và nghĩa vụ liên quan đề nghị Hội đồng xét xử tuyên hủy quyết định cưỡng chế thi hành án nhà số 194 Phố Huế, yêu cầu bị cáo bồi thường theo quy định pháp luật…
Trong bản án sơ thẩm, Hội đồng xét xử đã quyết định thay đổi điều khoản áp dụng đối với bị cáo Chung. Cụ thể, Tòa đã chuyển từ Điều 296, khoản 3 – Bộ luật hình sự mà Viện kiểm sát nhân dân Tối cao đã áp dụng đối với bị cáo Chung trước đó, chuyển sang Điều 296, khoản 2 đối với bị cáo Trịnh Ngọc Chung về tội "Ra quyết định trái pháp luật."
Hội đồng xét xử nhận định, mặc dù quá trình thẩm vấn tại phiên tòa bị cáo Chung quanh co chối tội, nhưng do bị cáo là người trưởng thành trong quân đội, lại có rất nhiều bằng khen của các cấp cơ quan nên Tòa thấy không nhất thiết phải cách li bị cáo ra khỏi xã hội.
Trên cơ sở đó, Hội đồng xét xử đã quyết định tuyên phạt bị cáo Trịnh Ngọc Chung 30 tháng tù, nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 60 tháng. Hội đồng xét xử giao bị cáo cho chính quyền địa phương quản lý giám sát theo quy định của pháp luật.
Đối với đề nghị của Viện kiểm sát về việc tuyên buộc bị cáo Chung bồi thường số tiền 6,6 tỷ đồng cho người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan , Hội đồng xét xử cho rằng thiếu căn cứ và chưa chấp nhận được.
Tòa cũng đã quyết định tách phần dân sự đối với thiệt hại do cưỡng chế thi hành án để khởi kiện trong vụ án dân sự khác nếu người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến vụ án có yêu cầu./.