Cảnh sát Maldives được triển khai tại Male. (Nguồn: Reuters) Sau khi Tổng thống Maldives Abdulla Yameen ban bố tình trạng khẩn cấp kéo dài 15 ngày, đồng thời ra lệnh cho các lực lượng an ninh bắt giữ cựu Tổng thống Maumoon Abdul Gayoom và hai quan chức tòa án, nhiều nước và tổ chức quốc tế đã đưa ra phản ứng về động thái trên.
Bộ Ngoại giao Mỹ bày tỏ sự thất vọng trước việc Maldives áp đặt tình trạng khẩn cấp, cũng như việc Tổng thống Yameen, quân đội và cảnh sát không tuân thủ phán quyết của Tòa án Tối cao. Trong khi đó, Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ cũng ra tuyên bố đề nghị Chính phủ Maldives và quân đội tuân thủ nguyên tắc luật pháp.
Tổ chức Ân xá quốc tế cho rằng tình trạng khẩn cấp không thể mở đường cho việc đàn áp.
Trung Quốc, Mỹ và Ấn Độ cũng đưa ra cảnh báo người dân xem xét lại kế hoạch du lịch đến Maldives - quần đảo nằm trên Ấn Độ Dương, có dân số khoảng 400.000 người, được du khách coi là "thiên đường biển."
Maldives rơi vào khủng hoảng chính trị sau khi Tổng thống dân chủ đầu tiên được bầu Mohamed Nasheed bị lật đổ sau cuộc binh biến của cảnh sát hồi năm 2012. Trong cuộc bầu cử một năm sau đó, đương kim Tổng thống Yameen đã đánh bại ông Nasheed. Sau đó, ông Nasheed bị bắt giam do các cáo buộc khủng bố, song được phép đến Anh chữa bệnh hồi tháng 1/2016. Ông sống lưu vong từ đó và hiện đang ở Sri Lanka.
[Maldives bắt giữ cựu Tổng thống M.Gayoom và nhiều quan chức tòa án]
Ngày 1/2 vừa qua, Tòa án Tối cao ra phán quyết về việc thả các thủ lĩnh chính trị đối lập, trong đó có cựu Tổng thống Mohamed Nasheed và cựu Phó Tổng thống Ahmed Adeeb. Tòa án này cho rằng các cựu quan chức trên cần phải được thả cho đến khi có thể tiến hành các phiên tòa xét xử công bằng. Ngoài ra, Tòa án Tối cao Maldives cũng ra phán quyết yêu cầu chính phủ phục chức cho 12 nghị sỹ bị bãi nhiệm do rời khỏi đảng của Tổng thống Yameen. Phe đối lập hy vọng phán quyết trên của Tòa án Tối cao sẽ mở đường giúp ông Nasheed có thể về nước, tham gia vào cuộc đua tranh chức tổng thống, dự kiến diễn ra vào tháng 10 tới.
Tuy nhiên, chính quyền của Tổng thống Yameen đã từ chối tuân thủ phán quyết trên của Tòa án Tối cao. Sáng 5/2, Tổng thống Yameen đã viết ba lá thư gửi Tòa án Tối cao giải thích những thách thức trong việc thực thi phán quyết của tòa.
Theo Hiến pháp Maldives, việc ban bố tình trạng khẩn cấp phải được trình lên Quốc hội thông qua. Trong trường hợp nảy sinh bất đồng, Tòa án Tối cao sẽ có quyền ra phán quyết. Tuy nhiên, với việc hoạt động của tòa án đang bị tạm ngừng, hiện chưa rõ điều gì có thể xảy ra.
Hiện phe đối lập đang chiếm đa số ghế tại Quốc hội, điều này có nghĩa họ có thể buộc tội Tổng thống Yameen. Ngày 4/2, Bộ Tư pháp Maldives đã yêu cầu các cơ quan thực thi pháp luật không tuân thủ bất cứ mệnh lệnh nào vi phạm Hiến pháp nước này sau khi có thông tin cho rằng Tòa án Tối cao có thể buộc tội Tổng thống Yameen./.
